(រាយការណ៍ដោយលោក ហាស់ សាន / The Cambodia Daily / 20-5-2020)
កម្ពុជា ចោទវៀតណាម ថាបានរំលោភសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ស្តីពីបញ្ហាព្រំដែន ឆ្នាំ១៩៩៥ កម្ពុជាព្រមានវៀតណាម ឱ្យឈប់ចល័តទីតាំងឈរជើង រំលោភចូលខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន ដែលមិនទាន់បានឯកភាពគ្នា ក្នុងបុព្វហេតុរក្សាទំនាក់ទំនងល្អ រវាងប្រទេសជិតខាងគ្នា។ ការព្រមាននេះ «ធ្វើឡើងស្របពេលដែលវៀតណាម បានបោះតង់ និងដាក់កងកម្លាំងយោធា ចំនួន ៣១ កន្លែង នៅស្រុកលើកដែក និងស្រុកកោះធំ ក្នុងខេត្តកណ្ដាល ប៉ុន្តែវៀតណាម បានរុះរើតង់ទាំងនោះ ចេញពីតំបន់មិនទាន់ឯកភាព ចំនួន ៣ កន្លែងប៉ុណ្ណោះ ហើយនៅសស់ ២៨ កន្លែងទៀត នៅមិនទាន់រុះរើចេញនៅឡើយ»។
កាលពីចុងខែមេសា សមត្ថកិច្ចខេត្តកណ្ដាល បានចុះពិនិត្យតាមបណ្ដោយព្រំដែន ស្ថិតនៅស្រុកកោះធំ ហើយបានរកឃើញតង់ចំនួន ៩ កន្លែង ត្រូវបានទាហានវៀតណាម សាងសង់នៅតំបន់ដែលភាគីកម្ពុជា និងវៀតណាម មិនទាន់ឯកភាពគ្នា។
សាព័ត៌មានសម្លេងប្រជាធិបតេយ្យ VOD បានដកស្រង់សម្តីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោក កុយ គួង ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃពុធ (ថ្ងៃ ២០ ឧសភា) នេះថា «កម្ពុជាបានបញ្ជូនកំណត់ទូតមួយ ទៅភាគីវៀតណាម កាលពីថ្ងៃទី ១៣ ខែឧសភា ដោយព្រមានថា វត្តមានរបស់យោធាវៀតណាម នៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន មិនទាន់បានឯកភាពគ្នា បានរំលោភចំណុចទី ៨ នៃសេចក្ដីប្រការណ៍រួម កាលពីថ្ងៃទី ១៧ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៩៥ និងកថាខណ្ឌ ទី៥ ប្រការ៣ នៃសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ ២០០៥ ក៏ដូចជារំលោភកិច្ចព្រមព្រៀងព្រំដែននានា ដែលបានបញ្ចប់ការចរចាដោយភាគី កម្ពុជា និងវៀតណាម»។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត បានប្រាប់សាព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅមុនការផ្សាយនេះបន្តិចថា លោកស្វាគមន៍ចំពោះចំណាត់ការរបស់កម្ពុជា ដែលហ៊ានផ្ញើរកំណត់ទូតរបស់ខ្លួន ទៅតវ៉ាជាមួយវៀតណាម ហើយលោក សូមសរសើរដល់កម្ពុជា {រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន} ថាមានសេចក្តីក្លាហានក្នុងការប្រើពាក្យថា «វៀតណាម បានរំលោភសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ឆ្នាំ ១៩៩៥ និងរំលោភសិទ្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ ២០០៥»។ លោកបន្តថា «នេះជាភាសាថ្មីបំផុតរបស់ រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ដែលមិនធ្លាប់ប្រើចំពោះវៀតណាម»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ម៉ែន ណាត ទាមទារឲ្យវៀតណាម ត្រូវតែដកកងទ័ពរបស់ខ្លួន ចេញតំបន់ឈរជើងទាំងអស់ ឲ្យផុតពីព្រំដែនកម្ពុជា ប្រសិនបើវៀតណាម ចង់រក្សទំនាក់ទំនងល្អ រវាងប្រទេសជិតខាង។
ជាងនេះទៅទៀត លោក ម៉ែន ណាត បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្រកាសលុបចោលសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ឆ្នាំ១៩៩៥ ជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ធ្វើឲ្យខាតប្រយោជន៍ខែ្មរ ពីព្រោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ត្រូវបានវៀតណាម តម្រូវឲ្យមានការបង្កើតតំបន់ស ក្នុងទឹកដីរបស់កម្ពុជាខ្លួនឯង។ ជាងនេះទៅទៀត លោកស្នើឲ្យកម្ពុជា លុបចោលរាល់សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនទាំងអស់ ដែលធ្វើឡើងផ្ទុយពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និង ផ្ទុយពីមាត្រា២ និងមាត្រា៥៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជារូបនេះ ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មានសេចក្តីក្លាហានដាក់ពាក្យបណ្តឹង តាមយន្តការអន្តរជាតិ ដោយប្រើប្រាស់ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងប្តឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ទាំងព្រំដែនគោក និងចង្កោមកោះត្រល់។
កម្ពុជា និងវៀតណាម បានចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់បង្គោលព្រំដែនគោកបោះរួមគ្នា ចំនួន ៣១៤ បង្គោល ឬស្មើនឹង ៨៤%។ ចំណែកចំណុចមិនឯកភាពគ្នា នៅសេសសល់ ១៦% ទៀត នឹងត្រូវធ្វើបន្តទៀត នៅក្រោយពេលប្រទេសបារាំង ផ្តល់ផែនទីចម្លងតាមមាត្រដ្ឋានបំប្លែង ពីខ្នាត ១/១០០,០០០ មកខ្នាត ១/៥០០,០០០ តាមកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគី។ (១)
(១)* ខ្លឹមសារដែលត្រឹមត្រូវគឺ កម្ពុជា និងវៀតណាម បានប្រើប្រាស់ផែនទី ២ ប្រភេទគឺ ផែនទីបោន (Bonne) ខ្នាត 1/100.000 ចំនួន ២៦ ផ្ទាំង និង ផែនទីយូធីអឹម (UTM) ខ្នាត 1/50.000 ចំនួន ៤០ ផ្ទាំង។ ផែនទីទាំងនេះ បានភ្ជាប់ជាមួយសន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ ឆ្នាំ ១៩៨៥ ជាសម័យវៀតណាម ត្រួតត្រាកម្ពុជា ហើយបន្តប្រើប្រាស់ក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែន រហូតសព្វថ្ងៃ តាមសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមថ្មី ២០០៥ និង ២០១៩ ដ៏ចម្រូងចម្រាស។
ឯកសារ៖ ១. សន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ឆ្នាំ១៩៨៥ ភ្ជាប់ជាមួយបញ្ជីស្ថិតិផែនទីព្រំដែន ១៩៨៥ (ដើម) Download។ ២. សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ២០០៥ (សូមទាញយក Download) ។ ៣. សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ២០១៩ (សូមទាញយក Download)។
(បញ្ជាក់ដោយលោក ម៉ែន ណាត ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា)
ឯកសារសំខាន់ៗ ពាក់ព័ន្ធរឿងព្រំដែនគោក និង កោះត្រល់ រវាងកម្ពុជា-វៀតណាម
- – សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ២០១៩ (សូមទាញយក Download)
- – សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ២០០៥ លើសន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ ឆ្នាំ១៩៨៥ (សូមទាញយក Download)
- – សន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ឆ្នាំ ១៩៨៥ ភ្ជាប់ជាមួយបញ្ជីស្ថិតិ ផែនទីព្រំដែន ១៩៨៥ (ដើម) Download
- – សន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ រវាងកម្ពុជា និង វៀតណាម ឆ្នាំ ១៩៨៥ (សូមទាញយក Download)
- – កិច្ចព្រមព្រៀង ស្តីពីលក្ខន្តិកៈព្រំដែនគោក ថ្ងៃ ២០ កក្កដា ១៩៨៣ Download
- – កំណត់ហេតុប្រជុំ ជាឯកសារសម្ងាត់ ឆ្នាំ២០០៧ ស្តីពីការបោះបង្គោលព្រំដែន កម្ពុជា-វៀតណាម Download
- – សារាចរណ៍ណែនាំ ថ្ងៃទី ២៦ កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៨៦ ចុះហត្ថលេខាដោយលោក ហ៊ុន សែន បានផ្តល់សិទ្ធិ និងជួយការពារពលរដ្ឋវៀតណាមខុសច្បាប់ នៅកម្ពុជា (Download)
- – លិខិតលោក ប្រេវីយេ (Brevie) កោះត្រល់ ថ្ងៃ ៣១ មករា ១៩៣៩ (សូមទាញយក ជាអង់គ្លេស និង ជាបារាំង និងបកប្រែក្រៅផ្លូវការ ភាសាខ្មែរ)
- – សន្ធិសញ្ញាតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ថ្ងៃ ៧ កក្កដា ១៩៨២ រវាងលោក ហ៊ុន សែន និង ង្វៀង កូថាច់ (សូមទាញយក «ច្បាប់ដើម» Download ឬទាញយក «ចម្លង» Download)
- – សន្ធិសញ្ញា មិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការ កម្ពុជា-វៀតណាម ១៩៧៩ Download
- – កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ១៩៩១ Download
- – ច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍ ឆ្នាំ១៩៩៤ Download
- – ច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិខ្មែរ ឆ្នាំ១៩៩៦ Download
- – ព្រះរាជសារសម្តេច នរោត្តម សីហនុ ថ្ងៃ ១៧ កក្កដា ២០០៣ ថាជនជាតិវៀតណាម រាប់លាននាក់ រស់នៅកម្ពុជា (Download)
- លិខិតលោក ហ៊ុន សែន ទូលថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ ថ្ងៃទី ៣១ កក្កដា ឆ្នាំ ២០០០ (សូមទាញយក Download)
.