អត្ថបទដោយ TCD /03rd-7-2020

ព្រះសង្ឃ​នៃចលនាខ្មែរថាវរៈ មានថេរៈដីកាថា ព្រះសង្ឃមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ ក្នុង​ការ​ចូលរួម​ជួយ​កែ​តម្រូវ​សង្គម ឲ្យមានសីលធម៌ សច្ចធម៌ យុតិ្តធម៌ និងអហិង្សា ក្នុងការប្រព្រឹត្ត​​​បដិបត្តិ​​របស់​ប្រជាពុទ្ធសាសនិក​​ខ្មែរ។ ព្រះសង្ឃលើកឡើងថា ការចូលរួមក្នុងកិច្ចការសង្គម គឺស្រប​ទៅនឹង​ពុទ្ធានុញ្ញាតិ ហើយ​ក៏ស្រប​ទៅនឹង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃ​ព្រះរាជា​ណាចក្រ​​កម្ពុជា​ផងដែរ។

ព្រះតេជគុណព្រះនាម កើត សារ៉ាយ តំណាងព្រះសង្ឃ​ខ្មែរថាវរៈ ដែលគង់​នៅ​វត្តដំរីស ខេត្ត​បាត់ដំបង ​មាន​សង្ឃដីកា​ថា ព្រះពុទ្ធសាសនា ជាដួង​ព្រលឹង ដែលកប់​ជ្រៅ​ក្នុងបេះដូង ពលរដ្ឋខ្មែរ​គ្រប់រូប។ ហេតុដូច្នេះ​ហើយ​ទើបរ​បបរាជានិយម​អាស្រ័យ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ បាន​ប្រកាស​​យកព្រះពុទ្ធសាសនា ជាសាសនា​របស់រដ្ឋ។ ព្រះអង្គលើកឡើងថា ការជួយផ្សព្វផ្សាយធម៌​របស់​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ទៅដល់​ប្រជាជនខ្មែរ តាម​រយៈ​អង្គការ សមាគមន៍ និងស្ថាប័ននានា ដើម្បីឲ្យប្រជាជន​យល់កាន់​តែច្បាស់ អំពីខ្លឹមសារ​របស់​ព្រះពុទ្ធសាសនា គឺជាកាតព្វកិច្ច​​របស់ព្រះសង្ឃ ដែលត្រូវ​ចូលរួម​ដោយ​មិន​អាចខ្វះបាន។ ព្រះអង្គបន្តថា សីល ៥ ជា​គោលធម៌​ចម្បង ដើម្បី​លុបបំបាត់​អំពើ​ហិង្សា ការជិះជាន់ អយុត្តិធម៌​សង្គម ដូច្នេះ​ក្នុង​យុទ្ធនាការផ្សេងៗ តាមរយៈ​ការហែរ​ធម្មយាត្រា ការពារ​បរិស្ថាន ការជួយ​ទាមទារ​សិទ្ធិសេរីភាព ជូន​ពលរដ្ឋ​ស្លូតត្រង់​ជាដើម សុទ្ធសឹង​ជាការបង្ហាញ​ឆន្ទៈរបស់​ព្រះសង្ឃ ក្នុង​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ ផ្សារភ្ជាប់​នឹង​សង្គមជាតិ។ សង្ឃដីការបស់​ព្រះតេជគុណ កើត សារ៉ាយ ​នេះ ធ្វើឡើងក្នុងកម្ម​វិធី Idea Talk នៃសារព័ត៌មាន​ ឌឹខេមបូឌា ឌែលី (The Cambodia Daily) កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី​២៥ ខែមិថុនា កន្លងទៅនេះ។

ចំណែកព្រះតេជគុណ​ព្រះនាម ភា រុណ មានសង្ឃដីកា​ថា ក្រៅអំពីការដឹកនាំ​ពុទ្ធបរិស័ទ្ធ​បដិបត្តិ​តាម​ពុទ្ធ​ឪវាទ ព្រះសង្ឃ​ក៏អាចចូលរួមចំណែក​ក្នុងកិច្ចការ​ប្រទេសជាតិ តាមរយៈ​ការដឹកនាំ​ពុទ្ធសាស​និកអភិវឌ្ឍ​សហគមន៍​តូច​ធំ មានការ​សាងសង់​សាលា​រៀន ជីកស្រះ អណ្តូងទឹក ធ្វើផ្លូវ​ថ្នល់ ស្តារ​ប្រឡាយ​ទឹក​ជាដើម។ ស្របពេលគ្នានេះ ព្រះអង្គ​ក៏បានសង្កេតឃើញ​ផង​ដែរ​ថា សកម្មភាព​របស់​ព្រះសង្ឃ ក្នុងកិច្ចការ​សង្គម​មិនត្រូវ​បាន​ស្វាគមន៍​ដោយ​មនុស្ស ដែលកំពុង​កេងប្រវញ្ច​ប្រយោជន៍​ជាតិ និង​ប្រជាជន​នោះ​ទេ។

ចំណែក​ព្រះតេជគុណ កើត សារ៉ាយ មានថេរៈដីកា​ថា សេរីភាព​ក្នុងកិច្ចការ​សង្គម ការទាមទារ​រក​យុតិ្តធម៌  សកម្មភាព​មនុស្សធម៌ និង​ការតស៊ូមតិ​ដោយអហិង្សា​របស់ព្រះសង្ឃ ត្រូវបាន​អាជ្ញាធរ រឹតត្បិត​យ៉ាង​ខ្លាំងក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ននេះ ដោយអាជ្ញាធរ​យកលេស​ថា សកម្មភាព​របស់ព្រះសង្ឃ បាន​ធ្វើឲ្យខូច​សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម និងប៉ះពាល់​ដល់កិត្តិយស​របស់ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា។

មាត្រា៤៩ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ​គ្រប់រូប មានកាតព្វកិច្ច​រួមចំណែក​កសាង​ប្រទេស​ជាតិ និង​ការពារ​មាតុភូមិ។

នៅក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​មួយ​ កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​​០៥ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​​២០១៤ របស់​គណៈសង្ឃ​​មហានិកាយ និង​គណៈសង្ឃ​​ធម្មយុត្តិកនិកាយ ដែល​​មាន​សម្តេច​​ព្រះសង្ឃរាជ​ទាំងពីរ​គណៈ​​ និង​​លោក មិន ឃិន (មរណភាពឆ្នាំ​២០១៦) រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ធម្មការ និង​សាសនា កាលនោះ បាន​​​លើក​​ឡើង​ពី​ព្រះ​រាជានុស្សវនកម្ម​​វាចា​ (សេចក្តី​​ណែនាំ​​បន្ថែម)​ របស់​​គណៈសង្ឃ​​ទាំង​ពីរ​​គណៈ ចុះ​ថ្ងៃ​ទី​៥ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៣ និង​ច្បាប់​រដ្ឋ ដូច​​មាន​ចែង​​ក្នុង​ច្បាប់​ ស្តីអំពី​​គណបក្ស​​នយោបាយ​ ត្រង់​​មាត្រា​១៥ ថា «បព្វជិត អាច​ចូល​​ជា​សមាជិក​​នៃ ​គណបក្ស​​នយោបាយ​​នានា​​បាន តែ​មិន​ត្រូវ​​ធ្វើ​សកម្មភាព​​គាំទ្រ ឬ​ប្រឆាំង​​គណបក្ស​នយោបាយ​​ណា​​មួយ​ឡើយ។ គណបក្ស​នយោបាយ មិន​ត្រូវ​រៀបចំ​​រចនាសម្ព័ន្ធ​​ចាត់​តាំង​​ក្នុង​​ស្ថាប័ន​​សាសនាទេ»​។

ព្រះ​គ្រូ​ចៅអធិការ​វត្ត​​ម៉ុងរ៉េអាល់ ប្រទេស​​កាណាដា ព្រះតេជព្រះគុណ​​បណ្ឌិត ហុក សាវណ្ណ ធ្លាប់​មាន​សង្ឃដីកា​ថា «បើ​ចង់​ឱ្យ​ខ្មែរ​បាន​សុខ ទាល់តែ​​បក្ស​កាន់​អំណាច ឈប់​បៀត​បៀន​​បក្ស​ប្រឆាំង ដូច​សព្វថ្ងៃ​​នេះ​តទៅ​​ទៀត»។ ព្រះតេជព្រះគុណ ​ក៏​បាន​​លើកទឹកចិត្ត​​ឱ្យ​​គណបក្ស​​សង្គ្រោះជាតិ បន្ត​រើ​បម្រះ​តទៅ​​ទៀត ដើម្បី​​ទាមទារ​​ឱ្យ​មាន​ការ​ស្ដារ​​សិទ្ធិមនុស្ស និង​​ប្រជាធិបតេយ្យ​​ឡើងវិញ ព្រោះ​​គណបក្ស​នេះ ជា​ជន​រងគ្រោះ​​ដោយ​​អំពើ​បាប ​របស់​​គណបក្ស​​កាន់​​អំណាច។

ព្រះអង្គ កើត សារ៉ាយ មានថេរដីការថា ចំពោះព្រះសង្ឃ ដែល​ជួយប្រជាជន​ក្នុងការ​តស៊ូរមតិ រើ​បម្រះ​ពីការគៀប​សង្កត់ ការធ្វើបាប​ពីអ្នក​មាន​អំណាច ដើម្បី​យុត្តិធម៌​សង្គម​ តែង​តែ​ត្រូវ​រងការ​គម្រាម​កំហែង ​និង​ការ​ធ្វើបាបពី​អាជ្ញាធរ របស់​រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​សព្វថ្ងៃ ផ្ទុយពី​ព្រះសង្ឃ​ដែល​ជាដៃជាជើង​របស់​បក្សកាន់​អំណាច ចង់ធ្វើអ្វីក៏បាន​ស្រេចតែ​នឹងចិត្ត។ ព្រះអង្គបន្តថា ដូចជាករណី​ព្រះអង្គ លួន សុវ៉ាត ដែល​ត្រូវមហាជន​ទទួលស្គាល់​ថា ជាព្រះសង្ឃ​ដែល​មាន​ប្រជាប្រិយភាព ក្នុង​ការជួយ​តវ៉ា​រក​យុតិធម៌​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​កន្លង​មក ក៏ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​ចេញ​សេចក្តី​ជូន​ដំណឹង​ចាប់ខ្លូន​ព្រះអង្គ ដោយផ្ទុយ​ពីច្បាប់​សាសនា​ទាំង​ស្រុង។ ផ្ទុយទៅវិញ​អាជ្ញា​ គ្មាន​សមត្ថកិច្ច​ចោទ ឬកាត់ទោស​ក្នុងកម្រិត​ណា​មួយ ទៅលើព្រះសង្ឃ​​ឡើយ លើកលែង​តែ​ក្រសួង​ធម្មការ និងសាសនា ព្រមទាំង​មន្ត្រីសង្ឃ​ប៉ុណ្ណោះ ទើប​មាន​សិទ្ធិស្របច្បាប់​ក្នុង​ព្រះពុទ្ធសាសនា ចាត់​វិធានការ​លើករណី​នេះ តែចំពោះ​ករណីនេះ បង្ហាញពី​ចេតនា​រើសអើង​នយោបាយ​ច្រើន ជាង​ការប្រព្រឹត្ត​កំហុស​របស់​ព្រះអង្គ។

ព្រះអង្គ ភា រុណ មានថេរៈដីការថា ស្ថាប័នព្រះសង្ឃ​ ជាតួអង្គ​អាទិភាព​បំផុត​មួយ ដឹកនាំ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ​មាន​សាមគ្គីភាព ផ្សះផ្សារជាតិ លុបបំបាត់​អំពើហិង្សា និង​ជាថ្នាល​បណ្តុះបណ្តាល​ធនធាន​មនុស្ស​ សម្រាប់​ប្រទេសជាតិ​បាន​យ៉ាងល្អ។

រីឯព្រះតេជគុណ កើត សារ៉ាយ មាន​ថេរ​ដីកា​ថា សង្គម​​មួយ​​ អាច​រីកចម្រើន​​បាន ​លុះត្រា​តែ​​​ប្រជាពលរដ្ឋ​​មាន​​ការ​យល់​ដឹង​​ត្រូវ និង​​ធ្វើ​ត្រូវ ជាពិសេស​វិស័យ​​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ​បាន​​រួម​ចំណែក​យ៉ាង​​ធំធេង ​ក្នុង​ការជួយ​លើកកម្ពស់​លើវិស័យ​អប់រំនេះ៕

.