វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA / ដោយ សន ចាន់រដ្ឋា / 13-9-2021
អ្នកឃ្លាំមើលកម្ពុជា រិះគន់ការដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សង់ពហុកីឡាដ្ឋានដាក់ឈ្មោះខ្លួនឯងថា ជាការខ្ជះខ្ជាយថវិកា ដែលមិនសមស្របជាប្រទេសក្រីក្រ។ ប្រតិកម្មរបស់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលនេះ ក្រោយពេលលោក ហ៊ុន សែន បានចំណាយថវិកាចំនួន ១៥០ លានដុល្លារអាមេរិក សង់ពហុកីឡាដ្ឋានជាតិមរតកតេជោ ហើយធ្វើពិធីទទួលពីប្រមុខការទូតរបស់ចិន នៅថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា។
អ្នកឃ្លាំមើលកម្ពុជា និងមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងរិះគន់ថា មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ មិនបានគិតគូរពីសេចក្ដីសុខ និងតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ ទើបលោកបានចំណាយប្រាក់មហាសាល ក្នុងការសាងសង់ពហុកីឡាដ្ឋាន ដាក់ឈ្មោះខ្លួនឯងបែបនេះ។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា ដែលកំពុងរស់នៅប្រទេសណ័រវេស (Norway) លោក ម៉ែន ណាត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញាថា កម្ពុជាជាប្រទេសក្រីក្រ ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់ ធ្វើចំណាកស្រុកបែបនេះ លោក ហ៊ុន សែន មិនគួរសាងសង់ពហុកីឡាដ្ឋានតម្លៃ ១៥០លានដុល្លារនោះទេ ព្រោះមិនសូវមានសារៈសំខាន់ចំពោះពលរដ្ឋដែលកំពុងតែអត់ឃ្លានឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ទៀតថា ក្នុងស្ថានភាពបែបនេះលោក ហ៊ុន សែន គួរតែយកប្រាក់ទាំងនោះទៅអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវថ្នល់ មន្ទីរពេទ្យ ប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ និងរកទីផ្សារលក់កសិផលដល់កសិករប្រសើជាង៖ «មោទនភាពខ្លួនគាត់ វាមួយទៅ ហើយមោទនភាពគ្រួសារគាត់ ព្រោះគ្រួសារគាត់ អារឿងស្តាតហ្នឹង អារឿងដីព្រលានយន្តហោះនៅស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង អីហ្នឹង សុទ្ធតែមានជំពាក់ជំពិនជាមួយកូនស្រីរបស់គាត់ទាំងអស់គឺ លោកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា។ កូនស្រីរបស់គាត់ហ្នឹង ឱ្យឈ្មោះអ្នកនេះអ្នកនោះ ពុង ឃាវសែ អី អ្នកនោះអី ឈរជំនួស ហើយគាត់នៅពីក្រោយខ្នង។ ដូច្នេះរឿងអស់នេះវាពាក់ព័ន្ធទៅហ្នឹងផលប្រយោជន៍ទៅហ្នឹងគ្រួសារ ហ៊ុន។ ដូច្នេះបើសិនជាលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំដែលគិតអំពីប្រយោជន៍ជាតិ អារឿងស្តាតជាង ១០០លាន(ដុល្លារ )អីនេះ វាមិនគួរសមនឹងយើងធ្វើទេ យើងយកអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវផ្សេង ដើម្បីជួយរំដោះភាពក្រីក្ររបស់ពលរដ្ឋវិញ»។
ប្រតិកម្មរបស់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពេលលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើពិធីទទួលពហុកីឡាដ្ឋានជាតិមរតកតេជោពីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិនលោក វ៉ាង យី (WANG YI) នៅថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញាថា លោកគ្មានកំហុសអ្វីនោះទេ ក្នុងការដែលលោកទំនាក់ទំនងជាមួយចិន ដោយទទួលបានសំណង់ដ៏ធំនេះ។ មេដឹកនាំរបបឯកបក្សបន្ថែមថា ពហុកីឡាដ្ឋាននេះជាមោទនភាពជាតិមហាសាល ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកទៀតផង៖ «នេះគ្រាន់តែជាការទទួលផលដើមរដូវនៃចំណងមិត្តភាពដែកថែប ដែលប្រធានាធិបតី ស៊ីជិន ភីង បានប្រសិទ្ធិនាមឡើង។ ហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំត្រូវនិយាយថា វាជាការទទួលផលដើមរដូវ យើងមិនមែនទាក់ទងជាមួយចិន ត្រឹមតែថ្ងៃនេះ ឬថ្ងៃស្អែកបន្ទាប់ពីទទួលស្តាតនេះរួចហើយនោះទេ យើងត្រូវធ្វើជាមួយមិត្តចិនច្រើនឆ្នាំតទៅទៀត»។
លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ពហុកីឡាដ្ឋាននេះចំណាយថវិកាសាងសង់សរុប ១៥០ ដុល្លារអាមេរិក ដែលជាជំនួយរបស់ចិន ក៏ប៉ុន្តែសាធារណមតិមួយចំនួន នៅតែមានមន្ទិលជុំវិញតម្លាភាពនៃជំនួយនេះ។ សំណង់មួយនេះសាងសង់រយៈពេលជាង៧ឆ្នាំដោយមានអ្នកជំនាញការរបស់ចិន ២០០នាក់ និងកម្មករខ្មែរចំនួន ៥០០នាក់បានបិទបញ្ចប់ការសាងសង់កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា។
ទោះជាយ៉ាងណា អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក អ៊ុំ សំអាន មើលឃើញថា ការដែលលោក ហ៊ុន សែន សាងសង់ពហុកីឡាដ្ឋានជាតិដាក់ឈ្មោះខ្លួនឯងបែបនេះ ជាការខ្ជះខ្ជាយថវិកា ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍របស់លោក ហ៊ុន សែន និងចិន។ លោកបន្តថា ទាំងប្រាក់ជំនួយនិងប្រាក់កម្ចីរបស់ចិន គឺជាអន្ទាក់ដើម្បីបម្រើនយោបាយរបស់ចិន៖ «ខ្ញុំយល់ថាការសាងសង់វាមិនមានតម្លាភាព អាចមានអំពើពុករលួយ ដែលយើងខ្ចីលុយពីគេហើយ ត្រូវមន្ត្រីរបស់លោក ហ៊ុន សែន ហ្នឹងស៊ីទៅលើអាកម្ចីហ្នឹងទៀត អាហ្នឹងវាធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងកាន់ក្រទៅៗ ព្រោះយើងជំពាក់លុយគេកាន់តែច្រើន ហើយយើងប្រទេសក្រីក្រអីចឹងផង ហើយយើងចំណាយខ្ជះខ្ជាយអត់ចំអ្វីដែលជាគោលដៅ ដែលត្រូវអភិវឌ្ឍន៍ផងអាហ្នឹងវាធ្វើឱ្យប្រទេសយើង ប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែក្រ បំណុលកាន់តែច្រើន ហើយប្រជាពលរដ្ឋត្រូវសងបំណុលជំនួសលោក ហ៊ុន សែន កាន់តែច្រើនឡើងៗ»។
សង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង សង្កេតឃើញថា ចិនពង្រីកទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតជាមួយកម្ពុជា ក៏ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ពីកម្ពុជា ពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា និងនៅក្នុងតំបន់។ ពួកលោកព្រួយបារម្ភថា ការពឹងផ្អែកលើកម្ចីឥណទានចិននេះ កម្ពុជាប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់នៃការជាប់អន្ទាក់បំណុល។ បន្ថែមពីនេះ ជំនួយ និងការវិនិយោគចិននៅកម្ពុជាខ្វះតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព ដែលជាការរួមចំណែកដល់ការរីករាលដាលនៃអំពើពុករលួយ។ ចំណែករឿងលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស ស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងភាពហិនហោចនៃធនធានធម្មជាតិវិញ ចិនពុំបានខ្វាយខ្វល់ទាល់តែសោះ។
របាយការណ៍ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០២០ បង្ហាញថា កម្ពុជាជំពាក់ចិនដល់ទៅជិត ៤ ពាន់លានដុល្លារ (៣.៧០០) ឬស្មើនឹងជិត ៤៧ ភាគរយនៃទំហំបំណុលសរុប ដែលកម្ពុជាជំពាក់បរទេស។ លុយដែលខ្ចីពីចិន ភាគច្រើនផ្ដោតលើការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងស្ពានជាដើម៕
.