អត្ថបទដោយលោក ម៉ែន ណាត / ២៧ ឧសភា ២០២០
លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា (សារ៉ូ សុវិជ័យ) ជាមួយគំនិតផ្តួចផ្តើមនៃក្រុមនិស្សិតវត្តនាគវ័ន
លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា (ក្រោយមកប្តូរឈ្មោះជា សារ៉ូ សុវិជ័យ ពេលរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ឆ្នាំ២០០១) គឺជាមេដឹកនាំស្ថាបនិកនៃ ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ (Students’ Movement for Democracy – SMD) ដែលមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីខ្ទរខ្ទារ ចាប់ពី ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩៨ ដល់ឆ្នាំ ២០០០។ លោក ស៊ីវត្ថា បានលេចធ្លោឡើងផុតគេ នៅក្នុងចំណោមក្រុមយុវជន និស្សិត បញ្ញវន្ត ព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលបានចេញមកបង្ហាញសុឆន្ទៈរបស់ពួកគេ ក្នុងនាមជាម្ចាស់ឆ្នោត តាមរយៈការធ្វើបាតុកម្មតវ៉ា ដែលមានអ្នកចូលរួមជាង ១០ ម៉ឺននាក់ ប្រឆាំងការឡើងកាន់អំណាចជាថ្មី របស់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងតួនាទីជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ដដែល និងប្រឆាំងជំទាស់លទ្ធផលការបោះឆ្នោតជាតិ អាណត្តិទី២ (១៩៩៨-២០០៣) ក្រោយការបោះឆ្នោត ខែកក្កដា ១៩៩៨ នោះ ដែលត្រូវបានកត់សម្គាល់ថា «មានការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត ការគំរាមកំហែង ការសម្លាប់មនុស្សក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត និងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត គ.ជ.ប មិនឯករាជ្យ»។
កាលនោះ លោ សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា មានឈ្មោះបោះសម្លេងត្រដាំត្រសង ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំគណបក្សជាប់ឆ្នោតក្នុងរដ្ឋសភា ដែលមានលោក ហ៊ុន សែន អនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា, សម្តេចក្រមព្រះ នរោត្តម រណប្ញទ្ធិ ប្រធានគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និងលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសម រង្ស៊ី។ គណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទទួលបានអាសនៈរដ្ឋសភា ៦៤ ក្នុងចំណោមអាសនៈសរុប ១២២។ បក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច ទទួលបាន ៤៣ អាសនៈ។ ហើយគណបក្សសម រង្ស៊ី ទទួលបាន ១៥ អាសនៈ។ នៅពេលនោះដែរ សម្តេចក្រុមព្រះ និងលោក សម រង្ស៊ី បានបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ជាមួយគណបក្សមិនជាប់ឆ្នោតមួយចំនួនទៀត ដែលបានធ្វើបាតុកម្មសន្តិវិធី ដោយបោះតង់ នៅ «វាលហង្ស» ខាងមុខអាគាររដ្ឋសភា ខាងត្បូងរបងព្រះបររាជវាំង តាំងពីដើមខែ សីហា ១៩៩៨ មកម្ល៉េះ។
ស្របពេលវិទ្យុសម្លេងសហរដ្ឋអាមេរិក VOA លោក ជុន សក្កា រាយការណ៍អំពីគម្រោងផែនការធ្វើបាតុកម្ម របស់ក្រុមនិស្សិត ១០០០០នាក់ ដែលផ្សាយនៅព្រលប់ថ្ងៃទី ០១ កញ្ញា ១៩៩៨ ម៉ោង ៨ៈ៣០ ដែលថា «មានការជួបជុំគ្នា ធ្វើមហាបាតុកម្ម នៅខាងមុខព្រះបរមរាជវាំង នាព្រឹកព្រលឹម នៅថ្ងៃទី ០២ កញ្ញា» ពេលនោះ ក្រុមនិស្សិត នៅវត្តនាគវ័ន កុដិលេខ២ និងកុដិលេខ១៣ សង្កាត់បឹងកក់ទី២ ខណ្ឌទួលគោក ដែលកំពុងអង្គុយជជែកគ្នាអំពីផែនការផងដែរនោះ នៅលើគ្រែមួយ ខាងក្រោមដើមក្រខុប ដែលពួកគេហៅថា «សភាដើមក្រខុប» ក៏បានរៀបចំចាត់ចែងក្រុមការងារដឹកនាំបាតុកម្មតែម្តង។
តាមឯកសារកំណត់ហេតុរបស់លោក ម៉ែន ណាត សមាជិកស្ថាបនិកនៃ ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ចងក្រងឆ្នាំ ២០០២ បានកត់ត្រាអំពីសមាសភាពក្រុមការងារផ្គូរផ្គង និងចាត់ចែងអ្នកទទួលខុសត្រូវ ដឹកនាំមហាបាតុកម្ម សម្រាប់ព្រឹកថ្ងៃទី ០២ ខែកញ្ញានោះ រួមមាន៖
១. លោក សាន់ សាម៉ុល និស្សិតមហាវិទ្យាល័យអក្សរសាស្ត្រ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដែលសព្វថ្ងៃជាសាស្ត្រាចារ្យអក្សសាស្ត្រ នៅខេត្តតាកែវ។
២. លោក អ៊ុំ សំអាន និស្សិតមហាវិទ្យាល័យសង្គមវិជ្ជា ជំនាន់ទី២ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ (ជីវប្រវត្តិសង្ចេបលោក អ៊ុំ សំអាន)។
៣. លោក អន ណន និស្សិតមហាវិទ្យាល័យជលផល សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទចំការដូង ដែលសព្វថ្ងៃជាមន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយ។
៤. លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា និស្សិតផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច នៃមហាវិទ្យាល័យនិតីសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច (បឹងត្របែក) ដែលសព្វថ្ងៃរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
៥. លោក ឃុន រ៉ន និស្សិតផ្នែកគីមីចំណីអាហារ នៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា (សាលារិចណូ) ដែលសព្វថ្ងៃជាមន្រ្តីរាជការ ការិយាល័យកំណត់ហេតុ រដ្ឋសភា។
៦. លោក ម៉ែន ណាត និស្សិតមហាវិទ្យាល័យសង្គមវិជ្ជា ជំនាន់ទី៣ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ (លំអិត៖ លោក ម៉ែន ណាត ពីកូនកសិករ ក្លាយជាបញ្ញវន្ត និងជាអ្នកជាតិនិយម)។
៧. លោក ធឹម ស៊ា និស្សិតមហាវិទ្យាល័យទស្សនវិជ្ជា ជំនាន់ទី១៦ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដែលសព្វថ្ងៃជាមន្រ្តីរាជការ ការិយាល័យកំណត់ហេតុ រដ្ឋសភា។
នៅព្រលប់ថ្ងៃទី ០១ ខែកញ្ញា ដដែលនោះ ពួកគេក៏បានប្រកូកប្រកាសហៅមិត្តភកត្តិជាច្រើនទៀត ក្នុងចំណោមនិស្សិត ប្រមាណ ២០០ នាក់ ស្នាក់នៅក្នុងវត្តនាគវ័ននេះ ដើម្បីដឹកនាំក្បួនបាតុកម្ម។ សមាសភាពនិស្សិតពីវត្តនាគវ័ន មាន៖
១. លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា ដែលជាអ្នកបានមាត់បានកជាងគេ ពីកុដិលេខ ១៣ ត្រូវបានជំរុញលើកទឹកចិត្ត ឲ្យធ្វើជាមេដឹកនាំបាតុកម្ម ទទួលខុសត្រូវរួម។
២. លោក អ៊ាប សេង និស្សិតផ្នែកគីមីចំណីអាហារ នៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា (សាលាតិចណូ) ពីតូបលេខ៦ កុដិលេ២ វត្តនាគវ័ន ក៏ត្រូវបានជំរុញលើកទឹកចិត្ត ធ្វើជាមេដឹកនាំខាងផ្នែកឃោសនិក ស្ថិតក្នុងជួរមុខ។ (លោក អ៊ាប គឹមសេង ជានរណា?)។
៣. លោក អ៊ុំ សំអាន ត្រូវបានជំរុញទឹកចិត្តដឹកនាំខាងផ្នែកឃោសនិកផង និងខាងភាសាអង់គ្លេសផង។
៤. លោក ហង្ស សម្បត្តិ និស្សិតមហាវិទ្យាល័យទស្សនវិជ្ជា ជំនាន់ទី១៦ នៅខាងផ្នែកឃោសនិក នៅលើក្បាលឡានជួរមុខ។
៥. លោក សួន រដ្ឋា (ក្រោយមកប្តូរឈ្មោះថា សួន សេរីរដ្ឋា) ស្នាក់នៅវត្តនាគវ័ន កុដិក្រោមព្រះវិហារ ជានិស្សិតមហាវិទ្យាល័យសង្គមវិជ្ជា ជំនាន់ទី៣ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានក្លាយក្រុមការងារឃោសនិក ជួរមុខផងដែរ។
៦. លោក រុន តូ និស្សិតសាលាពេទ្យ នៃមហាវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្ត្រ ឱសថសាស្ត្រ និងទន្តសាស្ត្រ ជួយការងារឃោសនិកដែរ។ ហើយក្រោយមក លោក រុន តូ ចូលទៅបម្រើគណបក្សកាន់អំណាច និងក្លាយសមាជិកស្ថាបនិកនៃ សមាគមនិស្សិតក្មេងវត្ត ដែលប្រឆាំងវាយបកមកក្រុមចលនានិស្សិតវិញ។
សូមបញ្ជាក់បន្ថែមថា ស្របពេលដែលក្រុមនិស្សិតវត្តនាគវ័ន រៀបចំយុទ្ធសាស្រ្តដឹកនាំក្បួនមហាបាតុកម្មនោះ ខាងយុវជនរបស់គណបក្សហ៊្វនស៊ិនប៉ិច និងយុវជនគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលផ្តួចផ្តើមគំនិតដឹកនាំបាតុកម្មដែរនោះ ក៏បានជួយសម្រួលការងារឲ្យក្រុមនិស្សិត ដែលទៅពីវត្តនាគវ័ន ដឹកនាំតែម្តង។ មេដឹកនាំយុវជនហ៊ុនស៊ិនប៉ិច មាន លោក កូវ វណ្ណៈ (ក្រោយមក ជាអនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ) និង លោក កែវ ហុកលី (ក្រោយមក ជាមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ខុទ្ទការល័យសម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណប្ញទ្ធិ មានឋានៈស្មើ អនុរដ្ឋលេខាធិការ)។ ចំណែកខាងយុវជនគណបក្ស សម រង្ស៊ី គឺមាន លោក ចៅ យាង, លោក ឈិត សារិទ្ធ (អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងយុត្តិធម៌ (ទទួលមរណភាព ដោយជំងឺ ឆ្នាំ ២០៣) ក្រោយពេលលោក ចុះចូលជាមួយបក្សកាន់អំណាច ឆ្នាំ ២០០៨)។ យុវជនរបស់គណបក្ស លោកតា សឺន សាន គឺមាន លោក ផាន់ ចាន់សាក់ កាលនោះជានិស្សិតផ្នែកច្បាប់ នៃមហាវិទ្យាល័យនិតីសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច (បឹងត្របែក) ហើយសព្វថ្ងៃជាមេធាវី ការពារក្តីលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង នៃបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ហើយខាងសហជីពសេរីកម្មករ ដែលជិតស្និទ្ធគណបក្ស សម រង្ស៊ី មាន លោក ជា វិជ្ជា (ត្រូវបានធ្វើឃាត ថ្ងៃទី ២២ មករា ២០០៤), លោក រ៉ុង ឈុន (ចេញទៅដឹកនាំសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ ឆ្នាំ ២០០០) និងលោក ជា មុន្នី (ប្អូនប្រុសលោក ជា វិជ្ជា) ក៏បានផ្តើមគំនិត ក្នុងការជំរុញឲ្យមានចលនាមហាជនោះដែរ។
ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ០២ ដល់ថ្ងៃទី ០៨ កញ្ញា ១៩៩៨ ក្រុមចលនានិស្សិតនេះ បានដឹកនាំបាតុករប្រមាណ ១ម៉ឺននាក់ (មួយម៉ឺន) នៅថ្ងៃដំបូង រួចកើនឡើងដល់ជាង ១០ ម៉ឺននាក់នៅថ្ងៃបន្តបន្ទាប់ បានដង្ហែរក្បួនបាតុកម្ម ទៅកាន់ក្រសួងសំខាន់ៗ ដូចជាក្រសួងព័ត៌មាន ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងការបរទេស និងដង្ហែរទៅកាន់ស្ថានទូតនានា ដូចជាស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស សភាពអឺរ៉ុប ទូតចិន ទូតវៀតណាម ទូតថៃ និងទូតរ៉ុស្សី ទូតបារាំង និងទូតឥណ្ឌូនេស៊ី {ដែលជាសហប្រធាននៃ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១}។
មហាបាតុកម្មនេះ ត្រូវបានបង្ក្រាបពីអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលចាំផ្ទះរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅព្រឹកថ្ងៃទី ០៨ កញ្ញា ១៩៩៨ គឺបង្ក្រាបទាំងក្រុមនិស្សិត ព្រះសង្ស និងក្រុមគណបក្សសម្ព័ន្ធភាពនយោបាយ ដែលបោះតង់ នៅខាងមុខរដ្ឋសភា ខាងត្បូងព្រះបរមរាជវាំង បណ្តាលឲ្យក្រុមបាតុករ ស្លាប់ របួស និងបាត់ខ្លួនជាច្រើន។ សម្រាប់របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់ ចលនាស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបានកត់ត្រានៅក្នុងសៀវភៅកំណត់ហេតុ ឆ្នាំ២០០២ តាក់តែងដោយ លោក ម៉ែន ណាត ជាសមាជិកស្ថាបនិកនៃចលនានិស្សិតដែរនោះ បានបញ្ជាក់ថា «បាតុករចំនួន ៣២ នាក់ បានបាត់បង់ជីវិតក្នុងពេលអាជ្ញាធរ បង្ក្រាបបាតុកម្ម ចន្លោះពីថ្ងៃទី ៨ ដល់ថ្ងៃទី ១៦ កញ្ញា ហើយ ១១៤ នាក់ផ្សេងទៀត បានរងរបួសធ្ងន់ និងបាត់ខ្លួន»។
កាលនោះ ការធ្វើបាតុកម្មត្រូវបានបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ខ្លួនទាំងស្រុង នៅថ្ងៃទី ១៦ កញ្ញា ១៩៩៨ បន្ទាប់ពីសម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណប្ញទ្ធិ បានប្រកាសចូលតុចរចា ជាមួយលោក ហ៊ុន សែន។ ព្រះអង្គបានមានព្រះបន្ទូលថា «ទុកលទ្ធភាពឲ្យព្រះអង្គ និងលោក សម រង្ស៊ី ចូលរួមតុចរចាជាមួយ លោក ហ៊ុន សែន»។ នៅទីបំផុត សម្តេចក្រុមព្រះ យល់ព្រមចូលរួមបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ហើយគណបក្សសម រង្ស៊ី ក្លាយជាបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងរដ្ឋសភា ក្រោយការចូលរួមកិច្ចប្រជុំដំបូងរបស់រដ្ឋសភា នៅថ្ងៃទី ២៤ កញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៨ ដដែលនោះ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងក្រោមការសម្របសម្រួលពីព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ។
ក្រោយបញ្ចប់ចលនាមហាបាតុកម្ម លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា បានភៀសខ្លួនមួយរយៈ ទៅកាន់ទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ ពីថ្ងៃទី ១៥ តុលា ១៩៩៨ និងវិលត្រឡប់មក ភ្នំពេញវិញ នៅថ្ងៃទី ១៥ មករា ១៩៩៩។ ការវិលត្រឡ់ប់របស់លោក ស៊ីវត្ថា គឺជាការឆ្លើយតបតាម«សំបុត្រមួយច្បាប់របស់សមាជិកស្ថាបនិក នៃចលនានិស្សិតនេះ ចុះហត្ថលេខារួមគ្នា មានលោក អ៊ុំ សំអាន, លោក ឃុន រ៉ន, លោក ធឹម ស៊ា, លោក ម៉ែន ណាត និងលោក ស៊ុត ខុន (សាច់ញាតិឆ្ងាយ) នៅវត្តនាគវ័ន ដើម្បីទប់ទល់នឹងការប្រទាញប្រទង់ដណ្តើមឈ្មោះ «ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបេតេយ្យ» ពីសំណាក់យុវជនគណបក្សនយោបាយ ដែលបានចូលរួមដឹកនាំបាតុកម្មជាមួយគ្នាផង និងត្រូវរៀបចំរចនាសម័ន្ធឡើងវិញផង។
ចលនានិស្សិត លេចធ្លោក្នុងរឿងប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល លើបញ្ហាព្រំដែន
ក្រោយរៀបចំរចនាសម័ន្ធដឹកនាំឡើងវិញ ក្រុមការងារចលនានិស្សិតនេះ បានដាក់ទិសដៅប្រឆាំងជំទាស់គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ដែលមិនស្អាតស្អំ និងមិនគោរពតាមកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ក៏ដូចជារដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ឆ្នាំ ១៩៩៣។ កម្មវិធីការងារជាអាទិភាពគឺ ១. តវ៉ារឿងទំនាស់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង, ២. ជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់, ៣. យុត្តិធម៌សង្គម និងការងារមួយចំនួនទៀត។
សូមដកស្រង់សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំក្នុងរចនាសម័ន្ធថ្មី ពីឆ្នាំ ១៩៩៩ ដែលមានឈ្មោះបោះសម្លេងមកទល់សព្វថ្ងៃ គឺមានលោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា ជាមេដឹកនាំដដែល, លោក ស៊ុត ឌីណា ជាអនុប្រធានទី១ (ប្រវត្តិ៖ លោក ស៊ុត ឌីណា បានធ្វើការងារជាមួយអ្នកណាខ្លះ?), លោក អ៊ុំ សំអាន ជាគ្គលេខាធិការរងទី១, លោកស្រី ស៊ុន សុគន្ធមាលា អគ្គលេខាធិការរងទី២ (ភ្ជាប់ជាមួយ៖ (លោក ស៊ុត ឌីណា បានធ្វើការងារជាមួយអ្នកណាខ្លះ?), លោក ទូច វិបុល ទទួលតូនាទីជាអនុប្រធាន (លោក ទូច វិបុល ជានរណា?) ក្រោយពេលលោក ស៊ុត ឌីណា ចាកចេញទៅដឹកនាំរណសិរ្សប្រជាធិបតេយ្យនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ។ លោក ម៉ែន ណាត ប្រធានរដ្ឋបាល និងទំនាក់ទំនងនិស្សិតអន្តរមហាវិទ្យាល័យ។ ចំណែក លោក តាំង សារ៉ាដា និស្សិតច្បាប់ នៃមហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច នៅដើមឆ្នាំ ២០០០ ត្រូវបានជ្រើសរើសជា អគ្គលេខាធិការរង នៃចលនានិស្សិតនេះ (សព្វថ្ងៃរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងជានាយកកម្មវិធី នៃសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ភាសាខ្មែរ)។
ការតវ៉ារឿងព្រំដែន គឺជាប្រធានបទក្តៅគគុក កាលនោះ លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា និងមិត្តភក្តិក្រុមការងារទាំងអស់ មូលមតិគ្នា និងបែងចែកការទទួលខុសត្រូវរៀងៗខ្លួន ស៊ីចង្វាក់គ្នាសមរម្យ ខណៈពេលចលនានិស្សិតមួយនេះ ខំពង្រីកការចងក្រងបណ្តាញរ នៅតាមសាកលវិទ្យាល័យ និងមហាវិទ្យាល័យនានា ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ កាន់តែទូលំទូលាយជាងមុន ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៩។ ពួកគេ ធ្វើកិច្ចការនេះ គឺចេញពីទឹកចិត្ត និងឧត្តមគតិរបស់ពួកគេ ហើយប្រើប្រាស់លុយកាក់ និងធនធានដែលខ្លួនមាន ដើម្បីធ្វើការងារ។ ប៉ុន្តែក្រុមនេះ បានចាប់ផ្តើមខ្វែងគំនិតគ្នាខ្លះៗ ហើយអ្នកខ្លះទៀត បាក់ទឹកចិត្ត នៅក្រោយពេលមានជំនួបជាមួយលោក ហ៊ុន សែន នៅចុងខែកក្កដា ១៩៩៩។
ក្នុងសៀវភៅកំណត់ បានកត់ត្រានៅថ្ងៃទី ៣០ កក្កដា ១៩៩៩ លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា បានដឹកនាំនិស្សិត ១៨ នាក់ ទៅជួបទទួលទានអាហារ ជាមួយឧត្តមសេនីយ៍ ម៉ុល រឿប ប្រធាននាយកដ្ឋានចារកម្ម និងជាទីប្រឹក្សាយោធារបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅភោជនីយដ្ខានមួយ ខាងកើតស្ពានជ្រោយចង្វារ។ ក្នុងជំនួបនោះ លោក ម៉ុល រឿប បានណែនាំអំពីពិធីប្រតូកូល (ពិធីការ) មួយចំនួន ដើម្បីត្រៀមខ្លួនជួបនាយករដ្ឋរដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី ៣១ កក្កដា នៅថ្ងៃបន្ទាប់។ លុះដល់ថ្ងៃទី ៣១ កក្កដា ១៩៩៩ (ពីម៉ោង ០៩ ដល់ម៉ោង ១២ ថ្ងៃត្រង់) លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា ដឹកនាំនិស្សិត ៣០ នាក់ ជួបលោក ហ៊ុន សែន ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍មិនធ្លាប់មានពីមុន ចាប់តាំងពីបង្កើតចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនេះឡើង។
បន្ទាប់មក ក្រុមគណៈកម្មាធិការនាយកនៃ ចលនានិស្សិតនេះ បានជំនុំគ្នាកែសម្រួលរបៀបការងារមួយចំនួន ហើយលោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា ក៏បានផ្ទេរសិទ្ធិដឹកនាំធ្វើបាតុកម្ម និងការតវ៉ាតាមទីសាធារណៈនានា ទៅឲ្យលោក ទូច វិបុល និងលោក អ៊ុំ សំអាន ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវជំនួស ដើម្បីប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ដែលស៊ុំគ្រលំជាមួយវៀតណាម ក្នុងរឿងដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន។ ហើយរឿងព្រំដែនជាមួយ ថៃ ក៏ក្រុមនិស្សិតតវ៉ាដូចគ្នាដែរ។
នៅថ្ងៃទី ០៧ សីហា ១៩៩៩ លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា ដឹកនាំក្រុមការងារ ១៦ នាក់ ជួបសំណេះសំណាលជាមួយស្តេចក្រុមឃុន នរោត្តម សិរីវុឌ្ឍ អតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេស ដើម្បីសិក្សារៀនសូត្រ និងការផ្ទេរបទពិសោទ។ សមាសភាពក្រុមនិស្សិត មានលោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា (ប្រធាន) លោក ស៊ុត ឌីណា (អនុប្រធានទី១) ភិក្ខ ជិន្នា (អនុប្រធាទី២) លោក ស៊ុត ខុន (អគ្គលេខាធិការ) លោក អ៊ុំ សំអាន (អគ្គលេខាធិការរងទី១) កញ្ញា ស៊ុន សុគន្ធមាលា (អគ្គលេខាធិការរងទី២) កញ្ញា គឹម កែវកន្និដា (និស្សិតប្រវត្តិវិទ្យា) លោក ឃុន រ៉ន (សមាជិកស្ថាបនិក) លោក ធឹម ស៊ា (សមាជិកស្ថាបនិក) លោក ម៉ែន ណាត (សមាជិកស្ថាបនិក) និងលោក ភេម ស៊ីដន (និស្សិតនៃវិទ្យាស្ថានផែនការ និងស្ថិតិ) ជាដើម។
នៅថ្ងៃទី ១៤ សីហា ១៩៩៩ លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា ដឹកនាំក្រុមនិស្សិត ៥០ នាក់ ទៅជួបសំណេះសំណាលជាមួយ លោក សុខ អាន រដ្ឋមន្រ្តីទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី និងលោក ម៉ុល រឿប ប្រធាននាយកដ្ឋានចារកម្ម នៃក្រសួងការពារជាតិ និងជាមនុស្សជំនិតរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលប្រព្រឹត្តិទៅនៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី។ លោក សុខ អាន អានិច្ចកម្ម ខែមីនា ២០១៧ ដោយជំងឺ។ លោក ម៉ុល រឿប ទទួលមរណភាព ថ្ងៃទី ១១ មករា ២០១២ ដោយជំងឺ។
នៅថ្ងៃទី ២៦ សីហា ១៩៩៩ លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា ដឹកនាំនិស្សិត ៦០ នាក់ ជួបសំណេះសំណាលជាមួយសម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណប្ញទ្ធិ ប្រធានរដ្ឋសភា នៅអាគាររដ្ឋសភាជាតិ ក្បែរព្រះបរមរាជវាំង ដើម្បីឲ្យរដ្ឋសភា បង្កាញពីដំណោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន និងប្រសិទ្ធភាពក្នុងការអនុវត្តច្បាប់របស់រដ្ឋាភិបាល។ ក្នុងជំនួបនេះដែរ ចលនានិស្សិត បានស្នើសមាជិករបស់ខ្លួនមួយចំនួន ធ្វើជាមន្រ្តីរាជការក្នុងរដ្ឋសភា។ ពេលនោះសម្តេចក្រុមព្រះ បានទទួលនិស្សិត ៦ នាក់ ឲ្យធ្វើការនៅខុទ្ធការល័យសម្តេចក្រុមព្រះ ចាប់ពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៩ តទៅ។ សមាសភាពនិស្សិតទាំងនោះ មានលោក អ៊ុំ សំអាន, លោក ឃុន រ៉ន, លោក ធឹម ស៊ា, លោក ម៉ែន ណាត, លោក សេង រដ្ឋា (ឈប់ធ្វើការរដ្ឋសភា ឆ្នាំ២០០០), លោក ធី សុផល (ឧត្តម មេត្តា អនិច្ចកម្មដោយជំងឺគ្រុនចាញ់ ឆ្នាំ ២០០៧ នៅខេត្តសៀមរាប)។
នៅថ្ងៃទី ២២ មករា ឆ្នាំ២០០០ លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា ជាមួយលោក អ៊ុំ សំអាន ដឹកនាំក្រុមនិស្សិត ៥០ នាក់ ចូលគាល់ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ នៅព្រះបរមរាជវាំង ដើម្បីឲ្យក្រុមនិស្សិត រាយការណ៍ផ្វាយព្រះអង្គ ជំវិញរឿងជាក់ស្តៃនៃ បូរណភាទឹកដីខ្មែរ ជាមួយវៀតណាម។ ជាមួយគ្នានោះ លោក វ៉ា គឹមហុង ប្រធានគណៈកម្មការព្រំដែនចម្រុះ និងលោក ឡុង វីសាឡូ អនុប្រធានគណៈកម្មការនេះ រាយការណ៍រឿងព្រំដែន ថ្វាយព្រះអង្គដែរ។
លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា (សារ៉ូ សុវិជ័យ) នៅបន្តដឹកនាំចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនេះ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០០១។ ក្រោយមក លោក អ៊ុំ សំអាន អគ្គលេខាធិការ ត្រូវបានជ្រើសរើសជាប្រធានចលនានិស្សិតនេះ ក្នុងឆ្នាំ ២០០១ ជំនួសលោក សារ៉ូ សុវិជ័យ ខណៈពេលលោក បានទទួលសិទ្ធិជ្រកកោននយោបាយ ទៅរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក សារ៉ូ សុវិជ័យ បានបង្ហាញមុខសាជាថ្មី នៅក្នុងចលនាបាតុកម្មមួយ ប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន មេដឹកនាំផ្តាច់ការកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី ១៥ កុម្ភៈ ២០១៦។ ចលនាបាតុកម្មនោះ ដឹកនាំដោយ លោក ទូច វិបុល ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តខ្មែរ-អាមេរិកាំង ដែលមានអ្នកចូលរួមជាង ១០០០ នាក់ ខណៈពេល លោក ហ៊ុន សែន ដឹកនាំគណៈប្រតិភូកម្ពុជា ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលសហរដ្ឋអាមេរិក-អាស៊ាន (US-ASEAN Summit 2016)។ លុះក្រោយៗមកទៀត លោក សុវិជ័យ បង្ហាញខ្លួនក្នុងនាមជាអ្នកគាំទ្រនៃ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មកទល់សព្វថ្ងៃ។
អំពីក្រុមគ្រួសារ និងការសិក្សា
ក្នុងអត្ថបទរបស់លោក សារ៉ូ សុវិជ័យ បានឲ្យដឹងថា លោកមានឈ្មោះកំណើត «សាវុធ» ប៉ុន្តែឪពុករបស់លោក បានដូរឈ្មោះជា «ស៊ីវត្ថា» ក្នុងពេលយុវវ័យ និងបានប្តូរមកជា «សុវិជ័យ» ពេលចូលសញ្ជាតិអាមេរិកាំង។
ឯកសារប្រវត្តិរូបតម្កល់ក្នុងចល់នានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបេយ្យ ឆ្នាំ ១៩៩៩ លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា កើតនៅថ្ងៃទី ០៥ មករា ១៩៧៤ ភូមិនិមិត្ត ឃុំកូប ស្រុកអូជ្រៅ ខេត្តបាត់ដំបង (សព្វថ្ងៃ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ)។ ឪពុករបស់លោកឈ្មោះ ទួត សារ៉ូ (អាយុ ៦៧ឆ្នាំ ឯកសារ ១៩៩៩) ជាកសិករ នៅស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដែលមានកំណើតមកពីស្រុកស្វាយទង ខេត្តមាត់ជ្រូក កម្ពុជាក្រោម។ ម្តាយរបស់លោក ឈ្មោះ ជៀម ហឿង ជាអ្នកស្រុកស្វាយទង មកពីកម្ពុជាក្រោមដូចគ្នា ដែលគាត់ទទួលអនិច្ចកម្ម ក្នុងវ័យ ៥៧ ឆ្នាំ (ឯកសារ ១៩៩៩)។ លោក ស៊ីវត្ថា ជាកូនទី ៤ ក្នុងចំណោមបងប្អូនប្រុសស្រី ៨ នាក់។
នៅសហរដ្ឋអាមេរិក លោក សារ៉ូ ស៊ីវត្ថា បានរស់នៅរដ្ឋកាលីហ្វ័នៀ (California) នៅឆ្នាំ ២០០១ រួចបានរៀបការជាមួយអ្នកស្រី ស៊ូលី សារ៉ូ (Suely Saro) ជាកូនខ្មែរដែលធំដឹងក្តីនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ អ្នកទាំងពីរ មានកូន ២ នាក់ (ស្រី១ ប្រុស១)។ ភរិយារបស់លោក នៅឆ្នាំ ២០២០ នេះ ឈរឈ្មោះប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោត ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាក្រុង ឡុងប៊ិច នៃរដ្ឋកាលីហ្វ័នៀនេះ។
លោក ស៊ីវត្ថា បានសរសេររៀបរាប់ក្នុងហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួនថា «ពីកុមារភាព រៀននៅបឋមសិក្សា លោកជាក្មេងក្បាលខូច ខ្ចិលណាស់ មិនចម្លងមេរៀន មានរឿងវ៉ៃគ្នាស្ទើររាល់ថ្ងៃ ដោយសារឿងគេ»។ លោកបានប្រឡងឌីប្លូម ៣ ដង (៣ឆ្នាំ) ទើបបានជាប់កៅអី បន្តរៀនវិទ្យាល័យ។ លុះដល់ថ្នាក់បាក់ឌុប (Bac. II) លោក បានក្លាយជាសិស្សពូកែ ផ្នែកអក្សសាស្រ្ត និងប្រឡងជាប់ផ្នែកនេះ នៅទូទាំងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។
លោក សរសេរបន្តថា កាលរៀនត្រៀមប្រឡងចូលមហាវិទ្យាល័យ (ឆ្នាំសិក្សា ១៩៩៣-៩៤) គឺពួកម៉ាក នាំចូលបា ច្រើនជាងចូលថ្នាក់រៀន។ ឆ្នាំ ១៩៩៤ លោក បានប្រឡងជាប់ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច នៃមហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច (សព្វថ្ងៃ RULE) ហើយបានបញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នៅឆ្នាំ ១៩៩៨៕
ឯកសារពិគ្រោះ
– ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ឆ្នាំ១៩៩៩
– សៀវភៅកំណត់ហេតុ អំពីការតស៊ូមតិរបស់និស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ ក្នុងកិច្ចការបូរណភាពទឹកដី ឆ្នាំ២០០២
– ព័ត៌មានបន្ថែមពីលោក អ៊ុំ សំអាន អតីតប្រធានចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងជាសមាជិកសភា (២០១៣-២០១៨)
CWCI Cambodia 