វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA /ដោយ ម៉ៅ សុធានី
17-9-2023
អ្នកឃ្លាំមើល និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ព្រួយបារម្ភថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អាចបែកបាក់ឯកភាពជាតិកាន់តែខ្លាំងឡើង ប្រសិនបើប្រជាធិបតេយ្យ គ្មានការស្ដារឡើងវិញ ប៉ុន្តែបែរជាព្យាយាមបន្តរឹតចំណងមិត្តភាព ជាមួយមិត្តដែកថែបចិន កាន់តែស៊ីជម្រៅ។ អ្នកឃ្លាំមើល លើកឡើងថា បើកម្ពុជារៀបចំកំណែទម្រង់ដឹកនាំប្រទេស តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ មានការប្រកួតប្រជែងដោយយុត្តិធម៌ នោះវានឹងប៉ះពាល់ដល់អំណាចក្រុមគ្រួសារត្រកូល ហ៊ុន។
ទំព័រសករាជថ្មីនៃរបត់នយោបាយកម្ពុជា ដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវបានអ្នកដានស្ថានការណ៍នយោបាយវាយតម្លៃថា ជំហរនយោបាយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនខុសពីឪពុកលោកនេះទេ ដោយលោកព្យាយាមរណែបរណបអែបអបចិន ដើម្បីឱ្យជួយគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ស្ទើរគ្រប់វិស័យ។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ច្រាក់ (CHRAC) លោក រស់ សុដ្ឋា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញាថា ចំណងការទូតកម្ពុជាជាមួយបណ្ដាប្រទេសមហាអំណាច គឺពិតជាមានសារសំខាន់ តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនានា ក្នុងការជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងការផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ ជូនប្រជាជន។ ប៉ុន្តែ លោកថា បើកម្ពុជា ពុំមានជំហរនយោបាយអព្យាក្រឹត្យ ហើយរដ្ឋាភិបាល ធ្វើនយោបាយការបរទេស មិនឈរលើឧត្ដមប្រយោជន៍ជាតិ គិតពីប្រយោជន៍បក្ខពួកជាធំនោះ កម្ពុជា នឹងមិនអាចមានការអភិវឌ្ឍ ប្រកបដោយតម្លាភាពនោះទេ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះ បន្ថែមទៀតថា បើអ្នកនយោបាយកម្ពុជា ធ្វើនយោបាយការបរទេស ចេះបត់បែនតាមស្ថានការណ៍ និងមានការស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ គោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ កម្ពុជានឹងទទួលបានប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច ជំនួយការអភិវឌ្ឍជាតិ និងផលប្រយោជន៍តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនានា ពីបណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិច ហើយកម្ពុជា ក៏នៅតែបន្តជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ជាមួយប្រទេសចិន ក្នុងការជំរុញសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
លោក រស់ សុដ្ឋា៖ «សេដ្ឋកិច្ចនយោបាយកន្លងមក កម្ពុជាពុំអាចអត់ទំនាក់ទំនងការទូតប្រទេសមហាអំណាចលោកសេរី បានទេ។ យើងឃើញថា ចិនក៏មិនទាន់ជួយយើងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចធំដុំទេ ទន្ទឹមនោះ ក៏មានបញ្ហាការបង្កឱ្យមានអសន្តិសុខមួយចំនួន ពីបុគ្គលនៃប្រជាជនចិន ឧក្រិដ្ឋកម្មអ៊ីនធឺណិត បញ្ហាក្រុមហ៊ុនខ្លះ ក៏រំលោភសិទ្ធិដល់ប្រជាជនខ្មែរ និងមានអាជីវកម្មតាមរបៀបខុសច្បាប់មួយចំនួនដែរ»។
ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលបែបនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងចិន ប្រកាសជាថ្មីទៀត ក្នុងការការពារនយោបាយគ្នាទៅវិញទៅមក និងបន្តរឹតចំណងមិត្តភាពលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ត្បូងពេជ្រ និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការកសាងជោគវាសនាកម្ពុជា-ចិន រួមគ្នា នៅអាណត្តិកម្ពុជា ដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។
ទំព័រហ្វេកប៊ុក (Facebook Page) របស់អង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ឱ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញាថា ក្នុងជំនួបទ្វេភាគី រវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង (Xi Jinping) ប្រទេសចិន ប្រកាសថា ប្ដេជ្ញាការពារកម្ពុជា ពីការប៉ុនប៉ងក្នុងផ្លូវអវិជ្ជមានណាមួយ។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ក៏លើកឡើងអំពីមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ថា នៅតែមានភាពរឹងមាំក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សម្រាប់ពេលអនាគតនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ចំណែក កម្ពុជាវិញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានស្នើឱ្យភាគីចិន បន្តជួយធានាផ្នែកសន្តិសុខ ថាមពល និងសន្តិសុខស្បៀងកម្ពុជាតាមរយៈការនាំចូលអង្ករ និងផលិតផលកសិកម្មផ្សេងៗទៀតពីកម្ពុជា យកមកលក់នៅប្រទេសចិន។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏ប្រកាសប្រាប់មេដឹកនាំចិន ដែរថា កម្ពុជានឹងគ្មានការប្រែប្រួលឡើយ ក្នុងការគាំទ្រគោលនយោបាយចិនតែមួយ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិន និងចូលរួមពិព័រណ៍ អាស៊ាន-ចិន លើកទី២០។ ក្នុងជំនួបទ្វេភាគី ជាមួយលេខាធិការបក្សនៅតំបន់ស្វ័យជនជាតិជាំងក្វាងស៊ី លោក លាវ នីង (Liu Ning) នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានស្នើដល់ភាគីចិន ឱ្យជួយពង្រីក និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងការគាំទ្រផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជា វិស័យពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ វិស័យផ្នែកសុខាភិបាល ទេសចរណ៍ និងពង្រីកការបណ្ដុះបណ្ដាល ការអប់រំ ជាដើម។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក គឹម សុខ មើលឃើញថា ដំណើរទស្សនកិច្ចលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅប្រទេសចិន ពុំបាននាំផលប្រយោជន៍ជូនជាតិជាដុំកំភួននោះទេ ក្រៅពីពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយចិន ដើម្បីឱ្យការពារអំណាច។ លោកអះអាងថា កម្ពុជាមានការរៀបចំនយោបាយដឹកនាំ តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ អំណាចត្រកូល ហ៊ុន នឹងប្រឈមបាត់បង់ ដោយសារខ្លាចនឹងការប្រកួតប្រជែង ដោយយុត្តិធម៌។
លោក គឹម សុខ៖ «រដ្ឋាភិបាលគ្រួសារ ហ៊ុន នេះ ផ្លូវណាក៏លំបាកដែរ ប្រសិនបើងាកចេញពីចិន ត្រូវកសាងនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ មានសញ្ញាប្រជាធិបតេយ្យ ជារឿងដែលក្រុមគ្រួសារ ហ៊ុន មានការបារម្ភខ្លាចចាញ់ក្នុងការប្រកួតប្រជែង ឧទាហរណ៍ចុងក្រោយ គណបក្សភ្លើងទៀន មិនហ៊ានឱ្យចូលរួមប្រកួតផងហ្នឹង មិនចាំបាច់ដល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិផង។ ឧទាហរណ៍ចុងក្រោយមួយទៀត សូម្បីតែជាបុគ្គលអ្នកណាក៏ដោយ ហ៊ាន ក្រោកឡើងនិយាយអំពីយុត្តិធម៌សង្គម ហ្នឹងក៏អត់បានផង ម្នាក់ពីរនាក់តាមវាយគ្នា។ ហើយនយោបាយរបស់ពួកគាត់ មានតែត្រដររស់នៅជាមួយចិន យកចិត្តចិន តែប៉ុណ្ណោះ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា ដើម្បីសុំប្រតិកម្មជុំវិញការលើកឡើងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា។
ស្របពេលកម្ពុជា និងចិន បង្កើនការរឹតចំណងមិត្តភាពកាន់តែស៊ីជម្រៅ ហើយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្នើឱ្យចិនគាំទ្រស្ទើរគ្រប់វិស័យបែបនេះ អ្នកឃ្លាំមើលវាយតម្លៃថា វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា ជាប់គាំងសព្វថ្ងៃ និងបញ្ហាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សកំពុងកើតឡើង ពុំមានសញ្ញាវិជ្ជមានណាមួយ ដែលរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញឆន្ទៈដោះស្រាយនៅឡើយ។ លើសពីនេះ កម្ពុជា និងចិន ក៏បានបង្កើនសកម្មភាពធ្វើសមយុទ្ធជាមួយចិន ខណៈបណ្ដាប្រទេសលោកសេរី កំពុងព្រួយបារម្ភអំពីវត្តមានមូលដ្ឋានទ័ពចិន នៅកម្ពុជា។ សំខាន់ជាងនេះទៅទៀតនោះ កម្ពុជាក៏កំពុងមានវិបត្តិសង្គមជាច្រើន តាមរយៈក្រុមហ៊ុនចិនមួយចំនួន ដែលមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា បានបង្កឱ្យមានបទល្មើសជួញដូរមនុស្ស បញ្ហាជួញដូរគ្រឿងញៀន និងបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស តាមរយៈការបណ្ដេញពលរដ្ឋចេញពីដីធ្លី ជាដើម។ ចំណែក ការរកស៊ីវិញ បើទោះបីជាកម្ពុជា ខាតបង់ក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិន ក៏រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាត់ទុកប្រទេសចិន ជាទីផ្សារដ៏ធំសម្រាប់ជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងពុំអើពើស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីទទួលបានប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច ពីបណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិច និងអឺរ៉ុប នោះទេ៕
