វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA /ដោយ យ៉ង ចាន់តារា
05th-9-2023
មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកវិភាគនយោបាយ លើកឡើងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរតែដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងស្រុកឱ្យជ្រះស្រឡះជាមុនសិន ចាំទៅដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេសជិតខាង។ ប្រតិកម្មនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជំរុញឱ្យអាស៊ាន (ASEAN) រួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងពេលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី (Indonesia) កាលពីរសៀលថ្ងៃទី៤ កញ្ញា។
អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៥ កញ្ញាថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរតែដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងស្រុក ឱ្យជ្រះស្រឡះជាមុនសិន ចាំទៅដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា (Myanmar) ឬ ភូមា។ លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រៀបប្រដូចការផ្ដួចផ្ដើមរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលលើកយកបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា ទៅដោះស្រាយក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន នេះថា ជាគីង្គក់លក់ថ្នាំស្រែង ដែលមើលមិនឃើញពីទង្វើអាក្រក់របស់ខ្លួនឯង បែរជាទៅគិតគួរដល់ប្រទេសដទៃ ដែលកំពុងមានប្រព័ន្ធកាន់អំណាចបែបផ្ដាច់ការ ស្រដៀងខ្លួនទៅវិញ។
លោក អ៊ុំ សំអាន៖ «សមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត គេប្រាកដជាពេបមាត់ ដាក់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គេប្រាកដជាពេបជ្រាយហើយនឹងថា ចុះវិបត្តិនៅកម្ពុជារបស់អ្នកឯងមិនទាន់ដោះស្រាយផង មកចង់ដោះស្រាយបញ្ហាអីនៅភូមា។ ដោះស្រាយនៅកម្ពុជាឱ្យរួចសិនទៅ ចាំមកនិយាយរឿងបញ្ហាវិបត្តិនៅភូមា នេះ។ អាហ្នឹងដូចខ្ញុំថា អីចឹង គីង្គក់លក់ថ្នាំស្រែងណាស់ ស្រែងខ្លួនឯងមិនទាន់ព្យាបាលជាផង ទៅព្យាបាលស្រែងគេ ធ្វើម៉េចជា?»។
ប្រតិកម្មរបស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងនេះ បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន លោក កៅ គឹមហួន (Kao Kim Hourn) ក្នុងពេលចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន នៅទីក្រុងហ្សាកាតា (Jakarta) កាលពីរសៀលថ្ងៃទី៤ កញ្ញា។ លោក កៅ គឹមហួន ជាអតីតទីប្រឹក្សាលោក ហ៊ុន សែន និង ជាអតីតរដ្ឋលេខាធិការ នៃក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ ក្នុងជំនួបនោះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជំរុញឱ្យអាស៊ាន រួមគ្នារកដំណោះស្រាយបញ្ហានៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា អាស៊ានដើរតួសំខាន់ ក្នុងការជួយគាំទ្រដល់មីយ៉ាន់ម៉ា និងលើកទឹកចិត្តឱ្យអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ជួយរកជំនួយមនុស្សធម៌ជួយដល់ពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា។
ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី អ្នកអត្ថាធិប្បាយបញ្ហានយោបាយ លោក គឹម សុខ មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សសព្វថ្ងៃ និងរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ា មានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នា ពោលគឺ ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា កើតចេញពីការធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធា។ រីឯកម្ពុជាវិញ កើតចេញពីការបោះឆ្នោតបង្គ្រប់កិច្ច។ លោក គឺម សុខ ចាត់ទុកការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នេះថា គ្រាន់តែជាការបិទបាំងអំពើអាក្រក់ ដើម្បីរក្សាអំណាចរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក គឹម សុខ៖ «លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេសកម្ពុជាជាមុនសិន ពីព្រោះខ្លួនមានសមត្ថកិច្ចដោះស្រាយនៅកម្ពុជា។ ហើយការដោះស្រាយនៅកម្ពុជា គឺស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការជម្រះឱ្យបាននូវការសង្ស័យអំពីមូលដ្ឋានកងទ័ពចិន នៅសមុទ្ររាម ជាដើម។ រឿងទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែជារឿងបង្កអសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ធំធេងដែរ មិនមែនត្រឹមតែនៅប្រទេសភូមាទេ។ ដូច្នេះ កុំលើកបញ្ហាភូមា គ្រាន់តែដើម្បីបិទបាំងបញ្ហា ដែលកើតមាននៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលបង្កឡើងដោយ ហ៊ុន សែន និង ហ៊ុន ម៉ាណែត»។
រដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា របស់លោក ហ៊ុន សែន បានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ តាមបំណងរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រចុងក្រោយ ក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ នេះវិញ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ដែលស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលនយោបាយរបស់បក្សកាន់អំណាច របស់លោក ហ៊ុន សែន បានផាត់ចោលគណបក្សភ្លើងទៀន មិនឱ្យចូលរួមប្រកួតប្រជែង។ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនេះ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឈ្នះបានចំនួន ១២០ អាសនៈ ក្នុងរដ្ឋសភា ហើយគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច របស់ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម ចក្រាវុធ ទទួលបាន ៥ អាសនៈ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នយ៉ាងហោចណាស់ មានសកម្មជនសង្គម អ្នកមាននិន្នាការផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាល និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំង រួមទាំងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ផង សរុបប្រមាណ ២០០ នាក់ ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ពីបទញុះញង់ និងរួមគំនិតក្បត់ ក្នុងនោះមនុស្សជាង ១០០នាក់ ត្រូវបានដោះលែងវិញ។ ក្រៅពីនេះ នៅមានសកម្មជនបក្សប្រឆាំងរាប់រយនាក់ផ្សេងទៀត បានភៀសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស រហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ ដោយសារអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញឥតស្រាកស្រាន្ត៕
