សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily
19-8-2021

ក្រុម​អ្នក​ឃ្លាំមើល​ ថ្កោលទោស​ចំពោះ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ ដែល​បាន​កាត់ទោស​តំណាង​​ក្រុមប្រឹក្សា​​ឃ្លាំមើល​​កម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​​រយៈពេល ២ ​ឆ្នាំ ថា​​ជា​ការ​ប្រតិដ្ឋ​ភស្តុតាង​​មួលបង្កាច់​លើ​រូប​គាត់ និង​​ជា​ការ​បង្ហាញ​ពី​ទង្វើ​អយុត្តិធម៌​ ដែល​កំពុង​កើតមាន​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​មួយ​នេះ ​អស់​រយៈពេល​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​​កន្លង​មក​​ហើយ។

ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា និង​​ជា​ប្រធាន​​ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល​​នៃ​ ចលនា​និស្សិត​ដើម្បី​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ លោក ម៉ែន ណាត បាន​ប្រាប់​សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៨ សីហា ថា ផ្អែក​តាម​មាត្រា​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ អាច​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ឲ្យ​ឃើញ​ថា លោក រ៉ុង ឈុន ជា​សកម្មជន​ល្អ ស្អាតស្អំ និង​ឈឺឆ្អាល​រឿង​ទឹកដី​ព្រំដែន​ដែល​គួរតែ​ត្រូវ​បាន​លើក​ទឹកចិត្ត​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ប៉ុន្តែ​ការ​កាត់ទោស​នេះ គឺជា​ការ​បំបិទ​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ​មិន​ឲ្យ​និយាយ ឬ​តវ៉ា​ពី​រឿង​ទឹកដី​របស់​ខ្លួន​ទៅវិញ។

លោក​អះអាង​ថា ការ​សម្រេច​របស់​តុលាការ​ក្រោម​ខ្សែ​ញាក់​ របស់​អ្នក​មាន​អំណាច​នៅ​កម្ពុជា​នេះ បាន​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ឃើញ​កាន់តែ​ច្បាស់​ថា រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន កំពុង​បម្រើ និង​សម្បទាន​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម នូវ​ការ​ឈ្លានពាន​ព្រំដែន និង​ទឹកដី​កម្ពុជា តាម​បំណង​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កុម្មុយនីស្ត​វៀតណាម ជា​យូរអង្វែង​តទៅ​មុខ​ទៀត។

ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា​រូប​នេះ បញ្ជាក់​ថា ករណី​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន ចេះ​តែ​ឃាត់ឃាំង​មិន​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ​ចុះ​ពិនិត្យ និង​និយាយ​អំពី​រឿង​ព្រំដែន គឺ​ដោយសារតែ​គាត់​ព្យាយាម​លាក់បាំង​ពី​ពលរដ្ឋ​ដែល​ជា​ម្ចាស់​ប្រទេស​ចំពោះ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​​​រវាង​រូប​លោក និង​​មេដឹកនាំ​វៀតណាម លើ​សន្ធិសញ្ញា​ព្រំដែន​ថ្មីៗ​ស្របតាម​សន្ធិសញ្ញា​ខុសច្បាប់​ជាច្រើន ដែល​ពួកគេ​បាន​​ឃុបឃិត​គ្នា​តាំងពី​ឆ្នាំ​១៩៨៥ មក​នោះ។

លោក​ថា ការ​សម្បទាន​របស់​កម្ពុជា ​នៅតែ​បន្ត​ធ្វើ​ជានិច្ច​តាមរយៈ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ខុសច្បាប់​ ជាមួយ​វៀតណាម រួម​មាន សន្ធិសញ្ញា​បំពេញ​បន្ថែម​ឆ្នាំ​​២០០៥ ឆ្នាំ​​២០១៩ និង​​ការ​បង្កើត​ផែនទី​ថ្មី​ ខ្នាត ១ លើ ២៥០០០ នៅ​ឆ្នាំ​២០២០ ជាដើម ប្រសិន​បើ​រដ្ឋាភិបាល​​ខ្មែរ​ នៅតែ​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក ហ៊ុន សែន និង​បក្ខពួក​របស់​គាត់​បន្ត​ទៀត​នោះ។

ការ​អះអាង​នេះ ធ្វើឡើង​បន្ទាប់ពី​សាលាដំបូង​ក្រុង​ភ្នំពេញ​ បើក​សវនាការ​លើ​តំណាង​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា និង​​ជា​ប្រធាន​សហភាព​សហជីព​កម្មករ រួម​ជាមួយ​សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស​ផ្សេង​ទៀត ​នៅ​ថ្ងៃ​ពុធ សប្តាហ៍​​​នេះ។

សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​​១៨ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​​២០២១ បាន​សម្រេច​ផ្ដន្ទាទោស​​តំណាង​​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​រយៈពេល ២ ​ឆ្នាំ និង​​ផ្ដន្ទាទោស​សកម្មជន​ពីរ​នាក់​ទៀត គឺ​កញ្ញា ស កន្និកា និង​លោក តុន និមល ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ម្នាក់ៗ​ រយៈពេល ២០ ខែ ​ពី​បទ​ញុះញង់ តាម​បញ្ញត្តិ​​មាត្រា​៤៩៤ និង​​មាត្រា​៤៩៥ នៃ​​ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។

ក្រៅពី​ផ្ដន្ទាទោស​ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ អ្នក​ទាំង​បី​ក៏​ត្រូវ​តុលាការ​ពិន័យ​ឲ្យ​បង់​ប្រាក់ ២​ លាន​រៀល​ក្នុង​ម្នាក់ៗ និង​ត្រូវ​រួមគ្នា​បង់​ប្រាក់​ជូន​ទៅ​ដើម​បណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី ​ដែល​ជា​គណៈកម្មាធិការ​កិច្ចការ​ព្រំដែន​ សម្រាប់​ការ​ខូចខាត​ផ្សេងៗ និង​ជា​សំណង​ជំងឺចិត្ត​នូវ​ទឹកប្រាក់​ចំនួន ៤០០ ​លាន​រៀល​ថែម​ទៀត ដូច្នេះ​អ្នក​ទាំង​បី​ត្រូវ​ផាក​ពិន័យ​ក្នុង​រឿង​នេះ ​អស់​ទឹកប្រាក់​សរុប​ប្រមាណ ១៣៥​ លាន​រៀល ឬ​ស្មើ​នឹង​ជាង ៣ ​ម៉ឺន​ដុល្លារ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ក្នុង​ម្នាក់ៗ។

តំណាង​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា និង​ជា​ប្រធាន​សហភាព​សហជីព​កម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវ​សមត្ថកិច្ច​ចាប់ខ្លួន​កាលពី​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២០ ជុំវិញ​ការ​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​ព្រំដែន​​កម្ពុជា-វៀតណាម ក្នុង​​ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ។ ដោយឡែក​កញ្ញា ស កន្និកា ត្រូវ​សមត្ថកិច្ច​ចាប់ខ្លួន​អំឡុង​ខែ​សីហា ក្នុង​​ឆ្នាំ​២០២០ ក្នុង​ពេល​តវ៉ា​ដោយ​អហិង្សា​សុំ​ឱ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​តំណាង​ក្រុម​ប្រឹក្សា​​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា ​រូប​​នេះ។

ចំណែក​អតីត​បេក្ខជន​​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​​នៃ​ គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក តុន និមល ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​ក្រុង​ភ្នំពេញ ​ចាប់ខ្លួន​ផង​ដែរ​អំឡុង​​ពេល​​ដែល​លោក ​ជួបជុំ​គ្នា​តស៊ូ​មតិ​នៅ​ខាងមុខ​ស្ថានទូត​ចិន កាលពី​ខែ​​តុលា ឆ្នាំ​​២០២០ ហើយ​អ្នក​ទាំង​ ៣ ត្រូវ​​បាន​​ឃុំ​ខ្លួន​ក្នុង​​មណ្ឌល​កែប្រែ «ម​១» និង «ម​២» ជា​បណ្ដោះ​អាសន្ន​ ដើម្បី​រង់ចាំ​សវនាការ​តាំងពី​ពេល​នោះ​មក។

របាយការណ៍​អង្គការ​សម្ព័ន្ធ​ខ្មែរ​ជំរឿន និង​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ បាន​បង្ហាញ​ថា សកម្មជន​ដីធ្លី សិល្បករ និង​​អ្នក​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​យ៉ាងតិច ២៤​ នាក់​ហើយ​ ដែល​កំពុង​ជាប់​ឃុំ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ ដោយសារ​ការ​ប្រើប្រាស់​សិទ្ធិ​របស់​ពួកគេ ដោយ​អ្នក​ទាំងនោះ​ភាគច្រើន ​ប្រឈមមុខ​នឹង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​បទ​ញុះញង់​ បង្ក​ភាព​វឹកវរ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សន្តិសុខ​សង្គម។

ក្រោយ​ការ​កាត់ទោស​លោក រ៉ុង ឈុន អង្គការ​សមាគម​ជាច្រើន ដូចជា​សហព័ន្ធ​សហជីព​កម្ពុជា CATU ជាដើម នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៨ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​​២០២១ បាន​នាំគ្នា​បង្ហោះ​សារ​ដូចៗ​គ្នា និង​ព្រមៗ​គ្នា​​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម Facebook ថា «សុំ​ឱ្យ​ដោះលែង​សកម្មជន និង​អ្នក​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ទាំងនោះ​ឲ្យ​មាន​សេរីភាព​ឡើងវិញ»៕


អត្ថបទដើមរបស់លោក ម៉ែន ណាត៖ សូម​កត់សម្គាល់​ពីកំហុស​របស់​រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ដែល​កាត់​ទោស​លោក រ៉ុង ឈុន ជុំវិញ​រឿង​ព្រំដែន ​និង​ក្រុម​សកម្មជន ÷

ទី១. បើតាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ស្តីពីសិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ លោក រ៉ុង ឈុន ជា​សកម្មជន​ល្អ ស្អាតស្អំ និង​ឈឺឆ្អាល​រឿង​ទឹកដី​ព្រំដែន ​ដែល​គួរ​តែ​ត្រូវ​បាន​គោរព និង​លើក​ទឹកចិត្ត។ ប៉ុន្តែនេះ​ជា​រឿង​អយុត្តិធម៌​បំផុត ដែល​តុលាការ​នយោបាយ​នៃ​លោក ហ៊ុន សែន កាត់​ទោស​គាត់ ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ ២ ឆ្នាំ ក្រោម​ការ​ប្រតិដ្ឋ​ភស្តុតាង​មូលបង្កាច់​លើ​គាត់ ក៏ដូច​សកម្មជន​ដទៃ​ទៀត​ដែរ។

រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើ​របៀប​នេះ​ក៏​ជា​ការ​បំបិទ​សិទ្ធិ និង​បំបាក់​ស្មារតី​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ មិន​ឲ្យ​ហ៊ាន​និយាយ ឬ​តវ៉ា​រឿង​ទឹកដី​ជាតិ​កម្ពុជា​ផង​ដែរ។

ទី២. ការសម្រេចនេះ បញ្ជាក់​ថា​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន លើក​ទឹកចិត្ត បម្រើ និង​ធ្វើ​សម្បទាន​ ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម​ កាន់​តែ​គឃ្លើន​បន្ត​ឈ្លានពាន​ព្រំដែន និង​ទឹកដី​កម្ពុជា តាម​បំណង​របស់​វៀតណាម ជាយូរ​អង្វែង។

ទី៣. ករណី​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន មិន​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ចុះពិនិត្យ និង​និយាយ​អំពី​រឿង​ព្រំដែន ជាមួយ​ប្រទេស​ជិត​ខាង ​ជាពិសេស​វៀតណាម​នេះ គឺ​ដោយសារ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន បន្ត​ធ្វើ​សន្ធិសញ្ញា​ព្រំដែន​ថ្មីៗ តាម​សន្ធិសញ្ញា​ខុសច្បាប់​ឆ្នាំ​១៩៨៥ ដូចជា​សន្ធិសញ្ញា​បំពេញ​បន្ថែម​ឆ្នាំ​២០០៥ និង ឆ្នាំ២០១៩ ជាមួយ​វៀតណាម រួច​ហើយ​បន្ត​ធ្វើ​ផែនទី​ថ្មី ខ្នាត ១ លើ ២៥.០០០ នៅ​ឆ្នាំ​២០២០ តាម​ដែល​វៀតណាម បាន​ចង្អុល​បង្ហាញ និង​បង្គាប់​បញ្ជា។

ម៉ែន ណាត
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា