អត្ថបទដោយ នគរ /04th-7-2020

លោក គឹម សុខ អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាល​នៃ ចលនា​និស្សិត​ដើម្បី​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បាន​ផ្តល់យោបល់​ជុំវិញ​ដំណោះស្រាយ​បញ្ហា​ព្រំដែនកម្ពុជា ជាមួយបរទេសឈ្លានពានកម្ពុជា។ លោកបានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះការបណ្តែតបណ្តោយឲ្យបរទេសជិតខាង រំលោភបំពានបូរណភាពទឹកដី​ខ្មែរ​ដោយខុសច្បាប់។ សូមអានអត្ថបទដើមទាំងស្រុងរបស់លោក គឹម សុខ ដូចខាងក្រោម។

រឿងព្រំដែន
•យួន~ស្តង់ដា២ តាមគោលដៅប្រយោជន៍យួន,
•ហ៊ុន សែន~ស្ដង់ដាតែ១គត់ គឺស្តង់ដាបុព្វហេតុយួន ដើម្បីអំណាចខ្លួនសុទ្ធ,

យួនមានជម្លោះព្រំដែនជាមួយខ្មែរផង និងចិនផង។ យួនប្រើស្តង់ដាយួន ពេល​ដោះស្រាយ​​​​ជាមួយ​​​រដ្ឋាភិបាល​​ ​ហ៊ុន សែន។ ប៉ុន្តែយួន ទាមទារ​ឲ្យអនុវត្ត​ស្តង់ដា​អន្តរជាតិ រឿង​ទំនាស់​ជាមួយ ចិន។

កម្ពុជាមានបញ្ហាព្រំដែនដ៏ស្មុគស្មាញ ជាមួយ​ប្រទេសជាប់​របង​ទាំងអស់ ទាំង​យួន សៀម និង​​លាវ។ លោក ហ៊ុន សែន ប្រើស្ដង់ដា​តែមួយ​គត់ ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​ជាមួយ​ប្រទេស​ទាំង​បី។ នោះ​មិនមែន​​ជា​ស្តង់ដា​​គោការណ៍ និង​យន្តការ​​ស្រប​តាម​ខ្លឹមសារ​​ច្បាប់​ជាតិ និងអន្តរជាតិ​ទេ គឺស្តង់ដា​ម​«មហិច្ឆតា​​យួន»។

(១). ទំនាស់ព្រំដែនខ្មែរ-យួន

* យួនប្រើស្តង់ដាយួន៖
~ ដោះស្រាយ តែរវាងភាគី​យួន និង​ក្រុម​លើកបន្តុប​ដោយ​​យួន មាន​​លោក ហ៊ុន សែន ជា​មេ​​ខ្លោង។ កុំថាឡើយ​​ដល់ទៅ​​មាន​​ការដឹង​ឮ​​ពី​សមគមន៍​​អន្តរជាតិ អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ឬ​ក៏​សហប្រធាន​​នៃ​ កិច្ច​ព្រមព្រៀង​​សន្តិភាព​​ទីក្រុង​​ប៉ារីស៍ ឆ្នាំ​១៩៩១ ជាពិសេស​បារាំង និងមជ្ឈដ្ឋាន​នានា ដែល​ឈឺឆ្អាល​រឿង​ទឹកដី​ជាតិ​​ខ្មែរ គឺសូម្បី​តែតំណាង​​ព្រះមហា​ក្សត្រ និងគណបក្ស​ប្រឆាំង មាន​សម្លេង​​ស្ទើរ​កន្លះ​សភា ក៏ពុំ​​មាន​​ការអនុញ្ញាត​​ឲ្យ​ចូល​រួម​ប្រតិបត្តិការ​ដែរ។

~ ដោះស្រាយ ដោយប្រើមូលដ្ឋានឯកសារក្រោមឥទ្ធិពល​​យួន​ ​ឈ្លានពាន​​ចូល​កាន់​​កាប់​កម្ពុជា ដូច​​​ជា​​សន្ធិសញ្ញា​​ខុស​​ច្បាប់ កាលពីឆ្នាំ​​១៩៨២ ១៩៨៣ និង​ឆ្នាំ​១៩៨៥, ដោយ​ប្រើផែនទី​​បោះពុម្ព​ នៅស្រុក​យួន (ជាការអះអាង​​របស់​​លោក វ៉ា គឹមហុង ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៥), និង​ដោយ​ដាំ​បង្គោល​​ផលិត​ដោយ​​យួន និង​​រៀបចំបោះ​ដោយ​យួន ដែល​ពុំ​មានអ្នក​ណា​ដឹងថា យួន​បង្កប់​អ្វី​​ក្នុង​​បង្គោល​​ទាំ​ង​នោះ​ទេ។

~ ដោះស្រាយ ដោយ​រត់​តាម​បញ្ហា​​ដែល​​បង្កើត​​ដោយ​យួន។ យួន​​ជីក​ប្រឡាយ ជ្រែក តូចធំ ចូល​​ជ្រៅ​​ក្នុង​ទឹកដីខ្មែរ​​តាម​​ព្រំដែន។ យួន​បញ្ជូន​​ប្រជាជន​ និង​ទាហាន មក​រស់នៅ​​សង់​ផ្ទះ​បង្កើត​​ភូមិ​ក្នុង​​ដីខ្មែរ​​តាម​ព្រំដែន។ លោក វ៉ា គឹមហុង ធ្លាប់បាន​សារភាព​​អំពីភាព​ស្មុគស្មាញ​ ក្នុង​ការចរចា​​ជាមួយ​​យួន ព្រោះ​សកម្មភាព​របស់​យួន ធ្វើឲ្យ​បាត់​ដាន​ចាស់​ដែលបន្សល់​ទុក​ដោយ​បារាំង និងខុស​ពីភូមិសាស្ត្រដើម។ ជាលទ្ធផល ឃើញ​ក្រុម​ លោក ហ៊ុន សែន សម្រួល​កាត់ភូមិ​ខ្មែរ​ឲ្យយួន​បន្ថែម​ទៀត លើទឹកដីភូមិ​ស្រែ​ចំការ​ខ្មែរ ដែល​យួន​បាន​ចូល​ទន្ទ្រាន​យកស្រាប់។

* លោក ហ៊ុន សែន ប្រើស្តង់ដាបុព្វហេតុយួន៖
លោក ហ៊ុន សែន អនុវត្ត​ស្ដង់ដា​​ប្រយោជន៍​យួន ដោយ​​ធ្វើ​សន្ធិសញ្ញា​​បំពេញ​បន្ថែម​ ឆ្នាំ​​២០០៥ និង​​ឆ្នាំ​២០១៩ ដើម្បី​​ប្រើ​សន្ធិសញ្ញា​ ឆ្នាំ១៩៨២ ១៩៨៣ និង​​ឆ្នាំ​​១៩៨៥ តាម​ការ​​ចង់​បាន​​​រ​បស់​យួន និង​​សម្រប​តាម​ផែនទី​ផ្លូវ​​ដែល​​យួន​ គូសវាស​​ជាបន្តបន្ទាប់ (ព្រែក ប្រឡាយ ភូមិ​ចាស់ថ្មី… ដែល​​បង្កើត​​ដោយ​​យួន ចូល​​ជ្រៅ​លើដីខ្មែរ​​តាម​​ព្រំដែន) ធ្វើ​ជា​មូលដ្ឋាន​​​ដោះស្រាយ នាំឲ្យ​បាត់បង់​​ទឹកដី​ខ្មែរ ទាំងដីគោក ផ្ទៃ​សមុទ្រ កោះត្រល់ និង​ចង្កោម​​កោះក្រចកសេះ ទៅក្រោម​​ការគ្រប់គ្រង​​របស់​យួន​​ងាយៗ។ រីឯ​លោក វ៉ា គឹមហុង ជា​មេបច្ចេកទេស​​ក្រោម​​បញ្ជា​ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បាន​​អះអាង​ថា ដោះស្រាយ​ទ្វេភាគី​យួន-ខ្មែរ ស្រួល​​ចង់ងាប់។

(២). ជម្លោះព្រំដែនសមុទ្រយួន-ចិន

* យួនទាមទារប្រើស្តង់ដាអន្តរជាតិ៖
យួន ក្នុងឈ្មោះជាប្រធាន​​អាស៊ាន បាន​​ប្រកាស​ធ្វើការ​ប្រឹង​ប្រែង​គ្រប់ម​​ធ្យោបាយ​ ដើម្បី​​​​បង្កើត​​​ក្រម​សីលធម៌​​​ជាធរមាន ស្រប​​នឹង​​ច្បាប់​​អន្តរជាតិ។ យួន ដោយ​ប្រឹង​​​ជម្រុញ​​ការ​ចូល​រួ​ម​​​ពី​មេដឹកនាំ​​​​អាស៊ាន ហ៊ាន​​​​ទាំង​ទាមទារ​​​​ឲ្យ​ប្រើ​​«អនុសញ្ញា​​អង្គការ​​សហ​ប្រជាជាតិ ​ឆ្នាំ​​១៩៨២ ស្ដីពី​ច្បាប់​​​សមុទ្រ (UNCLOS)។

* លោក ហ៊ុន សែន សម្ងំ​ស្ដាប់​​មេដឹកនាំ​យួន​ និយាយ​​អំពី​ប្រយោជន៍​​យួន ក្នុង​​​​ជម្លោះ​​​​យួន​~​ចិន ហើយ​​​មិន​​ហ៊ាន​​​លើកស្តង់ដា​​​ច្បាប់​​​អ​ន្តរជាតិ រឿង​​ជម្លោះ​ព្រំដែន​ខ្មែរ​~យួន។

លោក ហ៊ុន សែន មិន​ស័ក្ដិសម​​អង្គុយ​​​នៅ​កៅអី​​ នៅ​​​ឯតុ​​តាំង​​​ទង់ជាតិ​​កម្ពុជា ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​​អាស៊ាន​​ឡើយ ​ព្រោះ​គាត់​មិន​​ការពារ​​ទឹកដី​ខ្មែរ ដោយ​រកអន្តរាគមន៍​​ពី​អាស៊ាន។ លោក ហ៊ុន សែន មិន​ហ៊ាន​ដាស់តឿន​​យួន​​ថា ការឈ្លានពាន​របស់​យួន​លើកម្ពុជា​ជាបន្តប​ន្ទាប់, ការប្រើ​សន្ធិសញ្ញា​ឆ្នាំ១៩៨២ ១៩៨៣ និង​ឆ្នាំ​១៩៨៥, និង​ការប្រើ​សន្ធិសញ្ញា​បំពេញ​បន្ថែមឆ្នាំ​២០០៥ និង​ឆ្នាំ​២០១៩ គឺជាការរំលោភ​លើ​អនុសញ្ញា កិច្ចព្រម​ព្រៀង និង​គោលការណ៍អន្តរជាតិ​នានា ដែល​នៅ​មាន​ជាធរមាន ៖

~ អនុសញ្ញា UN ស្ដីអំពីច្បាប់​សមុទ្រ ឆ្នាំ​១៩៨២ (UNCLOS) ជំពូក២ ផ្នែក២ មាត្រា៣ ចែង​ថា «រដ្ឋទាំង​អស់​មាន​សិទ្ធិបង្កើត​ប្រវែង​នៃ​ដែនសមុទ្រ​របស់ខ្លួន រហូត​​ដល់​ដែន​​កំណត់​មិន​លើស​​ពីចំងាយ ១២ ម៉ាយល៍ =២២,២២៤ គ.ម., 1 nautical mile = 1,852 meters) ដែល​​​វាស​ពីបន្ទាត់​​មូលដ្ឋាន​​​ដែន​​កំណត់ អនុលោម​​​តាម​​អនុសញ្ញានេះ»។ កោះត្រល់ គឺជាកម្មសិទ្ធិ​​របស់កម្ពុជា ព្រោះ​នៅ​ចម្ងាយតែ ១៥ គ.ម. ពីឆ្នេរ​ខេត្ត​កំពត កម្ពុជា ក្នុង​រង្វង់​ដែន ២២,២២៤ គ.ម. នៃអនុសញ្ញា UNCLOS ប៉ុន្តែ​​នៅ​ឆ្ងាយ​​រហូតដល់ ៤៥ គ.ម. ពី​ដីគោក​​​ ខេត្ត​កៀនយ៉ាង​~យួន ក្រៅដែន​កំណត់​ដោយ UNCLOS។

~ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស៍ ឆ្នាំ១៩៩១ ស្ដីអំពីដំណោះ​​ស្រាយ​​បញ្ហា​ក​ម្ពុជា (PPA) ជា​លិខិតូបរណ៍​អ​ន្តរជាតិ ឬមាន​តម្លៃជា​ច្បាប់​អន្តរជាតិ។ ឯកសារទី២ នៃកិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ មាត្រា១ ចំណុច​​២-ឃ. ចែងថា «បញ្ចប់​សន្ធិសញ្ញា និង កិច្ចព្រមព្រៀង​ទាំង​ឡាយ ដែល​មិនស្រប​អធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យ បូរណភាព និង​​ភាពមិន​អាចរំលោភ​បាន​នៃដែនដី​អព្យាក្រឹតភាព និង​ឯកភាពជាតិ​របស់ខ្លួន»។ ដូច្នេះ PPA បាន​ធ្វើ​«មោឃភាព»​អស់​ហើយ នូវសន្ធិសញ្ញា​ខុសច្បាប់​ ឆ្នាំ១៩៨២ ១៩៨៣ និង​ឆ្នាំ​១៩៨៥ ដែល​យួន និង​លោក ហ៊ុន សែន ប្រើ​ជាមូលដ្ឋាន​ដោះស្រាយ​ជម្លោះព្រំដែន​ខ្មែរ~យួន មកដល់​សព្វថ្ងៃ ហើយ​ការធ្វើ​សន្ធិសញ្ញបំពេញ​បន្ថែម​ ឆ្នាំ២០០៥ និងឆ្នាំ​២០១៩ ដែល​ផ្ដល់ដង្ហើម​ឲ្យសន្ធិសញ្ញា ១៩៨២ /៨៣/ ៨៥ នោះ បំពានទាំងស្រុង​​លើខ្លឹមសារ PPA ឬជាទង្វើ​​រំលោភ​​លើគោលការណ៍ និងយន្តការ​អន្តរជាតិ។

~ គោលការណ៍​នៃធម្មនុញ្ញ​អាស៊ាន មាត្រា២ ចំណុច២~គ ចែង​ថា «អាស៊ាន និង​រដ្ឋ​សមាជិក​ ​​ត្រូវ​​អនុវត្ត​​​ឲ្យ​សមស្រប​​តាម​​គោលការណ៍៖ បដិសេធ​ នូវអំពើឈ្លានពាន និង​ការគំរាម​គំហែង ឬការប្រើប្រាស់​កម្លាំង ឬសកម្មភាព​ទាំងឡាយណា ក្នុង​លក្ខណៈ​ដែល​មិន​សម​ស្រប​​តាមច្បាប់​អន្តរជាតិ។ យួន​បញ្ជូន​ប្រជាជន និងកងទ័ពយួន មក​តាំង​ទីលំនៅបង្កើត​ភូមិ ចូលយ៉ាង​ជ្រៅក្នុង​ដីខ្មែរ, យួន​ជីព្រែក​តូច​ធំ​ចូលដី​ខ្មែរ​ច្រើន​ គ.ម., យួនទន្ទ្រាន​​ចូលគ្រប់គ្រង​ដែនទឹក​ខ្មែរ​រាល់ថ្ងៃ ដើម្បី​ប្រមូលផល​នេសាទផង និង​ធ្វើ​អនុត្តរភាព​​លើ​បូរណភាព​សមុទ្រ​ខ្មែរ​ផង, ទាហាន​យួន​ចូលបោះតង់​ ក្នុង​ដីខ្មែរ​ច្រើន​ជាង ​៣០០ តង់​… ទង្វើ​ទាំងអស់​នេះ​​របស់​យួន គឺជាការមិន​គោរព​គោលការណ៍​អាស៊ាន និង PPA ដែល​​ហាម​អំពើ​ឈ្លានពាន​ និង​ការគំរាមកំហែង​​​ដោយ​​កម្លាំង។

ការប្រើស្ដង់ដាពីររបស់យួន មានបុព្វហេតុ​បម្រើប្រយោជន៍​យួន គឺ​យួន​ពង្រីក​ទឹកដី​យួន ចូល​​​មក​​ខាង​កម្ពុជា និង​ប្រឹង​ការពារ​ទឹកដីយួន​ពី​កម្លាំង​មហាយក្ស​ចិន ​ដែល​ខ្លាំង​ជាង​លើស​លប់។ រីឯករណី​ដែល​លោក ហ៊ុន សែន ប្រើ​ស្ដង់ដា​យួន​សង្កត់​តែ​មួយគត់ មាន​គោល​ដៅ​តែមួយ​គត់ គឺបំពេញបុព្វហេតុ​អំណាច​គ្រួសារ​ហ៊ុន សុទ្ធ​សាធ តាម​បម្រើប្រយោជន៍​យួន ពុំមែន​ដើម្បី​ការពារទឹកដី​ខ្មែរ​ឡើយ។

ការបំពេញបំណងយួនដោយលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់​កាន់​តែ​ច្បាស់ នៅពេល​កម្ពុជា​មាន​ជម្លោះ​ព្រំដែន​ជាមួយ​ថៃ នៅ​តំបន់​ប្រាសាទ​ព្រះ​វិហារ កាល​ពីឆ្នាំ​២០០៨។ កាលនោះ តំណាងប្រទេស​បារាំង នៅ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ បាន​ប្រកាស​អំពីបំណង​​អន្តរាគមន៍​​របស់បារាំង ក្នុង​ការចូលរួម​​ដោះស្រាយ​​ជម្លោះ​ព្រំដែន​ខ្មែរ~សៀម។ ក្រោយ​ពី​ដឹង​រឿង​នេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រី​​ថៃ Samak Sundaravej បាន​ហៅទូរស័ព្ទ​ស្កាត់​និយាយ​​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន សែន ហើយ​​ស្នើ​ដំណោះស្រាយ​​​ទ្វេភាគី។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏យល់ព្រម​ភ្លាម។

ហេតុអ្វីលោក ហ៊ុន សែន ពេញចិត្ត​ដំណោះស្រាយ​ទ្វេភាគី​ខ្មែរ~សៀម ដោយ​​មិន​​ត្រូវ​​ការ​​ការចូល​​រួម​របស់​ប្រទេស​បារាំង?

មូលហេតុឥតសង្ស័យ គឺបើមានវិធីដោះស្រាយ​ដោយ​​​សហគមន៍​​អន្តរជាតិ ជា​ពិសេស​ប្រទេស​​​​បារាំង ក្នុង​​ករណី​ខ្មែរ~សៀម នោះ​នឹង​មាន​​ការជម្រុញ​​​ដូច​គ្នា​នេះ​​​ដែរ លើ​​ជម្លោះ​​ព្រំដែន​​ខ្មែរ~យួន។ រឿងនេះ​​មិន​​ខុស​​អ្វី​​ពីការបើក​​ក​កាយ​​រឿង​​សម្ងាត់​ រវាង​​យួន និង​​​លោក ហ៊ុន សែន គឺជាការបើកមុខមាត់​​ពិត​​មិន​ស្មោះត្រង់​​របស់​​លោក ហ៊ុន សែន ចំពោះ​​ជាតិ​​ខ្មែរ​​ផង និង​​ធ្វើឲ្យ​បាត់បង់​​ប្រយោជន៍​យួន ផង ដែល​​ជាម្ចាស់​អំណាច​របស់​​លោក ហ៊ុន សែន៕

.