បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ថ្លែងថារដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន ចង់ជម្រះឥទ្ធិពល សហរដ្ឋអាមេរិក ពីនយោបាយកម្ពុជា ខណៈពេលស្ថានភាពនយោបាយកម្ពុជា កំពុងឡើងកំដោះ នៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំក្រោយ។
(RFA, 29-8-2017, ដោយ សាន សែល)
អ្នកវិភាគនយោបាយសង្កេតថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងទាញឥទ្ធិពលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ចេញពីកិច្ចការនយោបាយក្នុងស្រុក តាមរយៈការចាត់វិធានការផ្សេងៗទៅស្ថាប័នដែលគាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។ អ្នកវិភាគ និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងលើកឡើងពីការចោទប្រកាន់របស់អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បន្តុះបង្អាប់កិត្តិយសកូនស្រីរបស់មេបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ ថាជាការមាក់ងាយលើស្ត្រីខ្មែរ។
បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ចាត់ទុកសម្តីរបស់អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច ដែលបានព្យាយាមបង្ហាញទំនាក់ទំនងរវាងមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង និងទីភ្នាក់ងាររបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាសកម្មភាពដើម្បីបង្អាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង។
កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា លោក សុខ ឥសាន បានសរសេរក្នុងបណ្ដាញទំនាក់ទំនងតេឡេក្រាម (Telegram) ទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា អ្នកនយោបាយខ្លះ មិនហ៊ានលះបង់ជីវិតខ្លួនឯង បែរជាហ៊ានលះបង់សាច់ស្រស់ និងរូបសម្រស់របស់កូនក្រមុំទៅឲ្យបរទេស ដោះដូរនឹងអំណាចទៅវិញ។
ហ្វ្រេសញូវ (Fresh News) បណ្ដាញព័ត៌មានដែលឧស្សាហ៍ផ្សាយឯកសារសម្ងាត់ដែលអ្នកច្បាប់យល់ថា ជាទង្វើខុសច្បាប់ក៏បានពិពណ៌នាលម្អិតលើខ្លឹមសាររបស់លោក សុខ ឥសាន។ ហ្វ្រេសញូវ ដែលលោក សុខ ឥសាន យល់ថា ខ្លឹមសារព័ត៌មានភាគច្រើនជាការពិតបានរាយការណ៍ថា៖ “ទោះបីជាមិនបង្ហើបអំពីឈ្មោះអ្នកនយោបាយរូបនោះឱ្យចំយ៉ាងណាក្តី ប៉ុន្តែគេបានដឹងថា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច ទំនងជាសម្តៅទៅលើកូនស្រីរបស់លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលថ្មីៗនេះមានការបែកធ្លាយព័ត៌មានថា កូនស្រីរបស់លោកទាំងពីរនាក់ មានទំនាក់ទំនងស្នេហាជាមួយនឹងជនបរទេសដែលជាចារកម្មអាមេរិក”។
បន្ថែមពីលើនេះ គេហទំព័រព័ត៌មានដែលជាញឹកញយទម្លាយឯកសាររដ្ឋាភិបាល បានបង្ហោះរូបភាពជាច្រើនសន្លឹកបង្ហាញពីក្រុមគ្រួសាររបស់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជនបរទេសដែលរងការចោទប្រកាន់ថា ជាទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក (CIA)។
ហ្វ្រេសញូវ បន្តថា៖ “ទំព័រហ្វេសប៊ុក ឈ្មោះ “កូនខ្មែរ” បានសរសេរថា ការចងទំនាក់ទំនងស្នេហាទាំងនេះ ជាការឃុបឃិតរវាងបរទេស និងខ្មែរ (Conspiracy Theory) ដែលទំនងជាធ្វើឱ្យមានការលូកដៃយ៉ាងជ្រៅ ពីមហាអំណាចអាមេរិក មកលើកម្ពុជា ដូចកាលពីអតីតកាល។ ជាមួយគ្នានេះ Facebook កូនខ្មែរ បានចោទជាសំណួរថា តើទំនាក់ទំនងស្នេហាជាមួយចារកម្មបរទេសនេះ អាចពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែរ ឬទេ?”។
ទោះបីយ៉ាងណា លោក ចេហ្វហ្វ្រី ខេន (Geoffrey Cain) ដែលបច្ចុប្បន្នជាអ្នកកាសែត និងជាជនបរទេសម្នាក់រងការចោទប្រកាន់នេះបានបដិសេធ។ លោកសរសេរលើធ្វីតធឺ (Twitter) ថា ការភ័យខ្លាច ហើយចោទគេចោទឯងគ្មានការពិត (paranoia) កាន់តែកើនឡើងនៅភ្នំពេញ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ ក្រោយពីការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលនេះ មានការរិះគន់ជាច្រើនពីបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ថាការចោទប្រកាន់របស់អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច ទៅលើកូនស្រីរបស់លោក កឹម សុខា {គីកញ្ញា កឹម សម្មាធិតា និង កឹម មនោវិទ្យា} នោះថា ជាការមើលងាយស្ត្រីខ្មែរ និងប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសជាដើម។
ចំណែកអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ច្រានចោលការចោទប្រកាន់ និងយល់ថា ខ្លឹមសារដែលលោក សុខ ឥសាន បានលើកឡើង គឺប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសស្ត្រីខ្មែរ៖ «ខ្ញុំយល់ឃើញថា ប្រសាសន៍របស់ឯកឧត្ដម សុខ ឥសាន ដែលជាអ្នកនាំពាក្យនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាការមើលងាយមើលថោកដល់ស្ត្រីខ្មែរ ដែលមានជាង ៧លាននាក់ និងគ្រួសារដែលមានកូនស្រី។ ខ្ញុំមានការសោកស្ដាយបំផុត ហើយខ្ញុំយល់ថា គួរតែបញ្ចប់ទៅ។ ឈប់យក Fresh News មកធ្វើជាល្បែងនយោបាយ»។
លោក សុខ ឥសាន ចាត់ទុកថា សម្តីអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ជាការយល់ឃើញផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកយល់ថា អ្នកដែលចោទលោកនោះ គឺជាអ្នករំលោភសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់លោក ដោយសារលោកមិនបានដៅចំឈ្មោះអ្នកដែលលោករិះគន់នោះឡើយ៖ «ខ្ញុំបញ្ចេញមតិរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិនបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសអ្នកណា។ ខ្ញុំអត់ផង។ ខ្ញុំអត់មានដៅលើបុគ្គលណាផង។ ក៏ប៉ុន្តែ ផ្អែកលើសភាពការណ៍ដែលផ្សព្វផ្សាយដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួន។ យើងឃើញហើយថា មានការឃុបឃិតរវាងជនបរទេសទៅនឹងកូនក្រមុំអ្នកនយោបាយ ដើម្បីធ្វើបដិវត្តពណ៌ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នៅកម្ពុជា»។
ដោយឡែកលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ យល់ថា ការដោះដូរកូនដើម្បីអំណាចដែលលោក សុខ ឥសាន បានលើកឡើង គឺមិនទំនើបនោះទេ ដោយលោកបណ្ឌិតបញ្ជាក់ថា សម័យនេះស្នេហាមិនអាចចាប់បង្ខំបានទេ៖ «ដូចជាជ្រុលហួសព្រំដែនសីលធម៌ ព្រោះថា សម័យឥឡូវ រឿងទំនាក់ទំនងរវាងបុរសនិងស្ត្រី វាមិនមែនសម្រេចលើឪពុកម្ដាយទេ គឺសម្រេចលើសាមីខ្លួនគេ»។
បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ កត់សម្គាល់ថា យុទ្ធនាការក្ដៅរបស់អាជ្ញាធរមកលើស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ដូចជាការបិទវិទ្យាស្ថានជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (NDI) ការដាក់គំនាបឲ្យកាសែតឌឹខេមបូឌាដេលី (The Cambodia Daily) បង់ពន្ធជាង ៦លានដុល្លារ បើមិនដូច្នេះទេ នឹងត្រូវឈប់ឲ្យដំណើរការ គឺរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កំពុងព្យាយាមដាក់សហរដ្ឋអាមេរិក ឲ្យនៅឆ្ងាយពីសង្វៀននយោបាយកម្ពុជា ខណៈការបោះឆ្នោតដែលស្ទើរគ្រប់គ្នាកំពុងទន្ទឹងចាំមើលនឹងមកដល់នៅឆ្នាំ២០១៨៖ «ខ្ញុំឃើញដូចជាមានរូបរាងច្បាស់ ត្រង់ដែលរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងចង់ជម្រះការពាក់ព័ន្ធរវាងអាមេរិក និងខ្មែរយើង ជាពិសេសឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិក មកលើនយោបាយប្រទេសកម្ពុជា»។
អ្នកវិភាគរូបនេះប្រមើលមើលថា ទិសដៅបន្ទាប់ដែលអាជ្ញាធរនឹងចាត់វិធានការ គឺទីភ្នាក់ងាររបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលផ្ដល់ជំនួយទៅឲ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសកម្ពុជា៕