វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA /ដោយ ម៉ៅ សុធានី
04th-9-2023
អ្នកវិភាគ និងមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ថាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹងយកឱកាសកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន លើកទី៤៣ នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ទៅជួបជាមួយមេដឹកនាំ នៅតាមបណ្ដាប្រទេសដែលមកចូលរួម ដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ឱ្យទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់។
ប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ី (Indonesia) លោក ចូកូ វីដូដូ (Joko Widodo) ដែលជាប្រធានប្តូរវេនអាស៊ាន បានអញ្ជើញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន លើកទី៤៣ វេទិកាអាស៊ាន-ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធ នៅទីក្រុងហ្សាកាតា (Jakarta) ចាប់ពីថ្ងៃទី៥ ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ផងដែរ។ លោកក៏បានអបអរសាទរលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី និងបង្ហាញនូវការប្ដេជ្ញាចិត្ត ក្នុងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច។ នៅក្នុងឱកាសបង្ហាញមុខ ជាលើកដំបូងបង្អស់លើឆាកអន្តរជាតិ របស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងជំនួបកំពូលអាស៊ាន នេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវបានលើកសរសើរពីមន្ត្រីហែហម ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺជាមេដឹកនាំកំពូលវ័យក្មេងជាងគេ មានសមត្ថភាពពេញលេញ និងឆន្ទៈមុតមាំ ក្នុងការតម្កើងមុខមាត់ជាតិ ជាដើម។
អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន យល់ឃើញថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹងប្រើប្រាស់ឱកាសជំនួបកំពូលអាស៊ាន នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី នេះ ដើម្បីស្វែងរកការទទួលស្គាល់ពីប្រទេស ដែលមកចូលរួម និងថតរូបជាមួយមេដឹកនាំតាមបណ្ដាប្រទេស យកមកបង្ហាញប្រជាពលរដ្ឋ ដូចទៅនឹងវិធី ដែលលោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់ធ្វើកន្លងមក។
លោក អ៊ុំ សំអាន៖ «មេដឹកនាំដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ តែងតែអង្គុយលើចង្អេរលើកខ្លួនឯកង អ៊ីចឹងហើយ។ ព្រោះគាត់ដឹងថា ខ្លួនឯងហ្នឹង មិនត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជាមេដឹកនាំស្របច្បាប់។ ហើយគេអញ្ជើញទៅហ្នឹង ក្នុងនាមជាការទូតប៉ុណ្ណោះឯង មិនមែនមានន័យថា គេទទួលស្គាល់ជាមេដឹកនាំ ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតដោយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជានោះទេ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា និងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ដើម្បីសុំការបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី២ កញ្ញា។
ទោះជាយ៉ាងណា កាលពីកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលធ្វើជាប្រធានអាស៊ានប្ដូរវេន បានបរាជ័យ ដោយមិនអាចដោះស្រាយវិបត្តិ នៅភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា (Myanmar) បានឡើយ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា លុះត្រាតែលោក ចូកូ វីដូដូ អញ្ជើញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងជំនួបកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ទើបអាចបញ្ជាក់បានថា ឥណ្ឌូណេស៊ី ទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់កម្ពុជា ខណៈជំនួបនៅថ្ងៃខាងមុខ គេអញ្ជើញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាតំណាងឱ្យកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកបន្តថា ប្រសិនបើក្នុងជំនួបទ្វេភាគី ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងនោះ នៅតែលើកឡើងពីបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធមនុស្ស ដូចក្នុងជំនួបជាមួយលោក ហ៊ុន សែន នោះមានន័យថា ក្រុមប្រទេសទាំងនោះ នៅតែមិនទាន់ទទួលស្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ នោះដែរ។
លោក គឹម សុខ៖ «អាហ្នឹងមានន័យថា គេអត់ទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ហ្នឹងហើយ ពីព្រោះអ្នកឯង មិនគោរពទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ម្ល៉ោះហើយ កុំស្រមៃថាស្មើមុខជាមួយគេ ទៅមិនរួចទេ ហើយពាក្យថាស្មើមុខជាមួយគេហ្នឹងណា វាចេញតែពីមាត់របស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើតាមគំរូរបស់ឪពុកគាត់។ ឱ្យតែជួបនរណា គេជួបដើម្បីប្រដៅ ឱ្យគាត់វិលទៅរកប្រជាធិបតេយ្យវិញសោះ គាត់បកថា គេជួបដើម្បីទទួលស្គាល់គាត់ថា ស្របច្បាប់ ហើយថា រដ្ឋាភិបាលរបស់គាត់ស្របច្បាប់។ គាត់បោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
អ្នកវិភាគ និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង យល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះ គួរចំណាយពេល ដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច លើកស្ទួយប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ ដើម្បីឱ្យប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យទទួលស្គាល់ ជាជាងចរចាឱ្យអន្តរជាតិទទួលស្គាល់៕
