អត្ថបទដោយលោក ម៉ែន ណាត

ខ្លឹមសារ​​សំណេរ​ខាង​ក្រោម​នេះ គឺ​ជា​អត្ថបទ​ឆ្លើយ​បំភ្លឺ​តប​ទៅ​កាន់​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ទទួល​​បន្ទុក​​កិច្ច​ការ​ព្រំដែន។

សូម​រំឭក​ជូន អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​ព្រំដែន នៃ​រដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែល​បាន​ធ្វើ​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ អះអាង​ពី​ភាព​ត្រឹម​ត្រូវ​របស់​ខ្លួន ទៅ​លើ​ការ​កំណត់​ព្រំដែន នៅ​ព្រែក​កំពង់ស្នាយ ស្រុក​ស្វាយជ្រំ ខេត្ត​ស្វាយរៀង​នោះ នោះ​​គឺ​ជា​ការ​ផ្អែក​លើ​មូលដ្ឋាន​កំហុស​ឆ្គង និង លើ​​សន្ធិ​សញ្ញា​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ ដូច​​ខាង​ក្រោម​៖

១. សន្ធិសញ្ញា​ព្រំដែន​បំពេញ​បន្ថែម ឆ្នាំ​២០០៥ ដែល​អនុ​លោម​តាម​សន្ធិ​សញ្ញា​កំណត់​ព្រំដែន​រដ្ឋ​ខុស​ច្បាប់ រវាង​កម្ពុជា​-​វៀតណាម ឆ្នាំ​១៩៨៥។

=> ១.១. ដូច្នេះ ការ​បក​ស្រាយ​របស់​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ព្រំដែន គឺ​ជា​កំហុស​បច្ចេកទេស និង បំភាន់​មតិ​មហា​ជន​ខ្មែរ ខណៈ​រដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន និង ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ធ្វើ​សម្បទាន​ទឹក​ដី​ជាតិ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់ ទៅ​ឲ្យ​វៀតណាម។

=> ១.២. អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ព្រំដែន នៃ​រដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន ម៉ាណែត ជា​ស្ថាប័ន​បំផ្លើស​ព័ត៌មាន និង ធ្វើ​ការងារ​តាម​ការ​ចង្អុល​បង្ហាញ ដែល​កំណត់​ក្នុង​សន្ធិ​សញ្ញា​ខុស​ច្បាប់ និង​ការ​ប្រើផែនទី​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ វា​ផ្ទុយ​ពី​​ខ្លឹម​សារ​មាត្រា​២ នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ជាង​នេះ​ទៀត វា​ផ្ទុយ​ពី​ស្មារតី​​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស ឆ្នាំ​១៩៩១ ស្តីពី​បូរណភាព​ទឹក​ដី​កម្ពុជា ព្រម​ទាំង​មាត្រា​៥៥ នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា។

២. អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ព្រំដែន ធ្វើ​ការ​បំពាន​ និង​​គាប​សង្កត់​ទៅ​​លើ​​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ​តាម​​​ព្រំដែន​​​ខ្មែរ ដែល​​ជា​សាក្សី​រស់ និង​ ជា​ម្ចាស់​ស្រែ​ចម្ការ​ជាប់​ព្រំដែន។

៣. អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ព្រំដែន នៃ​រដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្ត​ជួយ​លាក់​កំបាំង និងការពារ​មហិច្ឆតា​របស់​ប្រទេស​ជិត​ខាង ដែល​តែង​តែ​រំលោភ​ឈ្លាន​ពាន​បូរណភាព​ទឹក​ដី​ខ្មែរ។

ដំណោះស្រាយ

១. អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ព្រំដែន ត្រូវ​ហ៊ាន​ស្នើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល សើ​រើស​ន្ធិសញ្ញា និង​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​មិន​ប្រក្រតី​នានា (រួម​ទាំង​ផែនទី​ព្រំដែន) ដែល​ហៅ​ថា «ជា​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ខាង​បច្ចេកទេស និង ភាព​ត្រឹម​ត្រូវ​លើ​ឧត្តមគតិ​ជាតិ»។

២. រដ្ឋាភិបាល និង​រដ្ឋសភា ត្រូវ​សើរើ រួច​ធ្វើ​នារាករណ៍ នូវ​សន្ធិសញ្ញា និង​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​មិន​ប្រក្រតី​នានា (រួម​ទាំង​ផែនទី​ព្រំដែន) ដែល​ហៅ​ថា «ជា​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ផ្នែក​នយោបាយ​ជាតិ»។

៣. បន្ទាប់​ពី​ធ្វើ​នារាករណ៍​រួច​ហើយ រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​ហ៊ាន​ប្តឹង​ផ្តល់ ប្រទេស​ដែល​ឈ្លាន​ពាន​កម្ពុជា តាម​យន្តការ​ច្បាប់​អន្តរជាតិ និង​ ភាគី​អន្តរជាតិ ដែលហៅថា «ជា​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ផ្នែក​នយោបាយ​ជាតិ និង ការទូត»។

អត្ថបទដោយ ម៉ែន ណាត
នៃ​វេទិកា​ពលរដ្ឋ និង ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំ​មើល​កម្ពុជា
ប្រទេស​ន័រវែស ថ្ងៃទី២៨ សីហា ២០២៣


សូម​អាន​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ពី​ភាគី​រដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន ម៉ាណែត ដើម្បី​ឆ្លុះ​បញ្ជាំង​អត្ថបទ​ខាង​លើ។

អត្ថបទភ្ជាប់​ដែល​នាំ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុកិច្ច​ការ​ព្រំដែន មាន​ប្រតិកម្ម​គឺ​៖ => ព្រែក​ខ្មែរ​មួយ​ខ្សែ បាត់​បង់​ទៅ​វៀតណាម​​ ក្រោយ​​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន