(CWCI Cambodia អត្ថបទដោយ នគរ /05 th-10-2019)
————
កាសែតថ្មីៗ បានដកស្រង់សំដីនាយយករដ្ឋមន្រ្តីឯកបក្ស លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងពេលធ្វើសន្និសីទកាសែតរួមគ្នាជាមួយលោក ង្វៀន សួនហ៊្វុក (Nguyen Xuan Phuc) នាយករដ្ឋមន្រី្តវៀតណាម នៅថ្ងៃទី ៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ បានលើកឡើងជាថ្មីទៀត អំពីគុណបំណាច់របស់វៀតណាម ចំពោះកម្ពុជា។ លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា «កម្ពុជា មានថ្ងៃនេះ មិនអាចកាត់ផ្តាច់បាន ពីការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រដ៏ស្មោះស ពីសំណាក់កងទ័ព និងប្រជាជនវៀតណាមបានទេ»។ លោក បន្ថែមថា «ដូច្នេះទាំងពេលនេះ និងទៅអនាគ យើងត្រូវបន្តការខិតខំ ដើម្បីកសាងទំនាក់ទំនងនេះ ឲ្យកាន់តែខ្លាំង កាន់តែស៊ីជម្រៅ និងពង្រីកទំហំពាណិជ្ជកម្ម សហប្រតិបត្តិការខាងសេដ្ឋកិច្ច វិនិយោគ និង វិស័យដទៃទៀត ឲ្យកាន់តែទូលំទូលាយ»។
លោក ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូទៅទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម រយៈពេល ២ថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី ៤ និងទី ៥ ខែតុលា ដើម្បីចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ការបោះបង្គោលព្រំដែន រវាងប្រទេសទាំងពីរ សម្រេចបាន ៨៤%។
ក្រុមសកម្មជនព្រំដែន និងអ្នកឃ្លាំមើលកិច្ចការព្រំដែនខ្មែរ បានរិះគន់ប្រឆាំងជាហូរហែរចំពោះមេដឹកនាំរបប ហ៊ុន សែន ថាបំពេញមហិច្ឆតាឈ្លានពានរបស់វៀតណាម និងធ្វើឲ្យភាគីកម្ពុជា បាត់បង់ទឹកដីជាបន្តបន្ទាប់ តាមរយៈកិច្ចសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ និង ការផែនទីព្រំដែន ដែលអមសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ឆ្នាំ១៩៨៥។
អតីតសមាជិករដ្ឋសភា លោក អ៊ុំ សំអាន បានបង្ហាញប្រតិកម្មប្រឆាំងជំទាស់លោក ហ៊ុន សែន ថា «ការបោះបង្គោលព្រំដែន បាន ៨៤% កន្លងមកនេះ គឺបោះតាមសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ឆ្នាំ១៩៨៥ សម័យយួនគ្រប់គ្រងកម្ពុជា។ ហើយសន្ធិសញ្ញានេះ ត្រូវបានទុកជាមោឃៈភាពរួចហើយ ដោយកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ត្រង់មាត្រា១ ចំណុច ២.ឃ ដែលទាក់ទងនឹងបូរណភាពដែនដី ហើយវាផ្ទុយនឹង មាត្រា៥៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»។
លោក សំអាន បន្ថែមថា «ខ្មោចដែលងាប់រួចទៅហើយ ឲ្យរស់ឡើងវិញ គឺមិនអាចទៅរួចនោះទេ មានន័យថា សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ឆ្នាំ១៩៨៥ ដែលត្រូវបានស្លាប់រួចទៅហើយ តាមកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស១៩៩១ និងមាត្រា៥៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឲ្យរស់ឡើងវិញ តាមសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ នោះ គឺមិនអាចទៅរួចនោះទេ។
លោក អ៊ុំ សំអាន បន្ថែមទៀតថា «យើងនឹងសើរើឡើងវិញនូវ សន្ធិសញ្ញាព្រំដែននេះ និងបោះបង្គោលព្រំដែនជាយួយយួន {វៀតណាម} កន្លងមក រួមទាំងការចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ការបោះបង្គោល បាន ៨៤ ភាគរយនេះផង នៅពេលដែលមានរដ្ឋាភិបាលស្នេហាជាតិ ដឹកនាំប្រទេស ដែលមិនជំពាក់គុណយួនដូចរដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃនេះ»។
លោក រ៉ុង ឈុន តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា បានប្រាប់វិទ្យុសម្លេងសហរដ្ឋអាមេរិក VOA ថា «សមិទ្ធផលនៃការបោះបង្គោលខណ្ឌសីមាកម្ពុជា-វៀតណាមនេះ មានភាពចម្រូងចម្រាសច្រើន និងបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា»។
លោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងថា «ចំពោះខ្ញុំ ខ្ញុំយល់ថា ការបោះបង្គោលព្រំដែន ដែលបាន ៨៤% រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម កន្លងទៅថ្មីៗនេះ យើងឃើញមានភាពចម្រូងចម្រាសច្រើន និងមានភាពមិនប្រក្រតីច្រើន។ ហើយបង្គោលភាគច្រើន បានចូលមកក្នុងអធិបតេយ្យភាព របស់ប្រទេសកម្ពុជាយើង»។ លោក បានស្នើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ពិនិត្យឡើងវិញ ដោយសារតែបញ្ហាព្រំដែននេះ ជាបញ្ហាស្មុគស្មាញ ហើយប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើន នៅមានមន្ទិលសង្ស័យនៅឡើយ។
លោក ម៉ែន ណាត មេដឹកនាំក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា នៅប្រទេសន័រវេស៍ ត្រូវបានកាសែត The Cambodia Daily ដកស្រង់ខ្លឹមសារអត្ថបទផ្សាយថា «ប្រឆាំងទៅនឹងគម្រោងចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ ក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែនគោក រវាងកម្ពុជា-វៀតណាមនេះថា បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាខាតបង់ទឹកដី»។ លោក បន្ថែមថា «ការបោះបង្គោលកន្លងមក គឺរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ រងសម្ពាធពីប្រទេសវៀតណាម ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជា ខាតបង់ដីរហូតមក»។
ទាំងលោក អ៊ុំ សំអាន លោក រ៉ុង ឈុន និងលោក ម៉ែន ណាត យល់ស្របគ្នាថា «ចង់ឃើញភាគីកម្ពុជា លើកបញ្ហាព្រំដែនដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះ ទៅដោះស្រាយតាមខ្លឹមសារនៃ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ និងដោះស្រាយយន្តការតុលាការអន្តរជាតិ ដែលមានទំនុកចិត្ត ដែលអាចធានាយុត្តិធម៌ជូនពលរដ្ឋខ្មែរ និងរក្សាការពារបូរភាពទឹកដីបាន។
ឯកសារភ្ជាប់៖
– សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ ២០០៥ ទៅលើសន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ រវាងកម្ពុជា-វៀតណាម ឆ្នាំ១៩៨៥ (សូមទាញយក Download)
– សន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ រវាងកម្ពុជា និង វៀតណាម ឆ្នាំ ១៩៨៥ (សូមទាញយក Download)
– សារាចរណ៍ណែនាំ ថ្ងៃទី ២៦ កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៨៦ ចុះហត្ថលេខាដោយលោក ហ៊ុន សែន បានផ្តល់សិទ្ធិ និងជួយការពារពលរដ្ឋវៀតណាមខុសច្បាប់ នៅកម្ពុជា (សូមអានលំអិត សារាចរណ៍ណែនាំ ហ៊ុន សែន ១៩៨៦)
– សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ថ្ងៃទី ៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៨២ ដែលចុះហត្ថេលខាដោយលោក ហ៊ុន សែន និង ង្វៀង កូថាច់ ធ្វើឲ្យវៀតណាម កាន់កាប់ប្រជុំ កោះត្រល់ មកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។ (សូមទាញយកឯកសារ កិច្ចព្រមព្រៀងតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ១៩៨២ «ដើម» ឬទាញយកឯកសារ កិច្ចព្រមព្រៀងតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ១៩៨២ «ចម្លង»)
—————–
