CWCI Cambodia / អត្ថបទដោយ នគរ / 10-10-2019)
—————-
លោក វ៉ា គឹមហុង ទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែន នៃរបបលោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងក្នុងអង្គប្រជុំជាមួយ ក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់ ស្តីអំពីបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នៅថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៩ ដោយលើកឡើងថា «បើយោងតាមច្បាប់សមុទ្រ យើងអាចប្ដឹងបាន ប្រសិនជាមានរដ្ឋាភិបាលក្រោយណាមួយ ដែលចង់ប្ដឹង តែរឿងឈ្នះ ឬចាញ់ ជារឿងផ្សេងទៀត»។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតដើមអំពិល (DAP) ដែលគាំទ្ររបបលោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី ១០ ខែតុលានេះ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា នៅប្រទេសន័រវស៍ (Norway) ដែលមានលោក ម៉ែន ណាត ជាប្រធាន បានផ្តល់យោបល់ថា «បើលោក វ៉ា គឹមហុង លើកឡើងដូច្នោះមែន បានន័យថារបប ហ៊ុន សែន គ្មានសុឆន្ទៈដាក់ពាក្យបណ្តឹង ទៅតុលាការអន្តរជាតិ ប្តឹងទាមទារយក «កោះត្រល់» មកវិញទេ នៅក្នុងរបបដឹកនាំរបស់ខ្លួន»។
លោក ម៉ែន ណាត បានលើកឡើងថាកាលពីឆ្នាំ ២០១៣ លោក រ៉ុង ឈុន តំណាង ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ធ្វើសន្និសីទកាសែត បង្ហាញសៀវភៅថ្នាក់ទី៧ បោះពុម្ព {២៧ ធ្នូ} ឆ្នាំ ១៩៨៥ ក្នុងសម័យវៀតណាម ត្រួតត្រាកម្ពុជា មានសរសេរឈ្មោះ «កោះត្រល់» និងចង្កោមកោះឯទៀត ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្មែរ»។ លោក បន្ថែមថា «ទោះបីយ៉ាងណាក្តី សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនទឹកប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលកាលនោះលោក ហ៊ុន សែន ជារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស បានចុះហត្ថលេខាជាមួយវៀតណាម ថ្ងៃទី ០៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៨២ ដូចបានយល់ព្រមកាត់ «កោះត្រល់» របស់ខ្មែរ ទៅឲ្យភាគីវៀតណាម ដោយមិនអាចប្រកែកបាន»។
សូមទាញយកឯកសារ កិច្ចព្រមព្រៀងតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ១៩៨២ «ដើម» ឬទាញយកឯកសារ កិច្ចព្រមព្រៀងតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ១៩៨២ «ចម្លង»។
កោះត្រល់ (ភូកុក- Phu Quoc) ជាកោះមានទីតាំងនៅជិតបង្កើយ ជាប់នឹងខេត្ដកំពត មានចម្ងាយ ១៥ គីឡូម៉ែត្រ ហើយមានចម្ងាយ ៤៥ គីឡូម៉ែត្រ ពីព្រំដែន ហាទៀង ប្រទេសវៀតណាម (កម្ពុជាក្រោម)។ កោះនេះ មានផ្ទៃដីសរុបចំនួន ៥៤០ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា។ សព្វថ្ងៃ កោះនេះត្រូវបានកាន់កាប់ដោយ វៀតណាម និងនៅតែជាប្រធានបទក្ដៅគគុក ក្នុងការវែកញែកដ៏ចម្រូងចម្រាស ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំខ្មែរ និងក្រុមអ្នកធ្វើកិច្ចការព្រំដែនខ្មែរ។
កាសែតក្នុងស្រុកមួយ កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ បានដកស្រង់សំដីមេដឹកនាំចិន, លោក ជូ អេនឡាយ អតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រីចិន និងលោក ចេន យី អតីតសេនាប្រមុខចិន ជំនិតរបស់លោក ម៉ៅ សេទុង ធ្លាប់បានទូលថ្វាយ អង្គសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ នាអំឡុង ឆ្នាំ ១៩៥៥ ថា «ច្បាស់ណាស់ កោះត្រល់ ជារបស់ខ្មែរ ដ្បិតជាប់នឹងទឹកដីខ្មែរ មិនជាប់ជាមួយ ទឹកដីវៀតណាម ទេ»។
លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ធ្លាប់ថ្លែងក្នុងរដ្ឋសភា ថ្ងៃទី ០៩ សីហា ឆ្នាំ ២០១២ ថា អាណានិគមនិយមបារាំង ប្រគល់ដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដែលរួមទាំង «កោះត្រល់»ផង ទៅឲ្យព្រះចៅ បាវដាយ នៃប្រទេសអណ្ណាម តាំងពីឆ្នាំ ១៩៤៩។ លោក ហ៊ុន សែន បន្តថា «កោះត្រល់ ត្រូវបាត់បង់ ចាប់ពី ឆ្នាំ ១៩៣៩ នៅគ្រាលោក ប្រេវីយ៉េ អគ្គទេសាភិបាលបារាំង ដាក់កោះនេះ ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការគ្របគ្រង របស់វៀតណាម ឬកូសាំងស៊ីន»។ លោក ថ្លែងដូច្នេះថា «កោះត្រល់ បានបាត់បង់ពីខ្មែរ ក្លាយជារបស់វៀតណាម តាំងពីយូរយារ {តាំងពី}ជំនាន់អ្នកដឹកនាំប្រទេសមុនៗ មកម្ល៉េះ»។
ចំណែកអតីតព្រះមហាក្សត្រ នរោត្ដម សីហនុ ទ្រង់ធ្លាប់បានចេញរាជសារ ចុះថ្ងៃទី ១៦ តុលា ឆ្នាំ ២០០៤ ពីទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិនថា «នរោត្ដម សីហនុ មិនដែលទទួលស្គាល់ថា ស្របច្បាប់ និងសមហេតុសមផលអំពី កម្ពុជាក្រោម កោះត្រល់ បានទៅ បារាំង ឬវៀតណាម ម្តងណានោះទេ»។
លិខិតរបស់លោក ប្រេវីយ៉េ (ឈ្មោះពេញ Jules Brévié) អគ្គទេសភិបាលបារំង នៅឥណ្ឌូចិន កាលពីថ្ងៃទី ៣១ មករា ឆ្នាំ ១៩៣៩ ផ្ញើទៅកាន់ព្រះមហាក្សត្រ ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស និងតំណាងបារាំង នៅកូសាំងស៊ីន (កម្ពុជាក្រោម) គឺដាក់កោះត្រល់ ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ អាជ្ញាធរបារាំងនៅកូសាំងស៊ីន «គ្រប់គ្រងកោះត្រល់នេះ តែខាងរដ្ឋបាល និងប៉ូលីស» ប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងលិខិតលោក ប្រវីយេ ត្រូវបានដកស្រង់ខ្លឹមសារយ៉ាងដូច្នេះថា «ខ្ញុំទើបតែបានពិនិត្យមើលសាជាថ្មីម្តងទៀត នៅលើរឿងចង្កោមកោះ ដែលនៅក្នុងឈូងសមុទ្រសៀម ហើយដែលមានការទាស់ទែងគ្នា រវាងប្រទេសកម្ពុជា នឺងដែនដីកូសាំងស៊ិន-បារាំង។ ស្ថានភាពនៃចង្កោមកោះ ទាំងអស់នេះ ស្ថិតនៅតាមបណ្តោយឆ្នេរសមុទ្រខ្មែរ ហើយដែលមានកោះខ្លះ ស្ថិតនៅយ៉ាងជិតឆ្នេរសមុទ្ររបស់ខ្មែរ មានដីល្បាប់ ដែលកំពុងដុះ និងចេះតែបន្តដុះទៅនេះ នឺងភ្ជាប់កោះទាំងនេះ ជាមួយឆ្នេរសមុទ្រប្រទេសកម្ពុជា {កោះត្រល់} នៅរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។ តាមហេតុផល និងតាមលក្ខខណ្ឌភូមិសាស្ត្រ ជាការចាំបាច់គឺត្រូវតែដាក់កោះទាំងនេះ ឲ្យនៅក្រោមការត្រួតត្រានៃ រាជការប្រទេសកម្ពុជា»។
លិខិតរបស់លោក ប្រវីយ៉េ មានលក្ខណៈជាការសម្រេចមិនឆ្លងយោបល់ភាគីកម្ពុជា ឬហៅថាជា«ឯកតោភាគី» ក៏ប៉ុន្តែបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា ប្រជុំ កោះត្រល់ ស្ថិតនៅជាប់ជាមួយទឺកដីរបស់ខ្មែរ គឺត្រូវដាក់កោះទាំងនេះ ឲ្យនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ស៊ាន ប៉េងសែ អ្នកជំនាញផែនទីខ្មែរ និងអតីតប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែន ប្រទេសបារាំង បានថ្លែងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA កាលពី កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១២ ថា «កោះត្រល់ នៅតែជាកោះរបស់ខ្មែរ ពីព្រោះប្រទេសវៀតណាម បានទន្ទ្រានកាន់កាប់កោះនេះ ដោយខុសច្បាប់។ លោកថា កម្ពុជា មានសិទ្ធិពេញលេញ ក្នុងការទាមទារកោះត្រល់ មកវិញ»។ លោក ប៉េងសែ បានបន្ថែមថា ប្រទេសសិង្ហបុរី (Singapore) ក៏មិនទទួលស្គាល់ការកាន់កាប់កោះត្រល់ ដោយប្រទេសវៀតណាម ដែរ។ លោក បន្តថា «កាលពីឆ្នាំ ១៩៨៦ ប្រទេសសិង្ហបូរី បានសរសេរសំបុត្រមួយ ទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) ថាលោក ហ៊ុន សែន ចុះហត្ថលេខាជាមួយ យួន ជាសន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់ {សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនទឹក ឆ្នាំ ១៩៨២} ពីព្រោះកម្ពុជាយើង នៅក្រោមអំណាចត្រួតត្រារបស់ យួន»។
ឯកសារទាក់ទង៖
– លិខិតលោក ប្រេវីយេ (Brevie) កោះត្រល់ ថ្ងៃ ៣១ មករា ១៩៣៩ (សូមទាញយក ជាអង់គ្លេស និង ជាបារាំង និងបកប្រែក្រៅផ្លូវការ ភាសាខ្មែរ)
– សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ថ្ងៃទី ៧ កក្កដា ១៩៨២ រវាងលោក ហ៊ុន សែន និង ង្វៀង កូថាច់ ធ្វើឲ្យវៀតណាមកាន់កាប់ប្រជុំ កោះត្រល់ មកទល់សព្វថ្ងៃ។ (សូមទាញយក កិច្ចព្រមព្រៀងតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ១៩៨២ «ដើម» ឬទាញយក កិច្ចព្រមព្រៀងតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ១៩៨២ «ចម្លង»)
– ឯកសារ៖ កោះត្រល់ ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្មែរ មានបញ្ជាក់ក្នុងឯកសារ ឆ្នាំ១៩៥៧ ទសវត្សទី៧០ និងឆ្នាំ១៩៨៥
– ឯកសារ៖ កោះត្រល់ មានឈ្មោះក្នុងសៀវភៅសិក្សា ១៩៨៥ របស់ខ្មែរ! តើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើអ្វីខ្លះក្នុងរឿងនេះ?
.