របាយការណ៍​ក្រុមការងារ​ ១០០​រាត្រី ៖ ដីខ្មែរ ៥១ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ត្រូវ​វៀតណាម​គ្រប់គ្រង

មាតិកា
I. គោលបំណង
II. វិធីសាស្ត្រនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវ
III. របកគំហើញ
IV. សេចក្តីសន្និដ្ឋាន
V. ដំណោះស្រាយបន្ទាន់

I. គោលបំណង
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ ក្រុមការងារ​១០០​រាត្រី ក្នុង​រយៈ​ពេល ០១ ឆ្នាំ គឺ​ដើម្បី​សិក្សា​ស្វែង​យល់​ពី​ស្ថានភាព​ផ្សេងៗ ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​តំបន់​ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ូត ដែល​ជា​ព្រំដែន មិន​ទាន់ឯ​កភាព​គ្នា រវាង​កម្ពុជា​-​វៀតណាម និង​បំណង​ណែនាំ​បង​ប្អូន​ជន​រួមជាតិ​ខ្មែរ ឲ្យ​ស្គាល់ តំបន់​ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ូត ផង​ដែរ។

II. វិធីសាស្ដ្រនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវ
ក្រុមការងារ​១០០​រាត្រី ចុះ​ជួប​ពលរដ្ឋ អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន នៅ​ស្រុក​អូររាំង ឃុំ​ដាក់ដាំ ច្រក​ព្រំដែន​​​ដាក់ដាំ និង​ស្វែង​រក​ឯកសារ​ពាក់ព័ន្ធ។ ក្រុម​ការងារ​១០០​រាត្រី នឹង​​ចង​ក្រង​របាយការណ៍​នេះ ជា​ខ្សែ​វីដេអូ។

III. របកគំហើញ
ក្រុមការងារ​១០០​រាត្រី សូម​ណែនាំ​ដល់​បងប្អូន​ជន​រួម​ជាតិ​ខ្មែរ​ទាំង​អស់ ឲ្យ​បាន​ស្គាល់ អូរ​ដាក់ដាង។ អូរ​នេះ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ឃុំ​ដាក់ដាំ ស្រុក​អូររាំង ខេត្តម​ណ្ឌលគីរី ជាប់​ឃុំក្វាងជិក ស្រុក​ដាក់រឡឹប ខេត្ដ​ដាក់នង ប្រទេស​វៀតណាម។ អូរ​ដាក់ដាង មាន​ចម្ងាយ​ប្រមាណ ៨០០ ម៉ែត្រ ពី​ច្រក​ទ្វារ​ព្រំដែន ដាក់ដាំ និង​ប្រមាណ ៨០០ ម៉ែត្រដូចគ្នា ពី​ប៉ុស្តិ៍​ត្រួត​ពិនិត្យ​ព្រំដែន​វៀតណាម ដែល​បាន​សង់​ក្នុង​តំបន់ មិន​ទាន់​ឯកភាព​គ្នា (កម្ពុជា​-​វៀតណាម)។

ស្ថិតក្នុង​ជម្រាល​ភ្នំ រវាង​ប៉ុស្តិ៍​ត្រួត​ពិនិត្យ​ព្រំដែន​ខ្មែរ​-​វៀតណាម ពេល​យើង​ចុះ​ទៅ យើង​នឹង​ឃើញ​មាន​ស្ពាន​មួយ នៅ​លើ​អូរ​ដាក់ដាង។ នៅ​ខាង​កើត​ស្ពាន មាន​ដាក់​អក្សរ​វៀតណាម ពណ៌​ស លើ​ផ្ទាំង​ពណ៌​ខៀវ ដែល​ប្រែ​ថា (ស្ពាន​ចម្លង​ខ្សោយ ទម្ងន់​ក្នុង​ឡាន បូក​ជាមួយ នឹង​ទំនិញ​ក្រោម ឬ​ស្មើ ៨​តោន)។

មានបង្គោល ១​ ទៀត​ ដូចជា បង្គោល​បោះ​សម្គាល់​គីឡូ ដែល​បោះ​ដោយ​វៀតណាម គ្មាន​ការ​ឯកភាព​ពី​កម្ពុជា ដែល​មាន​ពណ៌.​ស ក្បាល​លើ​ពណ៌​ក្រហម ដាក់​លេខ​សម្គាល់ ៣៩៤ គីឡូ​ម៉ែត្រ មាន​លេខ​ពី​ចំហៀង QL 14c និង​មាន​លេខ 3 Km CK BUP RANG។

សូមជម្រាប​បង​ប្អូន​ថា តំបន់​ដាក់ដាំ ដាក់ហួត នេះ​មាន​ផ្ទៃដី ៥១ គីឡូ​ម៉ែត្រ​ក្រឡា ដែល​កម្ពុជា​-​វៀតណាម មិន​ទាន់​ឯកភាព​គ្នា​នៅ​ឡើយ។ នៅពីបង្គោល​ លេខ ៥៥ ក្នុង​ស្រុក​អូរាំង រហូត​ទល់​នឹង​បង្គោល លេខ ៦០ មាន​ប្រវែង ២៧ គីឡូ​ម៉ែត្រ។ វៀតណាម ចង់​កំណត់​ព្រំដែន ត្រឹម​អូរ​ដាក់ដាំ ឬ​ដាក់ដាង។ ចំណែក​ខាង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ចង់​កំណត់​ព្រំដែន យក​​ត្រឹម អូរហ៊ុច ដែល​វៀតណាម ហៅ​ថា ដាក់ហ៊ូត រហូត​ដល់ អូរ​តាំងម៉ែ ដល់ អូរប្លាយ បាន​ធ្លាក់​មក​ដល់ ទន្លេ​ស្រែពក ដែល​ជា​ព្រំដែន​ចាស់ តាំង​ពី​សម័យ​អនានិគម​បារាំង​​មក។

ទោះជាយ៉ាងណា វៀតណាម បាន​គ្រប់គ្រង តំបន់ដាក់ ដាំដាក់ហ៊ូត ដែល​មិន​ទាន់​ឯកភាព​​គ្នា រវាង​កម្ពុជា​-​វៀតណាម នោះ​បាត់​ទៅ​ហើយ។ វៀតណាម បាន​សាង​សង់ ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ ផ្សារ និង​ផ្ទះ ឲ្យ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ {វៀតណាម} លើ​ប៉ុស្តិ៍​​បូប្រាង ដែល​ជា​អតីត​ព្រំដែន​​ខ្មែរ កាល​ពី​មុន។ ប្រទេស​វៀតណាម បាន​ធ្វើ​ថ្នល់​តាម ព្រែក​ដាក់ដាង និង​ពី​ប៉ុស្តិ៍​ប៉ូប្រាង មក​ដាក់ដាង ជីក​ស្រះ និង​សង់​ប៉ុស្តិ៍​យោធា តាម​ព្រំដែន​ខ្លះ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ភាគី​កម្ពុជា តវ៉ា​តាម​រយៈ​កំណត់​ការ​ទូត​ជាដើម កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៥ អំពី​សកម្មភាព វៀតណាម តាម​ព្រំដែន​នោះ។ វៀតណាម បាន​ចេញ​ចូល និង​មាន​សិទ្ធិ​សម្រេច​ក្នុង តំបន់​ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ូត ដោយ​សេរី។ ចំណែក​ឯ​កម្ពុជា ត្រូវ​បាន​វៀតណាម មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ចេញ​ចូល​ក្នុង​តំបន់​នេះ​ទេ។ វៀតណាម មិន​ត្រឹម​តែ​គ្រប់​គ្រង​លើ ៦០% នៃ​តំបន់​ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ូត ដូច​ការ​ស្នើ​សុំ​ទៅ​សម្តេច {នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី} ហ៊ុន សែន កន្លង​មក​នោះ​ទេ គឺ​វៀតណាម បាន​គ្រប់​គ្រង​ទាំង​ស្រុង។

ដោយឡែក សន្និសញ្ញា​ព្រំដែន​បំពេញ​បន្ថែម ឆ្នាំ​២០០៥ បាន​បញ្ជាក់​ក្នុង​ប្រការ១ ចំនុច២ ថា «កំណាត់​ព្រំដែន នៅ​តំបន់​ជាប់​នឹង​ឃុំ​ដាក់ដាំ ស្រុក​អូររាំង ខេត្ដ​មណ្ឌលគិរី នៃ​កម្ពុជា និង ឃុំក្វាងជិក ស្រុក​ដាក់រឡឹប ខេត្ដ​ដាក់ឡាក់ (ដាក់នង) នៃ​វៀតណាម ភាគី​ដៃ​គូ​សន្យា​ទាំង​ពីរ បាន​ឯកភាព​គ្នា បន្ដ​ការ​ពិភាក្សា»

យើង​សូម​នាំ​បងប្អូន​ជន​រួម​ជាតិ មក​មើល​ប្រសាសន៍​សម្តេច​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​បដិសេធ​សំណើ វៀតណាម ដែល​សុំ​ឲ្យ​ចែក​ដី តំបន់​ដាក់ដាំ និង ដាក់ហ៊ូត នោះ​ជាមួយ​កម្ពុជា គឺ ៦០% ទៅ​វៀតណាម និង ៤០% មក​កម្ពុជា ដែល​សម្តេច ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥ នៅប្រទេសបារាំង ថាលោក មិនបានយល់ព្រមទេ។ ប្រសាសន៍​ឯកឧត្តម វ៉ា គឹមហុង {ប្រធាន​គណៈ​កម្មាធិការ​ព្រំដែន នៃ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា} លោក​ថា (តំបន់​នោះ ត្រូវ​បន្ត​ជជែក​គ្នា ដោយ​លោក​បន្ថែម​ថា កម្ពុជា​នៅ​តែ​មាន​ជំហរ​ដដែល គឺ​ដូច​ការ​បញ្ជាក់​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែល​ថ្លែង​ក្នុង​ពេល​លោក បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង កាល​ពី​សប្តាហ៍​កន្លង​ទៅ។ អ្វី​ដែល​សម្តេច ហ៊ុន សែន បាន​បញ្ជាក់​គឺ​ សេចក្តី​សម្រេច​របស់​អគ្គ​ទេសា​ភិបាល​បារាំង នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩១៤ ហ្នឹង​គឺ​ថា នៅ​ដដែល អត់​មាន​អ្វី​ប្រែ​ប្រួល​ទេ។ សេចក្តី​សម្រេច​នោះ គឺ​ដាក់​ថា «ខ្សែ​បន្ទាត់​ព្រំដែន ដើរ​តាម​ព្រែក ដាក់ហ៊ូត»)

ចំពោះប្រសាសន៍សម្តេច ហ៊ុន សែន ដែល​លើក​ឡើង​ក្នុង​រដ្ឋសភា កាល​ពី​ឆ្នាំ ២០០៥ ចំណុច​សំខាន់​មួយ​ទៀត​គឹ «យើង​យក​ផែនទី ដែល​យើង​មាន​ពី​មុន មក​សិក្សា។ យើង​ឃើញ​មាន​ចំណុច ៧ ដែល​លេច​ចេញ​ពី​ភាព​មិន​ច្បាស់​លាស់ នៃ​ផែនទី​ខ្នាត ១/១០០.០០០ ព្រោះ​ថា ផែនទី​ទំាង​អស់​មាន ២៦ ផ្ទាំង ហើយ​កាល​ពី​ឆ្នាំ ១៩៦៤ យើង​យក​មក​បិទ​ត​ភ្ផាប់​គ្នា វា​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ចំណុច​មិន​ច្បាស់​លាស់ ៧ ចំណុច។ យើង​ចរចា​សុំ​ពិនិត្យ ៧ ចំណុច​ឡើង​វិញ គេ​ឯកភាព​​ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ​ ម្ដង ១ ចំណុច។ ក្រោយ​មក​គេ​បាន​ឯកភាព​នឹង​យើង ៦ ចំណុច ហើយ​នៅ​សល់​តែ ១ ចំណុច​ទៀត នៅ​ខេត្ដ​មណ្ឌល​គីរី ដែល​វា​មាន​ទំហំ​ខុស​គ្នា​ធំ​ពេក នៅ​ត្រង់​ចំណុច ប៊ូប្រាង វា​ខុស​គ្នា​ប្រហែល ៥០ គីឡូ​ម៉ែត្រ​ការ៉េ ខុស​គ្នា​ត្រង់​ចន្លោះ​ទន្លេ ដាក់ហ៊ូត និង ទន្លេ ដាក់ដាង»។

ក្រុមការងារ​១០០​រាត្រី សូម​បង្ហាញ​ចំណុច​ខាង​ក្រោម ដែល​ជា​ស្ថានភាព​នៃ​ចំណុច​ខ្សោយ​របស់​កម្ពុជា ចំពោះ​មុខវៀតណាម ក្នុង​តំបន់​ជម្លោះ​ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ូត ៖

ទី១- កម្ពុជា ពុំមាន​វិធានការ​ណា​មួយ​ច្បាស់​លាស់ ក្នុង​ការ​ការពារ​តំបន់​ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ូត ពី​ការ​ឈ្លាន​ពាន​របស់​វៀតណាម នៅ​ឡើយ​ទេ ដូចជា​ការ​ប្តឹង​ទៅ​តុលាការ ទីក្រុង​ឡាអេ ឬ​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ។
ទី២- ការកំណត់ផែនទី Google ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​វៀតណាម ហើយ​បាន​កំណត់​តំបន់​នោះ ជា​របស់​វៀតណាម ដែល​បង្កើត​ការ​ភ័ន្ត​ច្រឡំ ដល់​មជ្ឈដ្ឋាន​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ។
ទី៣– កម្ពុជា មិន​មាន​គោល​នយោបាយ​ផែនការ យុទ្ឋសាស្ត្រ​ក្នុង​ការ​បង្ហាញ​ពី​ជំហរ និង​ការ​ការពារ​តំបន់​ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ូត ដែល​មិន​ទាន់​ឯកភាព ជាមួយ​វៀតណាម ក៏​ទេ​ដែរ។
ទី៤– ពលរដ្ឋកម្ពុជា ពិបាក​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​ខ្លាំង​ណាស់ ពី​តំបន់​ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ូត ដើម្បី​បាន​ជា​ចំណេះ​ដឹង ក្នុង​ការ​ការពារ​ទឹកដី។
ទី៥– មន្ត្រីប៉ុស្តិ៍​យាម​ព្រំដែន នៅ​ទី​នោះ ហាក់​ខ្លាច​ញញើត​វៀតណាម។ មន្ត្រី​ប៉ូលីល មាន​ចំនួន ១២ នាក់ ចែក​ជា ២ ក្រុម ដើម្បី​យាម និង​ល្បាត។
ទី៦– វៀតណាម មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ចេញ​ចូល​តាម​ច្រក​នេះ​ទេ លើក​លែង​តែ​ជនជាតិ​ភាគតិច ឬ​ពលរដ្ឋ​ ដែល​រស់នៅ​ក្នុង​តំបន់​នេះ ហើយ​ច្រក​នេះ មាន​ការ​រក្សា​ការ​សម្ងាត់​ណាស់។
ទី៧– ប៉ុស្តិ៍​ព្រំដែន​កម្ពុជា ក្នុង​ច្រក​ព្រំដែន ដាក់ដាំ គ្មាន​ឧបរណ៍​គ្រប់​គ្រាន់ ពិបាក​ល្បាត​មើល​តាម​ព្រំដែន ខ្វះ​ខាត​មធ្យោបាយ​ការពារ​ព្រំដែន។
ទី៨– ក្នុងប៉ុស្តិ៍យាម​ព្រំដែន​កម្ពុជា គ្មាន​ទឹក​ស្អាត។ ចំពោះ​អគ្គីសនី និង​សេវា​ទូរស័ព្ទ គឺ​ប្រើ​តែ​របស់​វៀតណាម។
ទី៩– មន្ត្រីយាម​ព្រំដែន​កម្ពុជា ឧស្សាហ៍​ទៅ​វៀតណាម ដើម្បី​ជប់លៀង និង​ទៅ​លេង​ទីនោះ ហើយ​និង​ចែក​រំលែក​ព័ត៌មាន ពី​បញ្ហា​ព្រំដែន។

IV. សេចក្តីសន្និដ្ឋាន
យើង​អាច​សន្និដ្ឋាន​បាន​ថា កម្ពុជា​ពិត​ជា​ចាញ់​ប្រៀប​វៀតណាម ក្នុង​តំបន់ ដែល​មិន​ទាន់​ឯកភាព​គ្នា​នេះ។ ដើម្បី​ធ្វើ​ជា​ការ​តស៊ូ​មតិ​វែង​ឆ្ងាយ រដ្ឋាភិបាល គួរ​សិក្សា និង​បង្ហាញ​ព័ត៌មាន​ទាំង​នោះ ដល់​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ឲ្យ​បាន​យល់​ដឹង​ច្រើន ដើម្បី​នាំ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ឲ្យ​ការពារ​ទឹកដី ពី​ការ​ឈ្លានពាន​របស់​វៀតណាម។

V. ដំណោះស្រាយបន្ទាន់
ទី១. រដ្ឋាភិបាល គួរ​ធ្វើកំណត់​ទូត ទៅ​ភាគី​វៀតណាម ស្នើ​ឲ្យ​គោរព​បាន​ពេញ​លេញ​នូវ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​រួមគ្នា ឆ្នាំ​១៩៩៥ និង​ស្មារតី​នៃកិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស ឆ្នាំ​១៩៩១ និង រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ខ្មែរ មាត្រា២ ហើយនិង​​មាត្រា​៥៥ ព្រមទាំង​ប្រកាស​ជា​ឪឡារឹក​ថា សកម្មភាព​ឯកតោ​ភាគី​របស់​វៀតណាម នឹង​មិន​អាច​បក​ស្រាយ​ថា កម្ពុជា​បាន​យល់​ព្រម​ដោយ​ស្ងៀម​ស្ងាត់​ទេ និង​មិន​អាច​ប៉ះពាល់​សិទ្ធិ​ស្រប​ច្បាប់​របស់​កម្ពុជា ក្នុង​ការងារ​កំណត់​ខណ្ឌ​សីមា និង​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន ស្រប​តាម​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​ឡើយ។ ទន្ទឹម​នេះ រាជ​រដ្ឋាភិបាល គួរ​ពន្លឿន​ការ​ពិភាក្សា​ជាមួយ​ភាគី​វៀតណាម ស្នើ​អ្នក​ជំនាញ​របស់​បារាំង ជួយ​អន្តរាគមន៍​បច្ចេកទេស និង​ច្បាប់ លើ​ចំណុច​ដែល​មិន​ទាន់​ឯកភាព​គ្នា។
ទី២. រដ្ឋាភិបាល ត្រូវ​ប្រមូល​ភស្តុតាង​ទាំង​ឡាយ រួច​ប្តឹង​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ ទីក្រុង​ឡាអេ​ ជា​បន្ទាន់ បើ​វៀតណាម នៅ​តែ​រំលោភ​បំពាន។
ទី៣. រដ្ឋាភិបាល ត្រូវ​ពង្រឹង​សមត្ថភាព​លើ​គ្រប់​វិស័យ ដល់​កង​កម្លាំង​ការពារ​ព្រំដែន​កម្ពុជា ឲ្យ​បាន​ខ្លាំង និង​បន្ថែម​កម្លាំង​មនុស្ស {កង​កម្លាំង} ឲ្យ​បាន​ច្រើន ដើម្បី​ការពារ​ កុំ​ឲ្យ​មាន​សកម្មភាព​ណា​មួយ ក្នុង​តំបន់​ដែល​មិន​ទាន់​ឯកភាព​គ្នា​ ពី​សំណាក់​វៀតណាម។
ទី៤. ការអភិវឌ្ឍន៍​ព្រំដែន ជាប់​ក្នុង​ឃុំដាក់ដាំ ស្រុក​អូររាំង ត្រូវ​ចាត់​ទុក​ជា​អាទិភាព គឺ​ដើម្បី​ជំរុញ​ពលរដ្ឋ ឲ្យ​ទៅ​រស់​នៅ​ឲ្យ​បាន​ច្រើន និង​លើក​ទឹកចិត្ត​ពលរដ្ឋ បញ្ញវន្ត ក្នុង​ការ​មក​សិក្សា​ពី​តំបន់ ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ូត នេះ។

ក្រុមការងារ​១០០​រាត្រី មិន​លំអៀង​ទៅ​រក​ក្រុម​ណា បក្ស​ណា​មួយ​ទេ និង សុំទោស ប្រសិន​បើ​មាន​ការ​ខុស​ឆ្គង និង​សូម​ឲ្យ​មាន​ការ​ចូល​រួម​កែ​តម្រូវ។ (…)។

ភ្នំពេញថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ឆ្នាំ​២០១៩


ក្រុមការងារ​១០០រាត្រី
{អត្ថបទ​ពី​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុករបស់​លោក មួង សូនី ជា​សមាជិក​ក្រុមការងារ​១០០​រាត្រី}