វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA អត្ថបទដោយ វ៉ែន សុមេត / ១០ វិច្ឆិកា ២០២០
ពលរដ្ឋរស់នៅក្បែរព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ អះអាងថា ពលរដ្ឋវៀតណាមរាប់រយនាក់ ឆ្លងដែនចូលដីខ្មែរ ធ្វើកសិកម្មតាមបណ្ដោយព្រំដែន ក្នុងឃុំចំនួន ៤ ក្នុងស្រុកមេមត់។ អ្នកភូមិនៅតំបន់នោះ ចាត់ទុកទង្វើរបស់ពលរដ្ឋវៀតណាម នេះជារូបភាពឈ្លានពានដីខ្មែរ បើទោះបីជាតំបន់នោះ បានកំណត់ខណ្ឌសីមាព្រំដែនរួចរាល់ហើយក្ដី។
ពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ អំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាល បង្ហាញភាពច្បាស់លាស់ ដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន ឱ្យដាច់ស្រឡះ បន្ទាប់ពីបោះបង្គោលព្រំដែនរួចរាល់ហើយ។ ការលើកឡើងនេះ ក្រោយពីពួកគេ ប្រទះឃើញពលរដ្ឋវៀតណាមរាប់រយនាក់ឆ្លងដែន ចូលដីខ្មែរ មកដាំអំពៅ ស្រូវ និងដំឡូងមី ជាដើម ហ៊ុមព័ទ្ធបង្គោលព្រំដែន លេខ ៨៨ រហូតដល់បង្គោលលេខ ៩៥ ឆ្ងាយពីអ័ក្សព្រំដែន ជាង ១០០ ម៉ែត្រ ឋិតក្នុងឃុំចំនួន ៤ នៅស្រុកមេមត់ គឺឃុំជាំ ឃុំចាន់មូល ឃុំរូង និងឃុំជាំក្រវៀន។
ពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកមេមត់ លោក ចាន់ ឌឺន ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា ថា ប្រសិនបើបញ្ហានេះ រដ្ឋាភិបាល មិនរកមធ្យោបាយដោះស្រាយជាបន្ទាន់ទេ នោះពលរដ្ឋវៀតណាម អាចនឹងរំកិលចូលដីខ្មែរបន្តិចម្តងៗ សង់ផ្ទះ ឬខ្ទម និងធ្វើកសិកម្មកាន់តែរីកធំឡើង។ លោកថា សមត្ថកិច្ចដែលឈរជើងនៅតំបន់នោះ មិនអើពើចាត់វិធានការរឿងនេះ ផ្ទុយទៅវិញបែរជាព្យាយាមរារាំង និងហាមពលរដ្ឋខ្មែរ មិនឱ្យចូលទៅតំបន់ព្រំដែននោះឡើយ៖ «ចង់បានដំណោះស្រាយសាច់ការទាំងអស់ ទាំងខាងវៀតណាម និងភាគីកម្ពុជា។ នៅជាប់ព្រំគ្នា កុំឱ្យឈ្លោះប្រកែកគ្នា បើថាបោះបង្គោល ត្រូវស្រាយចម្ងល់ឱ្យស្រេច។ រដ្ឋាភិបាលសម័យឥឡូវ កុំឱ្យមានឈ្លោះគ្នាទៀត ខ្ញុំទទួលស្គាល់ពលរដ្ឋ»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត រស់នៅក្បែរព្រំដែន ក្នុងស្រុកមេមត់ លោក ជា វីរៈ ថ្លែងថា ដីខ្មែរដែលពលរដ្ឋវៀតណាម ធ្វើកសិកម្ម តាមបណ្ដោយព្រំដែន ភាគច្រើនជាដីរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជន តែលោក មិនប្រាកដថា ជាដីរបស់ក្រុមហ៊ុនណានោះទេ។ លោក ចាត់ទុកបញ្ហានេះ ជាការឈ្លានពានអធិបតេយ្យកម្ពុជា ដែលទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរខ្មែរ ដោះស្រាយរឿងនេះឱ្យហ្មត់ចត់ ជាពិសេស ត្រូវបែងចែកឱ្យដាច់ស្រឡះ រវាងដីខ្មែរ និងដីវៀតណាម ក្រោយពីបោះបង្គោលព្រំដែនរួចរាល់៖ «ទោះបីបោះបង្គោលព្រំដែនហើយក៏ដោយអាជ្ញាធរយួន និងពលរដ្ឋយួន ខ្ញុំមើលទៅហាក់ដូចជា នៅមកធ្វើស្រែចម្ការហួសបង្គោលព្រំដែនសេរីតែម្ដង។ ជាក់ស្ដែង ដូចជានៅភូមិជាំក្រវៀន គឺយួន ចូលមកខ្មែរសេរី ចូលធ្វើចម្ការ ម្នាក់ៗសុទ្ធមានដីឡូ ហើយក្នុងមួយឡូ មិនដឹងប៉ុន្មានហិកតារទេ? អត់ជឿសោះថា យួនថា បញ្ឈប់ការឈ្លានពាន ព្រោះខ្ញុំស្ដែងហ្នឹងភ្នែក»។
អាស៊ីសេរី បានព្យាយាមទាក់ទងមេឃុំជាំ លោក មើក នូវ អភិបាលខេត្តត្បូងឃ្មុំ លោក ជាម ច័ន្ទសោភ័ណ្ឌ និងស្នងការខេត្ត លោក បែន រ័ត្ន ដើម្បីសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ តែទូរស័ព្ទហៅចូលច្រើនដង គ្មានអ្នកទទួល នៅថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា។ ចំណែកទេសរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេសកិច្ចការព្រំដែន លោក វ៉ា គឹមហុង និងអ្នកស្រី កុយ ពិសី ក៏មិនអាចទាក់ទងបានដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ។
ទោះយ៉ាងណា លោក វ៉ា គឹមហុង ធ្លាប់ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា «ក្រោយពីបោះបង្គោលព្រំដែនរួចរាល់ អាចការពារទឹកដី បញ្ចប់ជម្លោះព្រំដែន និងផ្តល់ប្រយោជន៍ធំធេង សម្រាប់ជាតិខ្មែរ។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រឹងប្រែងជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ទម្រាំកសាងព្រំដែនសន្តិភាព និងបោះបង្គោលព្រំដែនសម្រេចបាន ៨៤ ភាគរយ»។ គណៈកម្មាធិការកិច្ចការព្រំដែន ឱ្យដឹងថា ក្នុងចំណោមខេត្តទាំង ៩ របស់កម្ពុជា ជាប់ព្រំដែនវៀតណាម មានខេត្តព្រៃវែង ក្រចេះ និងត្បូងឃ្មុំ ត្រូវបានបញ្ចប់ទាំងស្រុងហើយ ក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែន នៅសល់ខេត្តកំពត ស្វាយរៀង រតនគិរី មណ្ឌលគិរី តាកែវ និងខេត្តកណ្ដាល។
បើទោះជាមានការបោះបង្គោលព្រំដែនរួចរាល់ហើយក្ដី អ្នកភូមិថា មានដីស្រែរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ក្នុងចន្លោះបង្គោលព្រំដែន លេខ ១១៩ ដល់ ១២០ ក្នុងស្រុកពញាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំ មានទំហំជាង ៦០ ហិកតារ នៅមិនទាន់ឃើញអាជ្ញាធរ ប្រគល់ឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើស្រែចម្ការនៅឡើយទេ។ កន្លងទៅ អ្នកភូមិជាង ១០០ គ្រួសារ បានទៅដាក់ញត្តិទៅក្រសួងដែនដី និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ នៅរាជធានីភ្នំពេញ តែមកទល់ពេលនេះ នៅមិនទាន់ទទួលបានដំណោះស្រាយនៅឡើយទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ពលរដ្ឋភាគច្រើន មិនហ៊ាននិយាយ និងតវ៉ារឿងព្រំដែនទេ ខ្លាចក្រែងអាជ្ញាធរ ចាប់ដាក់គុក។
កាលពីខែ កក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ពលរដ្ឋរស់នៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ក្នុងស្រុកពញាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំ អះអាងថា ពលរដ្ឋខ្មែរជាង ៤០ នាក់ ភាគច្រើនជាម្ចាស់ដីស្រែ រស់នៅភូមិត្រពាំងផ្លុង ឃុំត្រពាំងផ្លុង បានតវ៉ាទាមទាដីស្រែ នៅចំណុច ដែលវៀតណាម ឈ្លានពាន ដោយខឹងសម្បានឹងទាហានវៀតណាម ជាង ៣០ នាក់ ប្រដាប់ដោយអាវុធ និងដំបងឆក់ ឆ្លងចូលដីខ្មែរ ហើយពួកគេ បានថតវីដេអូ បង្ហោះតាមបណ្ដាញសង្គម។ ក្រុមពលរដ្ឋទាំងនោះ រិះគន់អាជ្ញាធរខ្មែរថា មិនហ៊ានតទល់ជាមួយទាហានវៀតណាមទាំងនោះទេ។
រីឯប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ប្រចាំប្រទេសន័រវេ (Norway) លោក ម៉ែន ណាត យល់ថា ការបណ្ដោយឱ្យវៀតណាម ដាំដំណាំហ៊ុមព័ទ្ធបង្គោលព្រំដែន ឆ្លងចូលដីខ្មែរ គឺជាទង្វើឈ្លានពានអធិបតេយ្យជាតិកម្ពុជា ដែលទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាល ត្រូវដោះស្រាយជាបន្ទាន់។ លោកថា ប្រសិនបើបញ្ហានេះ គណៈកម្មាធិការព្រំដែនខ្មែរ និងអាជ្ញាធរខេត្តត្បូងឃ្មុំ មិនអាចដោះស្រាយរួចទេ ឆ្លុះបញ្ចាំងថា រដ្ឋាភិបាល អសមត្ថភាពក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដី៖ «គេ (ពលរដ្ឋវៀតណាម) មានសិទ្ធិចូលមកដាំ ធ្វើស្រែចម្ការហ៊ុមព័ទ្ធបង្គោលព្រំដែន អ៊ីចឹងទៀត។ យើង សង្ឃឹមរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានលោក វ៉ា គឹមហុង ជាតំណាងហ្នឹង តើមកធ្វើជាមុខមាត់ស្អីកើត ក្នុងបញ្ហាដោះស្រាយទុក្ខកង្វល់របស់ពលរដ្ឋហ្នឹង? បើរដ្ឋាភិបាលហ្នឹង ធ្វើអ្វីតាមតែបំណងឈ្លានពានរបស់វៀតណាម។ បើរដ្ឋាភិបាល ធ្វើឯកសារព្រំដែន ធ្វើផែនទីព្រំដែនថ្មីៗ ហ្នឹង ផ្អែកតាមអ្វី ដែលវៀតណាម ចង់បានតែទាំងអស់ហ្នឹង»។
កាលពីឆ្នាំ២០១៥ ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានចេញលិខិតមួយច្បាប់ ស្នើឲ្យអភិបាលខេត្ត ដែលគ្រប់គ្រងតំបន់ មានព្រំដែនជាប់នឹងប្រទេសវៀតណាម ឡាវ និង ថៃ ទប់ស្កាត់ពលរដ្ឋខ្មែរ ជួលដីទៅកសិករប្រទេសជិតខាង ដើម្បីរក្សាការពារឲ្យបាននូវបូរណភាពទឹកដី និងអធិបតេយ្យជាតិ។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមពលរដ្ឋរស់នៅក្បែរបន្ទាត់ព្រំដែន ក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ អះអាងថា ពលរដ្ឋវៀតណាម ឆ្លងចូលដីខ្មែរ ធ្វើស្រែចម្ការតាមបណ្ដោយព្រំដែន ក្នុងទឹកដីខ្មែរ កើតមានជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងសមត្ថកិច្ច មិនចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ ហាក់ដូចជាចាត់ទុកថា រឿងនេះជារឿងតូចតាច។ ចំណែកយោធាវៀតណាមវិញ តែងឆ្លងចូលដីខ្មែរ តាមបណ្ដោយខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន ដើម្បីគំរាមកំហែង និងរារាំងពលរដ្ឋខ្មែរ មិនឱ្យធ្វើស្រែលើដីរបស់ខ្លួនជាញឹកញាប់៕
.
.