(អត្ថបទដោយលោក ម៉ែន ណាត [ប្រធាន] ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា /៣១ ធ្នូ ២០១៩)
លោក ហូ ជីមិញ មហាបុរសរបស់ប្រទេសវៀតណាមសព្វថ្ងៃ គឺជាមេដឹកនាំបញ្ចប់សង្គ្រាម រវាងវៀតណាមខាងជើង និងវៀតណាមខាងត្បូង នៅខែ កក្កដា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ឲ្យក្លាយជាប្រទេសវៀតណាមតែមួយ ក្រោយពេល សហរដ្ឋអាមេរិក សម្រេចដកថយពីសង្គ្រាម នៅឥណ្ឌូចិន។
លោក ហូ ជីមិញ កាលនៅជាមេដឹកនាំចលនាតស៊ូ {រដ្ឋាភិបាល}នៃ សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម (Democratic Republic of Vietnam) ក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥ បានទទួលស្គាល់ថា «ទឹកដីកូសាំងស៊ីន (កម្ពុជាក្រោម) គឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាជនខ្មែរ កម្ពុជាក្រោម»។ លោក បញ្ជាក់ថា «ជនជាតិវៀតណាម ដែលរស់នៅ នៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោម គ្រាន់តែជាជនមកតាំងទីលំនៅបណ្តោះអាសន្ន មិនមានសិទ្ទិសំរេចអី្វទាក់ទងទៅនឹង បូរណភាព {ទឹកដី} និង សិទ្ធិជាម្ចាស់ទឹកដីនេះទេ»។
ស្របគ្នាក្នុងរឿងនេះដែរ ព្រះរាជសាររបស់សម្តេច នរោត្តម សីហនុ សរសេររំលឹកអំពីបូរណភាពទឹក និង រំលឹកអំពីបង្គោលព្រំដែន ពីម័យអាណានិគមបារាំង ចំនួន ១២៤ បង្គោល រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ក្នុងបំណងឲ្យ វៀតណាម ត្រូវតែគោរពកិច្ចសន្យា និងកិច្ចព្រមព្រៀងនានា របស់ប្រទេសទាំងពីរ ដើម្បីរក្សាជាអ្នកជិតខាងល្អនឹងគ្នាទៅវិញទៅមក។ ព្រះរាជសារនេះ ធ្វើនៅទីក្រុងប៉េកាំង ១៩ កក្កដា ១៩៩៣ ក្រោយពេលពេលកម្ពុជា បានផ្សះផ្សាជាតិ និងបានបោះឆ្នោតជាតិជាលើកដំបូង ហើយដែលសម្តេច នរោត្តម សីហនុ អង្គឯង ធ្វើជាអ្នកសម្រុះសម្រួលនយោបាយ ឲ្យមាននាយករដ្ឋមន្រ្តី ២ រូបដ៏ចម្រូងចម្រាស កាលនោះគឺ សម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណប្ញទ្ធិ និងលោក ហ៊ុន សែន។ (ចុចត្រង់នេះ អានខ្លឹមសារព្រះរាជសារទាំងស្រុង)។
រឿងនេះ មានជំពាក់វាក់វិនវែងឆ្ងាយ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ជាពិសេសរឿងដែលរាជរដ្ឋាភិបាល សម្តេច នរោត្តម សីហនុ ក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ធ្លាប់បានផ្តល់ដីព្រំដែនខ្មែរ ឲ្យចលនាតស៊ូវៀតណាម បោះទីតាំងឈរជើង ប្រឆាំងតបនឹងកងទ័ពអាមេរិកាំង ក្នុងសម័យសង្គ្រាមវៀតណាម។
កាលនៅជាមេដឹកនាំចលនាតស៊ូនោះ លោក ហូ ជីមិញ ធ្លាប់បានទទួលស្គាល់ទឹកដី កម្ពុជាក្រោម ជារបស់ខ្មែរ ហើយថែមទាំងបានសន្យាថា «ប្រគល់ឲ្យភាគីខ្មែរវិញ នៅពេលវៀតណាមកុម្មុយនីស្ត ឈ្នះសង្គ្រាម» នៅឆ្នាំ ១៩៧៥។ ប៉ុន្តែកិច្ចសន្យានេះ ត្រូវបានបំភ្លេចចោលទាំងស្រុង ហើយចំអកឲ្យភាគីខ្មែរថា «បើចង់បានទឹកដីកម្ពុជាក្រោម សូមទៅគាស់ខ្មោច ហូ ជីមីញ ឲ្យរស់ឡើងវិញទៅ»។
ខាងក្រោមនេះ ជាលិខិតសរសេរដោយផ្ទាល់ដៃរបស់ លោក ហូ ជីមីញ។ ប្រែសម្រួលពីភាសាវៀតណាម ដោយលោក លន់ ណារ៉ា ដែលត្រូវបានចែកចាយទូលំទូលាយ លើបណ្តាញសង្គមកន្លងទៅ។
ខ្លឹមសារលិខិត៖ សូមគោរពប្រជាជនខ្មែរក្រោម អរគុណអនេកប្បការ! ខ្ញុំ ហូ ជីមិញ តាំងនាមឲ្យប្រទេស ជាប្រមុខរដ្ឋនៃ សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម សុំប្រកាសជាឳឡារឹកថា៖
១. ទឹកដីដែលយើងខ្ញុំ តែងតែហៅថា វៀតណាមខាងត្បូង, បារាំង ហៅថា កូសំាងស៊ីន តាមពិតគឺជាទឹកដីរបស់ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម។
២. ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនេះ ស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង ព្រមទាំងជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាជនខ្មែរ កម្ពុជាក្រោម។
៣. ជាមួយនឹងការពិតនេះ ជនជាតិវៀតណាមទាំងអស់ ដែលរស់នៅ នៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោម គ្រាន់តែជាជនមកតាំងទីលំនៅបណ្តោះអាសន្ន មិនមានសិទ្ទិសំរេចអី្វ ទាក់ទងទៅនឹង បូរណភាព និង សិទ្ធិជាម្ចាស់ទឹកដី នេះ។
ប្រជាជនវៀតណាមយើងខ្ញុំ ជំពាក់គុណជានិច្ច ដល់ការជ្រោមជ្រែងការពារយើងខ្ញុំ នៅលើទឹកដីនេះ។ យើងខ្ញុំសូមសច្ចាថា នឹងស្មោះត្រង់ ទៅនឹងផលប្រយោជន៍របស់អស់លោក-អ្នក លើ «ទឹកដីជាបូរណភាព» របស់លោក-អ្នក។
ហាណូយ ថ្ងៃទី ៣ ខែ ៥ ឆ្នាំ ១៩៤៥
(ហត្ថលេខា) ហូ ជីមិញ
……………….
វីដេអូឯកសារ៖ សម្តេច នរោត្តម សីហនុ បានរំលឹកលោក ហ៊ុន សែន ថាព្រះអង្គ បានជួយយួន ឲ្យបង្រួបបង្រួមវៀតណាមខាងជើង និងខាងត្បូង រហូតអស់រាជបាល័ង្គ។ ព្រះអង្គមានបន្ទូលថា «យួនជាក្រពើ»។
