(ដោយ ម៉ៅ សុធានី RFA, 07th-01-2018)
ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំង ពី៣០០ ទៅ ៥០០ នាក់ នៅទីក្រុងឡុងប៊ិច រដ្ឋកាលីហ្វូនីញ៉ា (California) កាលពីថ្ងៃទី ៦ មករា បាននាំគ្នា ធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងថ្ងៃទី ៧ មករា ដែលពួកគេអះអាងថា ជាថ្ងៃវៀតណាមឈ្លានពានកម្ពុជា ទោះបីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បន្លំអះអាងថា ជាថ្ងៃរំដោះជាតិក្ដី។
តំណាងពលរដ្ឋអាមេរិកកាំង លោក ចាន់ វាសនា ដែលដឹកនាំធ្វើបាតុកម្មនៅថ្ងៃទី ៦ មករា មានប្រសាសន៍ថា គោលបំណងសំខាន់នៃ ការធ្វើបាតុកម្មនេះ គឺដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរទូទាំងពិភពលោក ប្រឆាំងនឹងថ្ងៃ ៧ មករា។ លោកបន្តថា ថ្ងៃ ៧ មករា មិនមែនជាថ្ងៃវៀតណាម រំដោះទឹកដីកម្ពុជា ដូចដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អះអាងឡើយ។
លោក ចាន់ វាសនា បានហៅថ្ងៃ ៧ មករា ជាថ្ងៃឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ និងជាថ្ងៃដែលកងទ័ពវៀតណាម គ្រប់គ្រងត្រួតត្រារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងបានលើកបន្តុប លោក ហ៊ុន សែន ឡើងកាន់ដំណែងរហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។ លោក បញ្ជាក់ថា ថ្ងៃដែលពលរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវទទួលស្គាល់នោះ គឺមានតែថ្ងៃទី២១ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ដែលជាថ្ងៃបញ្ចប់ជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃ នៅកម្ពុជា ហើយបង្កើតឲ្យមាន កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ លោក បានប្រៀបធៀបថ្ងៃទី ២១ តុលា ដូចជាអាវក្រោះ ដើម្បីការពាររបបកុម្មុយនិស្ត កុំឲ្យវិលត្រលប់មកវិញ និងជាថ្ងៃដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ស្គាល់សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាល បានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំង បានធ្វើបាតុកម្មជាបន្តបន្ទាប់ប្រឆាំង ជាបន្តបន្ទាប់ ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ដែលធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ បក្សប្រឆាំង និងទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាល ងាកមកគោរពសិទ្ធិមនុស្សវិញ។ សហរដ្ឋអាមេរិក បានដាក់ទណ្ឌកម្មមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនឲ្យជាន់ទឹកដីអាមេរិក និងកាត់ផ្ដាច់ជំនួយបោះឆ្នោត។ ចំណែក សហគមន៍អឺរ៉ុប ក៏បានកាត់ផ្តាច់ជំនួយបោះឆ្នោតទាំងស្រុង ដល់កម្ពុជាផងដែរ។
ចំណែកប្រធាន ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសន័រវេស៍ (Norway) លោក ម៉ែន ណាត បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ កាលពីថ្ងៃទី ៥ មករា ថា កម្ពុជា នឹងជួបវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរជាថ្មី ដោយសាររបបលោក ហ៊ុន សែន កម្អែលកុម្មុយនិស្ត ៧ មករា។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ បានសរសេរថា ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ការបិទស្ថានីយផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ អង្គការសង្គមស៊ីវិល ព្រមទាំងរំលាយ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ គឺជាការធ្វើឲ្យកម្ពុជា ធ្លាក់ទៅក្នុងវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរជាថ្មី ដែលពលរដ្ឋខ្មែរ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ កំពុងព្រួយបារម្ភ និងថ្កោលទោសយ៉ាងដាច់អហង្ការ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ក៏បានស្នើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ដោះលែងលោក កឹម សុខា លុបចោលសាលក្រមការរំលាយបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីឲ្យបក្សនេះ អាចចូលរួមប្រកួតប្រជែង ការបោះឆ្នោតជាតិ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ដោយស្មើមុខ ដោយសេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ព្រមទាំងដោះលែងអ្នកទោសមនសិការទាំងអស់ ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ។
លិខិតដដែលបន្តថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវលុបចោលសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនគោក ព្រំដែនទឹក និងកិច្ចព្រមព្រៀងនានា ជាមួយវៀតណាម ដែលផ្ទុយពីខ្លឹមសារ រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ ក៏បានជំរុញឲ្យកម្ពុជា ត្រូវប្ដឹងសើរើទាមទារ កោះត្រល់ និងទឹកដីដែលបាត់បង់ មកកម្ពុជាវិញ តាមរយៈម្ចាស់ហត្ថលេខីនៃ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស និង តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ អាយស៊ីជេ (ICJ) ៕