ភូមិកំណើតលោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាជាតិ ស្ថិតនៅជាប់ព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ត្រូវបានកាត់មួយចំរៀកទៅឲ្យវៀតណាម ក្រោយពេលបោះបង្គោលព្រំដែនថ្មី តាមសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនថ្មី ឆ្នាំ២០០៥។ ភូមិកំណើតរបស់លោក ហេង សំរិន នេះ ស្ថិតនៅ ភូមិអន្លុងជ្រៃ និង ភូមិថ្លុកត្រាច ឃុំកក់ ស្រុកពញាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំ (ពីមុននៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម) ដែលជាភូមិខ្មែរ តាំងដូនតាដ៏យូរលង់មកម្ល៉េះ។
លោក វ៉ា គឹមហុង ប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែនរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានថ្លែងក្នុងឆ្នាំ២០១២ ថា ភូមិនោះ ស្ថិតក្នុងគម្រោងដោះដូរ ជាមួយវៀតណាម តាមកិច្ចព្រមព្រៀងដោះដូរភូមិ នៅពេលបោះបង្គោលព្រំដែន។ ប៉ុន្តែក្រោយមក លោកបានក្រឡះសំដីវិញថា «គ្មានដោះដូរភូមិកំណើតសម្តេច ហេង សំរិន ទេ»។ /(ដោយលោក ម៉ែន ណាត នៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា)
លោក សុខ ទូច៖ សម្តេច ហេង សំរិន ទេជាអ្នកយកដីវៀតណាមនៅ
(VOD News, ដោយ លោក ពៅ មេត្តា, ថ្ងៃសុក្រ ទី១៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧)
ប្រធានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា ថ្លែងថា បើអ្នកណាមួយដឹងថា មានប្រទេសជិតខាងឈ្លានពាន ចូលទឹកដីកម្ពុជា ឲ្យប្រាប់រូបលោកហើយថា ចំពោះករណីចោទវៀតណាម ទន្ទ្រានយកដីកម្ពុជា ក្បែរផ្ទះលោក ហេង សំរិន នោះគឺលោកថា មិនពិតទេ។
នៅក្នុងសន្និសីទ ស្តីពីស្ថានភាពព្រំដែន នៅព្រឹកនេះ លោក សុខ ទូច បានច្រានចោល ចំពោះការចោទថា វៀតណាម ឈ្លានពានផ្ទះលោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាកម្ពុជា ដោយលោកថា លោក ហេង សំរិន ទេ ជាអ្នកយកដីវៀតណាម រស់នៅ។ លោកថ្លែងថា «សម្តេច ហេង សំរិន ទេ ជាអ្នកយកដីវៀតណាម នៅនោះ។ ដោយសារគាត់នៅទៅ De Facto គាត់នៅយូរទៅ ដោយសារទម្លាក់ផែនទីទៅ ដីលោកតា ហេង សម្តេច ហេង សំរិន នោះ បានទៅវៀតណាម ប៉ុន្តែគាត់ នៅយូរ…»។
ក្នុងពេលសន្និសីទនោះ លោក សុខ ទូច ក៏បានព្រមាន ចំពោះអ្នកដែលនិយាយថា វៀតណាមឈ្លានពានបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា ដោយមិនមានភស្តុតាង អាចព្រឈមមុខផ្លូវច្បាប់។
ទន្ទឹមនឹងការលើកឡើង ពីបូរណភាពទឹកដីនេះ លោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង នៅក្នុងវេទិកាមួយ នៅខេត្តកំពង់ធំ នៅថ្ងៃនេះថ្លែងថា គោលដៅគណបក្សរបស់លោក ចង់ឲ្យប្រទេសមានឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដីពេញលេញ មិនរណបបរទេស។
អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គម លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ មិនបកស្រាយបញ្ហាព្រំដែន នៅចំណុចផ្ទះលោក ហេង សំរិន ទេ ប៉ុន្តែលោកថា ការរឹតត្បិតមិនឲ្យមហាជន និយាយពីបញ្ហាព្រំដែននោះ មិនមែនជាការល្អទេ លោកថា អ្នកធ្វើការងារពាក់ព័ន្ធព្រំដែន គួរស្តាប់សម្តីមហាជន ឬរៀបចំជាវេទិកាសាធារណៈ ដើម្បីពិគ្រោះពីបញ្ហាទាំងនេះ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើយល់ល្អណា ពីបញ្ហាព្រំដែន ដែលធ្លាប់មាននោះ គឺគួរតែធ្វើកម្មវិធីមួយ គម្រោងមួយដែលអាចទៅសួរអ្នកស្រុកចាស់ៗ ដែលធ្លាប់រស់នៅទីនោះ ថា តើពីមុននោះ គាត់ចាំថា ព្រំប្រទល់វានៅកន្លែងណា? … តែកាលណា មានការចោទប្រកាន់ថាមានការនិយាយផ្តេសផ្តាសអីហ្នឹង ចុះបើគេនិយាយការពិត? តើច្បាប់ដាក់ទោសអ្នកនិយាយការពិតដែរទេ?»។
វីអូឌី (VOD) មិនទាន់អាចសុំការបញ្ជាក់ ពីលោក ហេង សំរិន បានទេនៅថ្ងៃនេះ ដោយទូរសព្ទហៅចូលច្រើនដង តែមិនមានអ្នកទទួល។
កន្លងមកមានការចោទថា ការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន ជាមួយវៀតណាម ធ្វើឲ្យកម្ពុជា បាត់បង់ទឹកដី ហើយថា សូម្បីផ្ទះជាភូមិកំណើត លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា នៅស្រុកពញាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំ បច្ចុប្បន្នក៏ត្រូវវាស់វែងទៅថា នៅក្នុងទឹកដីវៀតណាមដែរ។ ទោះយ៉ាងណា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់អះអាងថា ការដោះស្រាយបោះបង្គោលព្រំដែន ជាមួយវៀតណាម ធ្វើឲ្យកម្ពុជា ចំនេញទឹកដី គឺលោកថា ផ្ទៃដីជាក់ស្តែងរបស់កម្ពុជា គឺធំជាង ១៨១.០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ៕ (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ កញ្ញា ហ៊ាង សុគន្ធារី)
បញ្ជាក់ឡើងវិញ៖ «កូនកើតមុនឪ» បើតាម វ៉ា គឹមហុង ថ្លែងថា«បារាំង គូសផែនទី ដាក់ភូមិកំណើត ហេង សំរិន ទៅក្នុងទឹកដីយួន»
(អត្ថបទដោយលោក ម៉ែន ណាត ម៉ែន ណាត នៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា)
លោក វ៉ា គឹមហុង បានក្រឡះសំដីអំពីរឿងដោះដូរភូមិកំណើតលោក ហេង សំរិន ថា «គ្មានការដោះដូរទេ» ប៉ុន្តែលោកទទួលស្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានគោលការណ៍ «រកទីតាំងផ្សេងមកដោះដូរជាមួយវៀតណាម» ស្របតាមកិច្ចព្រមព្រៀង កាលពីថ្ងៃទី១៨-២០ ខែតុលា ២០១៦ កន្លងទៅ។ លោក វ៉ា គឹមហុង បន្តនិយាយកុហកថា «អាណានិគមបារាំង គូសផែនទី ដាក់ភូមិកំណើតលោក ហេង សំរិន ទៅក្នុងទឹកដីយួន»។ ការថ្ងែងរបស់លោក វ៉ា គឹមហុង នេះមានន័យថា «កូនកើតមុនឪ»។
គួសបញ្ជាក់ថា អាណានិគមបារាំង បានបោះបង្គោលព្រំដែន ចំនួន ១២៤ បង្គោលរួចហើយ បន្ទាប់ ពីចុះអនុសញ្ញាបារាំង-កូសាំងស៊ីន-កម្ពុជា កាលពីឆ្នាំ១៨៧៣ ។ ហើយកាលនោះ ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន គឺជាខ្សែបន្ទាត់រដ្ឋបាលនៅឡើយ ពីព្រោះ បារាំងគ្រាន់តែបែងចែកការគ្រប់គ្រងរវាងកម្ពុជា និង កូសាំងស៊ីន (កម្ពុជាក្រោម) ប៉ុណ្ណោះ។
បង្គោលព្រំដែនទាំង ១២៤ បានក្លាយជាបង្គោលព្រំដែន រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម នៅពេលដែលបារាំង កាត់ទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឲ្យទៅវៀតណាម នៅថ្ងៃទី ០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩។ ហើយខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែននេះ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ ដោយសន្និសីទទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស៊្វីស ឆ្នាំ១៩៥៤ ស្តីពីឥណ្ឌូចិន ដែលមានភាគីប្រទេស ជាប់ព្រំដែនគ្នា ចូលរួមយល់ព្រម និងទទួលស្គាល់ផែនទីព្រំដែន ខ្នាត ១/១០០.០០០ ដែលគូសដោយ ក្រុមភូមិសាស្រ្តឥណ្ឌូចិន។ រួចមកសម្តេច នរោត្តម សីហនុ បានយកផែនទីកម្ពុជា ទៅតម្កល់នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅឆ្នាំ១៩៥៥។ ឯកសារពាក់ព័ន្ធរឿងព្រំដែន ឬបូរណភាពទឹកដីខ្មែរទាំងអស់ ត្រូវបានរំឭកឡើងវិញ ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និង គណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា ប្រទេសបារាំង ពិគ្រោះយោបល់ ជាហូរហែរ អំពីបញ្ហាព្រំដែន, ផែនទីព្រំដែន, និង យន្តការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនខ្មែរ ជាមួយ វៀតណាម។ ក្រុមការងារពិគ្រោះយោបល់ យល់ស្របគ្នាថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាំបាច់ត្រូវប្តឹងទៅប្រទេសហត្ថលេខីនៃ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ និង តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ)។
យើងប្រឆាំងជំទាស់ដាច់ខាត ចំពោះរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ លោក ហ៊ុន សែន ដែលប្រកាន់ជំហរដោះស្រាយ បញ្ហាព្រំដែន ដោយទ្វេភាគី ជាមួយវៀតណាម ពីព្រោះ «កម្ពុជាចាញ់ប្រៀបភាគីវៀតណាម» ហើយ យើងរកឃើញថា រដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន ប្រើប្រាស់សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ឆ្នាំ១៩៨៥ ព្រមទាំង ផែនទីអម ដែលបោះពុម្ពដោយប្រទេសវៀតណាម ហើយនិងសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ ដ៏ជម្រោងចម្រាស់។
ហើយលោក វ៉ា គឹមហុង បានសារភាព អំពីការប្រើប្រាស់ផែនទីបោះបង្គោលព្រំដែន ដែលបោះពុម្ភដោយវៀតណាម នៅឯសន្និសីទមួយ ក្នុងវិមានរដ្ឋាភិបាល ថ្ងៃទី ០២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥។ លុះដល់នៅថ្ងៃទី ១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ លោក វ៉ា គឹមហុង បានបញ្ជាក់បន្ថែម នៅក្រសួងមហាផ្ទៃថា វៀតណាម ទាមទារឲ្យភាគីកម្ពុជា ប្រើប្រាស់ផែនទី ដូចបានបញ្ជាក់ខាងលើ និង សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខាងលើ តម្រូវឲ្យរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន បោះបង្គោលព្រំដែនជាថ្មី តាមដែលវៀតណាម ចង់បាន។
ទីក្រុងគ្រីស្ទានសាន់ (ប្រទេសន័រវេស៍) ថ្ងៃទី០១ វិច្ឆិកា ឆ្នំា២០១៦
ដោយលោក ម៉ែន ណាត ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា
