អត្ថបទដោយលោក ហាស់ សាន / ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី (The Cambodia Daily) / 21-11-2020

មុខរបរអាជីវកម្ម ក្រុមហ៊ុនធំៗ ទាក់ទង​នឹង​ធនធាន​ធម្មជាតិ ជាសម្បត្តិ​ជាតិ​ ក្នុង​ទឹក​ដី​ខ្មែរ​ ទាក់​ទង​នឹង​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ  ភាគច្រើន​គ្រប់គ្រង កាន់​កាប់ ចាត់ចែង​ដោយ​មនុស្ស​ក្នុង​ត្រកូល ហ៊ុន ឬ អ្នក​ជិតស្និទ្ធ​បំផុត​នឹង​ត្រកូល ហ៊ុន ហើយ​ចែក​រំលែក​ទៅ​ដល់​សាច់​ញាតិ ​មិត្តភក្តិ ក្លើម្រាក់ ជា​សាខា​ពី​លើ​ចុះ​ក្រោម ប្រៀប​បាន​នឹង​ដើម​ជ្រៃ​ផ្តល់​ម្លប់​ត្រឈឹង​ត្រ​ឈៃ។ គេចងចង្កោម​គ្នា ជា​ក្រុម ជា​ពួក ជា​បក្ស រក្សា ពឹងពាក់ រស់​នឹង​គ្នា ការពារ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក។ នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ ជ្រៃ​ជា​ពពួក​ដើម​ឈើ រឹត​រួត ព័ទ្ធព័ន្ធ​គេ​ឯង​ដែល​ដុះ​ជិត​ជាប់​​ជាមួយ។ ចាស់​បុរាណ​ខ្មែរ​តាម​តំបន់​ខ្លះ ហៅ​មនុស្ស​ជញ្ជក់​យក​ប្រយោជន៍​ពី​គេ​ឯង ​ថា​មនុស្ស​ជ្រៃ។ មនុស្ស​ជ្រៃ មិន​ខ្វល់​អំពី​អ្នកដទៃ​ទេ គឺ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឲ្យ​តែ​ខ្លួន​រស់ មាន​បាន​ម្នាក់​ឯង។ ចាស់ៗ​ថា កុំ​រស់​ក្បែរ​មនុស្ស​ជ្រៃ។

គេថា គេបាន​ទទួល​សន្លឹក​ឆ្នោត​គាំទ្រ​ពី​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ឲ្យ​គេ​គ្រប់គ្រង​​នគរ​ខ្មែរ ជា​ស្តេច ជា​នាហ្មឺន មន្រ្តី រាជការ ជាប៉ូលិស ទាហាន មាន​សក្តិយស​ខ្ពង់​ខ្ពស់​ត្រដែត​ត្រដឹម ប៉ុន្តែ គេ​គ្មាន​មេត្តា ករុណា មុទិតា ឧបេក្ខា ដល់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ ដែល​គេ​គ្រប់គ្រង​ដឹក​នាំ​នោះ​ទេ។ ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ គ្រាន់​តែ​ទាមទារ​ការ​រស់រាន ប្រកប​ដោយ​សិទ្ធិ សេរីភាព យុត្តិធម៌ ក៏​គេ​មិន​អនុញ្ញាត​ដែរ។ គេ​តម្រូវ​​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​រស់​តាម​គេ កុំ​តវ៉ា កុំ​ទាម​ទារ កុំ​រិះគន់ ទោះ​​ជា​​ពួក គេ​​ក្បត់​​ផល​ប្រយោជន៍​​ពលរដ្ឋ​​យ៉ាង​ណា​​ក៏ដោយ។

សប្តាហ៍មុន យើង​បាន​ផ្សាយអំពី​ទ្រព្យ​ធន​លួច​លាក់​សែ ហ៊ុន នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ជា​ក្មួយ ជា​អាជីវករ ជា​មន្រ្តីជិតស្និទ្ធ​នឹង​គ្រួសារ​លោក​នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន មាន​ដូចជា​គ្រួសារមេ​នគរ​បាល​ជាតិ លោក នេត សាវឿន, រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​ហិរញ្ញវត្ថុ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន, មេឈ្មួញឈើ និង​ឈ្មួញដីធ្លី អ្នកស្រី ជឹង សុភាព ហៅយាយ ភូ និង ឡាវ ម៉េងឃិន។ ក្រុម​ឈ្មួញខ្លះ ពួក​មន្រ្តី​ពុករលួយ​ខ្លះ ទទួល​បាន​ការគាំ​ពារ​ដោយ​​លោក ហ៊ុន សែន, ក្រុម​ឈ្មួញ​ខ្លះ​ទៀត ពួក​មន្រ្តី​ខិលខូច​ខ្លះ​ទៀត ការពារ​​ដោយ​អង្គភាព​នៃ​កង​យោធពល​ខេមរភូមិន្ទ តាម​សេច​ក្តី​សម្រេច​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល លេខ​ពិសេស ចុះ​ហត្ថ លេខា​ដោយនា​យករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ថ្ងៃទី​២២ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១០ ស្តី​អំពី​ការ​ចង​សម្ព័ន្ធ​​មេត្រីភាព រវាង​​អង្គភាព​កងទ័ព កង​នគរបាល​ជាតិ ជា​មួយស្ថាប័ន​−​អង្គភាព​ស៊ីវិល។

ក្រុមហ៊ុន​អាជីវកម្មធំៗ ដុះដូច​ផ្សិត​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​វត្តមាន មាន​​ទី​តាំង មាន​ឈ្មោះ​​ជា​​សាធារណៈ ជាអាជីវ​កម្មស្​របច្បាប់ ប៉ុន្តែ​ព័ត៌មាន​អំពីក្​រុមហ៊ុន​អាជីវកម្ម​ទាំង អស់ ដែល​មាន​ឈ្មោះកូន កូន​ប្រសា និង ក្មួយ​លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវ​គេ​លាក់​ជិត​ គ្មាន​នរណា​ក្រៅ ដឹងបាន​ឡើយ។

តាមសេចក្តីរាយការណ៍​ស៊ើបអង្កេត​ពី​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ​​លើ​​អាជីវ​កម្ម Global Witness ឆ្នាំ​២០១៦ ត្រកូល ហ៊ុន និង បក្ខពួក គ្រប់គ្រង កាន់​​កាប់ ចាត់​ចែង ក្រុមហ៊ុន មាន​ដូច​តទៅ​នេះ៖

ជំនួញ, ហិរញ្ញវត្ថុ, កន្លែង​សម្រាក​និង​កម្សាន្ត, ទេសចរណ៍, ហាង​លក់​រាយ, សំណង់​និង​អចលន​ទ្រព្យ, រ៉ែ, ថាមពល, បណ្តាញ​សារព័ត៌មាន, ដឹកជញ្ជូន, កសិកម្ម, ទូរគមនាគមន៍, ល្បែង​ស៊ីសង, ការងារ​ជំនាញ​វិជ្ជាជីវៈ​ខាង​ច្បាប់ និង​ពន្ធដារ, របរ​ផលិតកម្ម, ការងារ​សន្តិសុខ, តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស, សម្លៀកបំពាក់, ព្រៃឈើ និង ឱសថដ្ឋាន។

កូនប្រសាលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក សុខ ពុទ្ធាវុធ ជាកូន​លោក សុខ អាន ដែល​ជា​ប្តី​របស់ ហ៊ុន ម៉ាលី កូនស្រីពៅលោក ហ៊ុន សែន ជា​ប្រធាន​អគ្គនាយក​បណ្តុំ​ក្រុមហ៊ុន​ថាមពល សោមា (Soma Energy Group) ដែល​ចុះ​បញ្ជី​ក្នុង​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​ថា​ មាន​ទុន ១០ ​លាន​ដុល្លារ។ ហ៊ុន ម៉ាលី ជាប្រ​ធានក្រុមហ៊ុន ទី​ប្រជុំ​ហាង​​ទំនិញ​ទំនើប​ទី១ (Mall) TK Avenue, ទាំង​ពីរ​នាក់​ប្តី​ប្រពន្ធ មាន​ក្រុមហ៊ុន​ឱសថ Decampharma, Stone Grille, ក្រុមហ៊ុន​ផ្សាយ​ពាណិជ្ជកម្ម Moon Media, ក្រុមហ៊ុន​ផ្គត់ផ្គង់​ភ្លើង​អគ្គិសនី​ឯកជន (Cambodia Electricity Private), ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​គ្រឿង​ឧបភោគ​បរិភោគ (Cambodia Food Industries Co.), ជាប្រធាន​សមាគ​មអង្ករ។ ក្រៅ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​​សោមា សុខ ពុទ្ធាវុធ គ្រប់​គ្រង​កាន់​កាប់ ចាត់​ចែង ឬ មាន​ចំណែក​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន៖ សោមា អេវើហ្រ្គីន (Soma Ever Green), Soma Kova Holding, Tela E&P, សោមា សំណង់​និង​អភិវឌ្ឍន៍ (Soma Construction & Development), ក្រុមហ៊ុន ភ្នំពេញ​កាណូត−កប៉ាល់​ជិះ (Phnom Penh Boat Ride Co.)។

ហ៊ុន តូ ជា​ក្មួយក្នុង​ត្រកូល ហ៊ុន ដែល​មានឈ្មោះ​ជំពាក់ ជំពិន​ក្នុង​របរ​ជួញ​គ្រឿង​ញៀន និង លាង​លុយ​កខ្វក់ ជា​នាយក​គ្រប់គ្រង​បណ្តាញ​ស្ថានីយ៍​ប្រេង​ឥន្ធនៈ​ឈ្មោះ LHR Asean។ ក្រៅ​ពី​នោះ ហ៊ុន តូ និង ភរិយា​ជា​ជនជាតិ​ថៃ ឈ្មោះ Thai Jackie Tai Hien គ្រប់គ្រង កាន់កាប់ ចាត់ចែង ឬ មាន​ចំណែក​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន៖ HTK, HTTK, Gold Quest, LHR Asean អាហរ័ណនីហរ័ណ (Import & Export), ក្រុមហ៊ុន​ វិនិយោគ​ទុន LHR Asean, ក្រុមហ៊ុន Camcorp Capital Group, និង Camcorp Capital Investment Group។

កូនស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា ជា​ប្រពន្ធ​ឧត្តមសេនីយ៍​ឯក​ប៉ូលិស ឌី វិជ្ជា កូន​ប្រុស​អតីត​មេ​នគរ​បាល​ជាតិ ហុក ឡងឌី គ្រប់​គ្រង កាន់កាប់ ចាត់​ចែង​ក្រុមហ៊ុន​ចំនួន ១៨ និង មាន​ចំណែក​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន ៤ ទៀត សរុប​ចំនួន ២២ ក្រុមហ៊ុន ដែល​ចុះ​បញ្ជី​ថា​ មាន​ទុន​ហ៊ុន​ចំនួន ៦៦ លាន​ដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុន​ទាំងនោះ​មាន៖ បណ្តាញ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន (Media) មាន​ដូចជា វិទ្យុ, ទូរទស្សន៍​បាយ័ន, កាសែត កម្ពុជា​ថ្មី, មាន​ចំណែក​​ក្នុង​​ក្រុម​ហ៊ុន ទូរ​គមនា​គមន៍ K ថោង​ហួត (K Thong Huot Telecom) ចែក​ចាយ​ទូរស័ព្ទ​ដៃ ណូគ្យៀ (Nokia) ទូទាំង​ប្រទេស, សាជីវកម្ម NVC ផលិត​ទឹក​បរិសុទ្ធ វីតាល់ (Vital) ផ្សព្វ​​ផ្សាយ​ដោយ​ក្រសួង​ទេសចរណ៍ សម្រាប់​ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​ជាតិ, ក្រុមហ៊ុន​ផ្សាយ​ពាណិជ្ជ​កម្ម​​តាម​ផ្លូវ Moon Media, ដែល​មាន ហ៊ុន ម៉ាលី ជា​នាយិកា មាន​ក្រុមហ៊ុន​បរទេស​ជួល​ផ្សាយ ដូចជា Credit Card Visa, ក្រុមហ៊ុន​ផលិតផល​ប្រើ​ប្រាស់ Unilever, Procter & Gamble, ហុងដា (Honda), Mango, ក្រុមហ៊ុន​សារមន្ទីរជាតិ​​អង្គរ ដែល​​មាន​​ទុន​​ហ៊ុន ២ លាន​​ដុល្លារ​​កន្លះ។

ក្រៅពីនេះ ហ៊ុន ម៉ាណា ជាប្រធាន ក្រុមហ៊ុន​អាជីវកម្ម​អាកាស​ចរណ៍​ស៊ីវិល​ជួល​ជិះ​កម្សាន្ត Heli-star, Star Aviation, Star Airline, មាន​ចំណែក​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​ផ្តល់​ទុន Royal Group Investment Company ដែល​មាន​ឧកញ៉ា គិត ម៉េង ជា​ប្រធាន, ជា​តំណាង​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន NH Holding ទាក់ទង​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​សំណង់ បងប្អូន ​៥​នាក់ របស់​ឧកញ៉ា ឡាវ ម៉េងឃិន, ជា​ប្រធាន​ក្រុមហ៊ុន​ហិរញ្ញវត្ថុ  Oasis Cambo Investment Group និង Oasis Cambo Investment, មាន​ហ៊ុន ៦% ក្នុង​ក្រុម​ហ៊ុន​ទូរស័ព្ទ​ដៃ Metfone ជា​សាខា​របស់​ក្រុមហ៊ុន វៀត​តែល (Viettel) គ្រប់​គ្រង​ដោយ​ក្រសួង ការពារ​ជាតិ​យួន។

អ្នកចូលហ៊ុននឹង ហ៊ុន ម៉ាណា គឺអ្នកស្រី ទាវ ទឿន ភរិយា​លោក​រដ្ឋមន្រ្តី​ការពារ​ជាតិ ​ឧត្តម​សេនីយ៍ ទៀ បាញ់ហ៊ុន ម៉ាណា មាន​ចំណែក​ហ៊ុន និង ជា​ប្រធាន​ក្រុមហ៊ុន Dragon Royal Group ខាង​សំណង់​សណ្ឋាគារ និង​ផ្ទះ ល្វែង​លក់ condominium សាខា​ក្រុមហ៊ុន​ទូរគនាគមន៍ Dragon Royal Telecomm ចុះ​ក្នុង​បញ្ជី​ទុន​ហ៊ុន​ប្រមាណ ២ លាន​ដុល្លារ, គ្រប់គ្រង​ចំណែក​ហ៊ុន​ ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​លក់​សម្ភារៈ Lenovo IBM, Pioneer, Electrolux ផ្តាច់​មុខ។

មិនទាន់អស់ទេ ហ៊ុន ម៉ាណា និង​បងប្អូន ៣ នាក់​ទៀត រួម​ជាមួយ​នឹង​ឧកញ៉ា លី យ៉ុង​ផាត់ និង​ភរិយា គិម ហ៊ាង មាន​ហ៊ុន និង ធ្វើ​ជានាយិកា​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​ថាមពល​អគ្គិសនី Cambodia Elec-tricity Private ជា​ក្រុមហ៊ុន​ចែក​ចាយ​ភ្លើង​អគ្គិសនី​ធំ​ទី​២ នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ខាងមុខ​របរ​សំណង់​អចលនទ្រព្យ គ្រួសារ​ត្រកូល ហ៊ុន គឺអ្នកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា ជា​ប្រធាន​ក្រុមហ៊ុន​អកគីដេ វីឡា ៣ (Orkidé Villa 3) ដែល​ម្ចាស់​ក្រុមហ៊ុន Orkidé Villa គឺ​ឧកញ៉ា ខៀវ ស ស៊ីលៀប ប្រើ​ទុន ៣៥០ លាន​ដុល្លារ។

ពេជ្រ ចាន់មុនី កូនប្រសា​លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវ​ជា​ភរិយាឧត្តម​សេនីយ៍​ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត កូន​ច្បង​លោក ហ៊ុន សែន គ្រប់​គ្រង កាន់​កាប់ ចាត់​ចែង ឬ មាន​​ចំណែក​​ក្នុង​​ក្រុមហ៊ុន៖ ក្រុមហ៊ុន​ខ្មែរ​កៅស៊ូក្រែប, ក្រុមហ៊ុន G Gear Co., ក្រុមហ៊ុន​វិនិយោគ​ទុន​ស៊ី​អិម​អិន ស្តារ (CMN Star Investment), សាជីវកម្ម​ផលិតផល​កែ​លម្អ​សម្ផស្ស​ស្រ្តី (Lady Cosmetic International Corporation), ក្រុមហ៊ុន Zenoteq Solution, ក្រុមហ៊ុន​ភាពយន្ត (Legend Cinema), ក្រុមហ៊ុន​កំដរ​បរិយាកាស​កម្សាន្ត (PMV Entertainment), ក្រុមហ៊ុន ចាត់​ចែង​ប្រភេទ​ម៉ាក (Brands Management, Ltd.)។

ភរិយាលោក ហ៊ុន សែន អ្នកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន នាម​ដើម ប៊ុន សាមហ៊ាង ក្នុង​ទសវត្ស ១៩៩០ ធ្លាប់​មាន​ហ៊ុន​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេង​ឥន្ធនៈ​កម្ពុជា តេឡា៕

អត្ថបទដោយលោក ហាស់ សាន នៃសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily, រដ្ឋធានី វ៉ាស៊ិនតុន សហរដ្ឋអាមេរិក

.

.