សេចក្តីព្រាងច្បាប់ ស្តីពីការគ្រប៉គ្រងប្រទេសស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន បានបញ្ជូនដល់ដៃព្រឹទ្ធសភាហើយបន្ទាប់ពីរដ្ឋសភាឯកបក្ស របស់លោក ហេង សំរិន បានអនុម័តច្បាប់នេះជាឯកឆន្ទ ១១៥/១១៥ សម្លេង កាលពីថ្ងៃទី ១០ មេសា ឆ្នាំ ២០២០។។
អ្នកនាំពាក្យព្រឹទ្ធសភារបស់លោក សាយ ឈុំ គឺលោក ម៉ម ប៊ុននាង ត្រូវបានកាសែតក្នុងស្រុកដកស្រង់សម្តីថា «ព្រឹទ្ធសភានឹងកោះប្រជុំវិសាមញ្ញ នៅថ្ងៃទី ១៧ មេសា ដើម្បីពិនិត្យសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ»។
លោក ម៉ម ប៊ុននាង ត្រូវបានវិទ្យុអាស៊ីសេរី ដកស្រង់សម្តី ពីថ្ងៃទី ១១ មេសា ឆ្លើយតបនឹងប្រតិកម្មរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល យ៉ាងដូច្នេះថា «សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មានភាពចាំបាច់ ដើម្បីគ្រប់គ្រងស្ថានភាពអាសន្ន របស់ប្រទេស តួយ៉ាងករណីការរាតត្បាតនៃជំងឺកវីដ-១៩ (Covid-19) ជាដើម»។ លោក ម៉ម ប៊ុននាង បន្ថែមថា «ប្រសិនបើយើង អែអង់ មានបញ្ហាកើតឡើងប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ឬក៏អាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ តើអង្គការសង្គមស៊ីវិល ទទួលខុសត្រូវ ឬរដ្ឋាភិបាល ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ? នេះមិនមែនថា ផ្ចាញ់ផ្ចាលទេ ប៉ុន្តែប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល យល់ឃើញថា ច្បាប់នេះគឺជាការចាំបាច់»។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ត្រូវបានកាសែត The Cambodia Daily ដកស្រង់សម្តីចុះផ្សាយថា «ច្បាប់ដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន គួរតែកែលម្អ»។ លោកបណ្ឌិត យល់ឃើញថា «ច្បាប់នេះ ហាក់បានប្រគល់អំណាចលើសលប់ ទៅរដ្ឋាភិបាល បន្ថែមលើអំណាចកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ សម្រាប់ប្រឈមនឹងកាល:ទេស:ពិសេសណាមួយ»។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បន្តថា «ការមិនកំណត់រយ:ពេល នៃភាពអាសន្ន និងការបញ្ចប់ភាពអាសន្ន ដោយព្រះរាជក្រឹត្យ គឺជាការបើកចំហ ឲ្យរដ្ឋាភិបាល គ្រប់គ្រងដឹកនាំប្រទេស ក្នុងភាពអាសន្នបានយូរ ឬដឹកនាំរហូតបាន»។
ថ្លែងក្នុងវិទ្យុអាស៊ីសេរី (RFA Khmer) ថ្ងៃទី ១១ ខែមេសា លោក ម៉ែន ណាត ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសន័រវេស (Norway) យល់ថា «សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មានលក្ខណៈរឹតត្បិតជ្រុលហួសហេតុ ទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋ»។
លោក ម៉ែន ណាត ថ្លែងថា «សូមឱ្យព្រឹទ្ធសភា ដែលគ្រោងកោះប្រជុំវិសាមញ្ញ នៅខាងមុខហ្នឹង ធ្វើការពិចារណា អាចផ្អឹបច្បាប់ហ្នឹងទុកសិន ឬក៏បើមិនអាចផ្អឹបទុកទេ {លុះ}ទៅដល់ស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ ឬក៏ប្រមុខរដ្ឋស្តីទី សូមឱ្យកុំចុះហត្ថលេខា ឬ កុំឡាយព្រះហស្ថទៅ ដើម្បីសិក្សាឱ្យស៊ីជម្រៅ ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ស្របទៅតាមខ្លឹមសាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ របស់ប្រទេសជាតិផង ហើយនិងគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជាផង»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី បានដកស្រង់សម្តីលោក ហ៊ុន សែន ប្រមុខដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ ផ្សាយថា ច្បាប់នេះ ធ្វើឡើងដើម្បីទុកជាឧបករណ៍ផ្នែកច្បាប់ ដើម្បីអនុវត្តមាត្រា ២២ (ថ្មី) នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺព្រះមហាក្សត្រ ជាអ្នកដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន»។ លោក ហ៊ុន សែន ប្រតិកម្មខ្លាំងៗ តបទៅក្រុមអ្នករិះគន់ថា «កាលណាសភាពការណ៍ត្រួតត្រាលែងបាន ដោយបទបញ្ជា ដោយការអំពាវនាវហើយ គេដាក់ហើយ កុំឆ្ងល់ពេក និយាយជារួមអ៊ីចឹងតែម្តងទៅ ឱ្យវាស្រួលស្តាប់។ អាហ្នឹងវាត្រូវអ៊ីចឹង ប្រទេសណាក៏គេធ្វើអ៊ីចឹង។ ហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជា មិនអាចធ្វើបាន? ហើយមកបន្ទោសថា ឆ្លៀតយកអាកូវីដ (Covid-19) ដើម្បីធ្វើច្បាប់ដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន ដើម្បីបំបិទមាត់ សិទ្ធិអ្នកបញ្ចេញមតិ នៅពេលក្រោយ។ យី! ហ្អែង ចង្រៃមែនតែម្ដងវ៉ី»។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ Human Rights Watch បានមើលឃិញថា «ច្បាប់ស្តីពីការដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ននេះ មិនមានភាពចាំបាច់ទេ ក្នុងស្ថានភាពកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។ ច្បាប់នេះ គប្បីត្រូវលុបចោល»។
ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រទេសស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន មាន ៥ ជំពូក និងមាន ១២ មាត្រា។ យន្តការនៃដំណើរការច្បាប់នេះ ត្រូវការព្រឹទ្ធសភា អនុម័ត រួចបញ្ជូនទៅក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋធម្មនុញ ពិនិត្យពីធម្មនុញ្ញភាព ហើយចុងក្រោយ គឺបញ្ជូនទៅព្រះមហាក្សត្រ ឡាយព្រះហស្ថលេខា ឬប្រមុខរដ្ឋស្តីទី ចុះហត្ថលេខា ប្រកាសឲ្យប្រើច្បាប់នេះ។
បច្ចុប្បន្ននេះ លោក សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និង ទទួលតួនាទីជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទី បន្ទាប់ពីព្រះមហាក្សត្រ យាងទៅពិនិត្យសុខភាព នៅក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន៕
(CWCI Cambodia / អត្ថបទដោយ នគរ / ១២ មេសា ២០២០)
អត្ថបទទាក់ទង៖
– រដ្ឋសភា អនុម័តច្បាប់ដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន ខណៈក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើល ស្នើឲ្យផ្អឹបទុកសិន
– រដ្ឋសភា ត្រូវអនុម័តច្បាប់ដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន ខណៈលោក ហ៊ុន សែន ស្នើព្រឹទ្ធសភា ប្រជុំវិសាមញ្ញ
.
CWCI Cambodia 