វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA /ដោយ ថា ថៃ
11th-8-2023

អ្នក​ឃ្លាំមើល លើក​ឡើង​ថា ការ​ណែនាំ​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឱ្យ​អនាគត​មេ​ដឹកនាំ​ថ្មី​ ដែល​ជា​កូន ប្រុស​របស់​លោក​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ និង​គិតគូរ​ពី​ប្រយោជន៍​ជាតិ និង​ប្រជាពលរដ្ឋ គ្រាន់តែ​ជា​ការ​កុហក​ ប៉ុណ្ណោះ។ ពួក​គាត់​លើក​ឡើង​បែប​នេះ ដោយសារ​ការ​​​ដឹកនាំ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន កន្លងមក ​ពោរពេញ​ដោយ​អំពើ​ពុក រលួយ ការ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស ដែល​បញ្ហា​ទាំងនេះ នឹង​បន្តម​ក​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​តទៅទៀត។

លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែល​នឹង​ក្លាយ​ជា​ឪពុក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ នេះ បាន​តាំងខ្លួនជា​គ្រូ​ណែនាំ​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​កូនប្រុស​របស់​លោក គឺ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យ​ដឹកនាំ​ប្រទេស​ដោយ​យក​គំរូ​តាម​លោក ខណៈ​លោក ត្រូវ​បាន​សហគមន៍​ជាតិ​និង​អន្តរជាតិ ចាត់​ទុក​ថា ជា​មេ​ដឹកនាំ​ផ្ដាច់ការ ប្រើ​វិធី​ហិង្សា រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ពុករលួយ ដើម្បី​រក្សា​អំណាច​ត​ពូជ

មន្ត្រី​គណបក្សប្រឆាំង លើកឡើង​ថា ការ​បង្រៀន​របស់​លោក ហ៊ុន សែន នេះ គ្មាន​តម្លៃ និង​ខ្លឹមសារ​ឡើយ ព្រោះ​ការ​​​ដឹកនាំ​របស់​លោក​កន្លង​មក ពោរពេញ​ដោយ​រឿង​​អយុត្តិធម៌​សង្គម ការ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​បំផ្លាញ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ ដោយ​មិន​បាន​គិតគូរ​ពី​ផល​ប្រយោជន៍​ជាតិ បញ្ហា​សង្គម និង​សុខទុក្ខ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​នោះ​ទេ។

អតីត​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ នៅ​ខេត្ត​កំពង់ធំ លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ្រ ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី១១ សីហា ថា វា​មិនមែន​ជា​រឿង​ងាយ​នោះ​ទេ ដែល​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អាច​ប្រែក្លាយ​កម្ពុជា ​ឱ្យ​មាន​ស្ថិរភាព​នយោបាយ និង​សេដ្ឋកិច្ច តាម​ការ​ផ្ដែផ្ដាំ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ខណៈ​ការ​​​ដឹកនាំ​របស់​ឪពុក​លោក​បច្ចុប្បន្ន ​ស្ថិត​ក្នុង​របប​កុម្មុយនិស្ត​ផ្ដាច់ការ​ចាក់ឫស​ទៅ​ហើយ​នោះ។ ​លោក​យល់ឃើញ​ថា ប្រសិនបើ​ការ​ណែនាំ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ពិតជា​ចេញពី​ឧត្ដមគតិ​របស់​លោក​មែន នោះ​ រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី ​ត្រូវតែ​បង្ហាញ​ឱ្យ​ឃើញ​តាមរយៈ​ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ប្រព័ន្ធ​ដឹកនាំ​ ឱ្យ​ដើរ​តាម​គោលការណ៍​ប្រជាធិបតេយ្យ ដោះលែង​អ្នកទោស​នយោបាយ លុបបំបាត់​អំពើ​ពុក​រលួយ និង​​ត្រូវ​ដោះស្រាយ​យក​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ព័ន្ធ​ត្រឡប់មកវិញ ដើម្បី​ធ្វើ​ឱ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើង។

លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ្«បើសិនជា​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គាត់​អាច​ធ្វើ​បាន អា​ហ្នឹង ​ល្អ​មែនទែន​សម្រាប់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ។ សំខាន់​គឺ​ ការ​គោរព​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុ​បក្ស។ និយាយដដែលៗ ​គឺ​មានតែ​កន្លែង​ហ្នឹង​ទេ មាន​តែ​យើង ​ត្រូវតែ​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ប្រទេស​លោកសេរី​វិញ បើ​មិន​អ៊ីចឹង​ទេ ​គឺ​មាន​បញ្ហា​ធំ ​ដូច​នៅមុន​ឆ្នាំ​១៩៨៥ អ៊ីចឹង»។

ក្នុង​ជំនួប​រវាង​សមាជិក​រាជរដ្ឋាភិបាល​អាណត្តិ​ចាស់ និង​ រាជរដ្ឋាភិបាល​អាណត្តិ​ថ្មី ​នៅ​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ទី​១០ សីហា លោក ហ៊ុន សែន ប្រធាន​គណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា បាន​ណែនាំ​ឱ្យ​រាជរដ្ឋាភិបាល​អាណត្តិ​ថ្មី ដែល​​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវ​​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​​ទៅ​លើ​បញ្ហា​សំខាន់​ចំនួន ​៤ រួម​មាន ​ស្ថេរ​ភាព​នយោបាយ សន្តិសុខ​សង្គម សេដ្ឋកិច្ច និង​ ជីវភាព​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោក ហ៊ុន សែន បាន​ចាត់​ទុក​បញ្ហា​ទាំង ៤ ខាង​លើ​នេះ គឺ​ជា​កិច្ចការ​ដ៏​សំខាន់ ដែល​ត្រូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ ជាពិសេស បញ្ហា​សេដ្ឋកិច្ច ជា​បញ្ហា​ដែល​សាកលលោក​ កំពុង​ប្រឈម។

ទោះ​ជា​បែប​នេះ​ក្ដី ការ​​​ដឹកនាំ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ៥ អាណត្តិ​មក​នេះ លោក​រង​ការចោទប្រកាន់​ថា មិនបាន​ដោះ​​ស្រាយបញ្ហា​ទាំងអស់​នេះ​នោះ​​ឡើយ ដោយ​ការ​​​ដឹកនាំ​របស់​លោក ពី​មួយ​អាណត្តិ​ទៅ​មួយ​អាណត្តិ បង្កើត​ឱ្យ​មាន​​វិសមភាព រវាង​អ្នក​មាន និង​អ្នក​ក្រ, ពលករ​ចំណាកស្រុក​កាន់តែ​ច្រើន, ពលរដ្ឋ​អត់​ការងារ​ធ្វើ, ការ​ជួញ​ដូរ​មនុស្ស, ការ​ជួញ​ដូរ និង​ផលិត​គ្រឿងញៀន​ជា​លក្ខណៈ​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​, ​ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស, អយុត្ត​ធម៌​សង្គម និង​​ការ​បំផ្លាញ​ធនធាន​ធម្មជាតិ ​ជាដើម។

វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី មិន​អាច​ទាក់ទង ប្រធាន​អង្គភាព​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បី​សុំ​ការ​បកស្រាយ​ជុំវិញ​រឿង​នេះ​បានទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី១១ សីហា។

អ្នកឃ្លាំមើល​បញ្ហា​នយោបាយ លើកឡើង​ថា ថ្វី​ដ្បិតតែ​ពាក្យ​ណែនាំ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ទៅកាន់​កូនប្រុស​នេះ ស្ដាប់​​ទៅ​ពីរោះ​ក្ដី ប៉ុន្តែ​នៅ​ក្នុង​របប​ដឹកនាំ​បែប​ផ្ដាច់ការ​វិញ ពាក្យ​នេះ គួរ​ឱ្យ​ភ័យ​ព្រឺព្រួច​បំផុត ដែល​មិន​ខុស​ពី​សម័យ​​ខ្មែរក្រហម​ឡើយ។ ជាក់ស្ដែង ពាក្យ​ថែរក្សា​សន្តិភាព​និង​ស្ថេរ​ភាព​ទោះ​ក្នុង​តម្លៃ​ណា ​ដែល​លោក ហ៊ុន សែន តែង​សូត្រ​រត់មាត់​កន្លងមក មានន័យ​ថា នឹង​លោក ត្រូវតែ​កម្ទេច​គណបក្សប្រឆាំង និង​អ្នក​ទាំងឡាយ​ណា​ ដែល​ហ៊ាន​រិះគន់​ការ​​​ដឹកនាំ​របស់​លោក ដើម្បី​ក្ដាប់​អំណាច​ឲ្យ​ណែន​នៅ​ក្នុង​ដៃ។ ចំពោះ​ពាក្យ​ថា លោក គិតដល់​ប្រយោជន៍ជាតិ ​និង​ពលរដ្ឋ​នោះ តែង​ផ្ទុយ​មកវិញ​ថា លោក ធ្វើអ្វីៗ​គ្រប់យ៉ាង​ដើម្បី​ប្រយោជន៍​ក្រុម​គ្រួសារ​ និង​បក្ខ​ពួក​​របស់​លោក។ ក្រៅពី​នេះ ពលរដ្ឋ ក៏​តែងតែ​រងទឹកភ្នែក​ដោយសារ​ពាក្យ​ថា អភិវឌ្ឍ​ដែរ រហូតដល់​មាន​ពាក្យ​ថា អភិវឌ្ឍ​កន្លែងណា​ទឹកភ្នែក​នៅកន្លែង​នោះ ព្រោះ​លោក ហ៊ុន សែន តែង​បើកដៃ​ឱ្យ​អ្នកមាន​លុយ​មានអំណាច ទៅ​រំលោភ​យក​ដីធ្លី​ពី​ពលរដ្ឋ និង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ជាតិ​ដូចជា ដី​ព្រៃ​ភ្នំ​បឹងបួ​ជាដើម។

ចំណែក​កូនប្រុស​របស់​លោក ហ៊ុន សែន គឺ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត វិញ លោក បាន​បង្ហោះ​សារ​ទៅកាន់​ឪពុក ​និង​ព្រះមហាក្សត្រ​ថា លោក នឹង​ចងចាំ​ហើយ​អនុវត្ត​តាម​បណ្ដាំ​របស់​ឪពុក ​ដើម្បី​សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង​ការ​អភិវឌ្ឍ ប៉ុន្តែ​​លោក មិនដែល​បង្ហើប​ពាក្យ​ណាមួយ​ដែល​ថា ក្រោម​ការ​​​ដឹកនាំ​របស់​លោក នឹង​បើកឲ្យ​មាន​លំហ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ និង​លើក​កម្ពស់​សិទ្ធិ​ជា​មូលដ្ឋាន​របស់​ពលរដ្ឋ​នោះ​ទេ

អ្នកឃ្លាំមើល​យល់ថា ការ​ប្ដេជ្ញា​របស់​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នេះ ទំនងជា​លោក​ មិន​អាច​ធ្វើឲ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា ​ឆ្ពោះ​ទៅ​អនាគត​ដ៏​រុងរឿង និង​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ​មាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​នោះ​ទេ។

ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា​ នៅ​ប្រទេស​ណ័រវ៉េ (Norway) លោក ម៉ែន ណាត យល់ឃើញ​ថា ការណែនាំ​របស់​​លោក ហ៊ុន សែន ទៅកាន់​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​ ដែល​ស្ថិតនៅ​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​កូនប្រុស​លោក​នោះ គ្រាន់​តែ​​ជា​ការ​សម្ដែង​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បី​ឱ្យ​មហាជន​យល់ថា ទោះបីជា​មាន​ការផ្ទេរ​អំណាច ​ពី​ឪពុក​ទៅ​កូនក្ដី ក៏​រដ្ឋាភិបាល​របស់​កូនប្រុស​លោក នៅតែ​គិតគូរ​ពី​ប្រយោជន៍ជាតិ និង​ពលរដ្ឋ​ជាធំ។

លោក ម៉ែន ណាត មិន​រំពឹង​ថា សមាសភាព​នៃ​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី ដែល​សុទ្ធសឹងតែ​ជា​កូនចៅ​របស់​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ចាស់​ទាំងនេះ នឹង​ដឹកនាំ​ប្រទេស​ល្អ​ប្រសើរ​ជាង​ជំនាន់​ឪពុក​របស់​ពួកគេ​នោះ​ទេ ព្រោះ​លោក​យល់ថា រដ្ឋាភិបាល​ដែល​កើតឡើង​ដោយ​ការបោះឆ្នោត​មិន​ត្រឹមត្រូវ និង​ផ្ទេរ​អំណាច តពូជ​បែប​នេះ ខ្វល់ខ្វាយ​តែ​ពី​ប្រយោជន៍ អំណាច​បក្ខពួក របស់​ក្រុម​គ្រួសារ​ពួកគេ​ប៉ុណ្ណោះ។

លោក ម៉ែន ណាត«សម្រាប់​ខ្ញុំ អត់មាន​ជំនឿ​ទេ វា​ធៀប​នឹង​គីង្គក់​លក់​ថ្នាំ​ស្រែង​ហ្នឹង។ គាត់(ហ៊ុន សែន) ចេះតែ​ធ្វើៗ​ទៅ បើ​មិន​ធ្វើ​វា​មិនកើត មិន​ធ្វើ​វា​មិន​ល្អមើល។ យើង​មិន​ជឿ​ថា កូន​របស់​គាត់​ហ្នឹង មក​ដឹកនាំ​ហើយ​ទៅ​លុប​លាង​​អំពើទុច្ចរិត​របស់​ឪពុក​បានទេ»

ទោះបីជា​អនាគត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជា​បញ្ញវន្ត​បញ្ចប់​ការសិក្សា​ពី​ប្រទេស​លោកសេរី និង​ជា​ធនធានមនុស្ស​ជំនាន់​ថ្មី​ក្ដី ក៏​អ្នកឃ្លាំមើល​បារម្ភ​ថា​ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹង​នៅតែ​បន្ត​ដឹកនាំ​តាម​គន្លង​ផ្ដាច់ការ​របស់​ឪពុក​លោក ត្បិត​លោក ហ៊ុន សែន នៅតែ​មាន​ឥទ្ធិពល និង​អំណាច​តួនាទី​សំខាន់​លើស​តំណែង​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ទៅទៀត។

ពួកគាត់​ថា ប្រសិនបើ​បែប​នេះ​មែន ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ​នឹង​នៅតែ​ទទួលរង​​ការ​បោក​ប្រាស់ ​ពី​គ្រួសារ​ត្រកូល ​ហ៊ុន ​ត​ជំនាន់ ដែល​ជា​ការ​បំផ្លាញ​ក្ដី​សង្ឃឹម គ្មាន​យុត្តិធម៌ និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេសជាតិ​ជឿនលឿន​នោះ​ឡើយ។ ករណី​នេះ អ្នកឃ្លាំមើល និង​មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង ជំរុញ​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​គ្រប់រូប ត្រូវ​តាមដាន និង​ចំណាំ​មុខ​ក្រុម​អ្នកដឹកនាំ​ថ្មី ហើយ​​ហ៊ាន​និយាយ​រិះគន់ ប្រសិនបើ​ពួកគេ​ បំពេញ​តួនាទី​មិន​ត្រឹមត្រូវ ដើម្បីឲ្យ​ពួកគេ ងាក​មក​គិត​ពី​ប្រយោជន៍​ជាតិ និង​ពលរដ្ឋ​ពិតប្រាកដ​វិញ៕