………………
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ UN (UN on KEM Sokha trial), English — Download
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ UN រឿងក្តីលោក កឹម សុខា (ភាសាខ្មែរ) — Download
អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្ស អ.ស.ប៖ សវនាការកាត់ក្តី លោក កឹម សុខា «គ្មានគុណភាព»
(VOA Khmer /ដោយលោក ហ៊ុល រស្មី /17 មករា 2020)
ភ្នំពេញ — ដំណើរការកាត់ក្តីលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយ បានប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយភាពមិនប្រក្រតី និង «គ្មានគុណភាព»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់ ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សនៃ អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប.) ក្នុងសេចក្តីប្រកាសមួយ ដែល VOA បានទទួលនៅថ្ងៃសុក្រនេះ ពីទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់ខ្លួន ក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ។
សវនាការកាត់ក្តីលោក កឹម សុខា បានចាប់ផ្តើមកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២០ នៅតុលាការក្រុងភ្នំពេញ ក្រោមបរិយាកាសរឹតត្បិត មិនឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានចូលរួម និងក្រោមការឃ្លាំមើលពីក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុក និងក្រៅប្រទេស។
ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបង្ហាញក្តីកង្វល់ អំពីការជំនុំជម្រះក្តីពី បទក្បត់ជាតិ ដែលបានចាប់ផ្តើមក្នុងសប្តាហ៍នេះ ប្រឆាំងនឹងលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង នៅកម្ពុជា។ ក្រុមអ្នកជំនាញ បានកត់សម្គាល់ថា ដំណើរការទាំងមូលចាប់ពីការចោទប្រកាន់រហូតដល់ ការជំនុំជម្រះក្តី «គ្របដណ្តប់ដោយភាពមិនប្រក្រតី»។
ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរបស់ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានមានប្រសាសន៍ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសថា៖ «យើង មានហេតុផលរឹងមាំអាចជឿថា ការចោទប្រកាន់ពីបទក្បត់ជាតិ ប្រឆាំងនឹង លោក សុខា គឺជាហេតុផលនយោបាយ ហើយការចោទប្រកាន់នេះ វាក៏ជាផ្នែកនៃលំនាំមួយកាន់តែធំជាងនេះ នៃការប្រើប្រាស់ច្បាប់ មិនត្រឹមត្រូវ ដើម្បីដាក់គោលដៅទៅលើគូប្រជែងនយោបាយ និងអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល»។
ក្រុមអ្នកជំនាញអ្នកជំនាញ អ.ស.ប ដែលមានលោកស្រីសាស្ត្រាចារ្យ រ៉ូណា ស្មីត (Ms Rhona Smith) អ្នករាយការណ៍ពិសេស ស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស នៅកម្ពុជា លោក ដាវីដ កាយ៉េ (Mr. David Kaye) អ្នករាយការណ៍ពិសេស ស្តីពីការលើកស្ទួយ និងការពារសិទ្ធិសេរីភាពនៃគំនិត និងការបញ្ចេញមតិ និង លោក ឌីហ្គោ កាសៀ-សាយយាន (Mr. Diego García-Sayán) អ្នករាយការណ៍ពិសេស ស្តីពីឯករាជ្យភាពរបស់ចៅក្រម និងមេធាវី បានថ្លែងដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «ដំណើរការទាំងមូលនៃការចាប់ខ្លួន និងការឃុំខ្លួនរបស់លោក កឹម សុខា គឺមិនមានគុណភាព អាចទទួលយកបាន ដោយមានភាពមិនប្រក្រតី និងការមិនគិតគូរយ៉ាងច្បាស់ ពីច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងច្បាប់កម្ពុជា»។
លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីយប់ថ្ងៃទី ៣ ខែកញ្ញា នៅឆ្នាំ ២០១៧ ភ្លាមៗក្រោយពេល វីដេអូរបស់លោកជាង ១ ម៉ោង ដែលលោក បានថ្លែងនៅឆ្នាំ ២០១៣ នៅក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី អំពីយុទ្ធសាស្ត្ររបស់លោក ដើម្បីប្រជែងជាមួយដៃគូនយោបាយ គឺគណបក្សកាន់អំណាចនោះ ត្រូវប្រទះឃើញបង្ហោះនៅលើគេហទំព័រហ្វេសប៊ុកឡើងវិញ។
ក្រុមមេធាវីទាំងពីរក្រុម របស់លោក កឹម សុខា និងភាគីរដ្ឋាភិបាល ត្រូវគេរាយការណ៍មកថា បានដេញដោលគ្នាខ្លាំង ទៅលើភស្តុតាងវីដេអូខាងនោះ។ ក្រុមមេធាវី បានប្រកែកគ្នា ពាក់ព័ន្ធនឹងផ្នែកមួយនៃវីដេអូនោះ ដែលមានរយៈពេលជាង ២ នាទី ដែលមានការកាត់ជាកង់ៗ និង ដំណាក់កាលនៃរឿងរ៉ាវ ដែលកើតឡើងមុនច្បាប់សន្ទិដ្ឋិភាព ត្រូវប្រកាសឲ្យប្រើ ហើយនឹងដំណើរការនីតិវិធីមួយចំនួនទៀត មុននឹងបន្តទៅកាន់អង្គហេតុ អង្គច្បាប់និងអង្គសេចក្ដីផ្សេង។
លោក ជិន ម៉ាលីន មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ បានប្រាប់ VOA ភ្លាមៗ ក្រោយការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) ថាការអះអាងពីភាគីខាងក្រៅណាមួយ មិនអាចដាក់សម្ពាធលើនីតិវិធីច្បាប់ របស់ប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។ {លោកថា} «ដំណើរការសវនាការរបស់លោក កឹម សុខា នេះ គឺបានប្រព្រឹត្តិទៅទៅតាមបែបបទ និងនិតិវិធីច្បាប់ ដែលមានជាធរមាននៅកម្ពុជា។ ដូច្នេះរាល់ការអត្ថាធិប្បាយ ឬក៏ការរិះគន់ ពីសំណាក់ភាគីណាក៏ដោយ រួមទាំងក្រុមដែលគាំទ្រអតីតបក្ស ប្រឆាំង នឹងមិនមានឥទ្ធិពលអីទៅលើការសម្រេចរបស់តុលាការ ដែលជាស្ថាប័នឯករាជ្យនោះទេ បាទ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិ បានអំពាវនាវម្តងហើយម្តងទៀត ដល់អាជ្ញាធរ ឲ្យធានាយុត្តិធម៌សម្រាប់ លោក កឹម សុខា និង ធានាសិទ្ធិរបស់លោក ក្នុងការទទួលបានសំណង និងជួសជុលការខូចខាតផ្សេងទៀត៕
…………………
គួររំលឹកថា លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួន នៅគេហដ្ឋានរបសើលោក កាលពីយប់រំលងអាធ្រាត ឈានចូលថ្ងៃទី ៣ ខែកញ្ញា ២០១៧ ក្រោយពេលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បញ្ជាបងក្រាបបណ្តាញសារព័ត៌ឯករាជ្យ (កាសែត The Cambodia Daily, វិទ្យុ VOA, វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA) និងអង្គការអង្គការ NDI របស់អាមេរិក នៅកម្ពុជា រួមទាំងវាយប្រហារចំៗដោយគ្មានភស្តុតាង ទៅលើរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងខែ សីហា ២០១៧ ជុំវិញផែនការធ្វើបដិវត្តពណ៌ ជាមួយបក្សប្រឆាំង។
លុះដល់ថ្ងៃទី ១៦ ខែវិច្ឆិកា ២០១៧ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យតុលាការកំពូល ធ្វើសវនការរំលាយ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និង រំលាយរចនាសម្ព័ន្ធគណបក្សនេះ ដែលមានកៅអីតំណាងរាស្ត្រ ចំនួន ៥៥ នៅរដ្ឋសភា និង សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់របស់ខ្លួន ចំនួន ៥០៧ នាក់។ ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា កាលនោះ ធ្វើឡើងដោយខុសនីតិវិធីរដ្ឋបាល (ម៉ោងរដ្ឋបាល) និង គ្មានដីការចាប់ខ្លួន ដែលជាការចាប់ខ្លួន តាមការបញ្ជាតាមទំនើងចិត្តរបស់ ហ៊ុន សែន ដោយរំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ នូវរដ្ឋធម្មមនុញ្ញ មាត្រា៨០ ស្តីពីអភ័យឯកសិទ្ធិ របស់សមាជិករដ្ឋសភា។
(អត្ថបទបន្ថែមដោយលោក ម៉ែន ណាត)
.
.