ខណៈពេលប្រទេសចិន រំលោភព្រំដែនសមុទ្ររបស់វៀតណាម ក្នុងជម្លោះដែនកោះ ស្ប្រាតលី (Spratly) និងប៉ារ៉ាសែល (Paracel) នៅឈូងសមុទ្រចិនខាងត្បូង កម្ពុជា របស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលមានស្វាមីភក្តិទាំងវៀតណាម និងទាំងចិន នោះ មិនទាន់បញ្ចេញយោបល់ជុំវិញជម្លោះនេះទេ។
ប្រទេសចិន ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ០១ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២០ បានវាទីអំណាចយោធា ចូលគ្រប់គ្រងដែនកោះមួយចំនួន ដែលសំបូរធនធានរ៉ែធម្មជាតិ នៅឈូងសមុទ្រចិនភាគខាងត្បូង ដោយបានបំពានច្បាប់អន្តរជាតិ រំលោភចូលព្រំដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់ វៀតណាម ហ្វ៊ីលីពីន ប្រ៊ុយណេ ម៉ាឡេស៊ី និង តៃវ៉ាន់។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាម លោក Le Thi Thu Hang កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែមេសា ទទូចទាមទារឲ្យប្រទេសចិន «គោរពដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់វៀតណាម និងកែប្រែសេចក្តីសម្រេចចិត្តខុសរបស់ខ្លួន»។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន អេប៊ីស៊ី (ABC) អូស្រ្តាលី។ រឿងទំនាស់ដែនសមុទ្រនេះ ផ្ទុះឡើងជាថ្មី ចាប់តាំងពីនាវាយោធា ចិន បុកពន្លិចទូកនេសាទរបស់វៀតណាម កាលពីថ្ងៃទី ០៣ មេសា មកម្ល៉េះ ខណៈពេលពិភពលោក កំពុងជួបវិបត្តិ នៃការរីករាលដាលមេរោគកូរ៉ូណា ឬកូវីដ១៩។
ឆ្លើយតបនឹងវៀតណាម ភ្លាមៗនោះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Geng Shuang កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែមេសា ថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានថា «ចិន ជំទាស់ដាច់អហង្កា ចំពោះប្រទេសវៀតណាម ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដែនអធិបតេយ្យ សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍របស់ចិន នៅឈូងសមុទ្រចិនខាងត្បូង»។ លោក Geng Shuang បន្តថា «ចិន នឹងចាត់វិធានការទាំងអស់ ដើម្បីការពារដែនអធិបតេយ្យ សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន»។
មេដឹកនាំកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ដែលមានចំណងមិត្តភាពយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ទាំងចិន និងវៀតណាម មិនទាន់មានយោបល់លើកឡើងជាថ្មីណាមួយ ជុំវិញជម្លោះព្រំដែនអធិបតេយ្យភាព ក្នុងឈូងសមុទ្រចិន រវាងវៀតណាម និងចិន នៅឡើយទេ នៅពេលនេះ។ ចិន និង វៀតណាម សុទ្ធតែជាប្រទេសដែលមានគុណសម្បត្តិទៅលើរបប លោក ហ៊ុន សែន និងជួយលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការកាន់អំណាចយូរអង្វែង នៅកម្ពុជា។
គួររំលឹកថា កន្លងទៅ លោក ហ៊ុន សែន មេដឹកនាំកម្ពុជា តែងតែគាំទ្រជំហរចិន ហើយប្រើសិទ្ធិបោះឆ្នោតវេតូ ទៅលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ និងសេចក្តីសម្រេចនានា ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់សមាគមអាស៊ាន (ASEAN) រួមទាំងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អាមេរិកផង ដែលពាក់ព័ន្ធប្រធានបទ «កាដោះស្រាយវិបត្តិ ដែនកោះ នៅឈូងសមុទ្រចិនខាងត្បូង»។
ក្នុងរឿងជម្លោះប្រជុំកោះ នៅឈូងសមុទ្រចិន ដ៏រ៉ាំរ៉ាយនេះ នាវាស៊ើបអង្កេតរបស់រដ្ឋាភិបាល ចិន បានប៉ះទង្គិចជាមួយកប៉ាល់ក្រុមហ៊ុនប្រេងឥន្ធនៈរបស់ ម៉ាឡេស៊ី កាលពីសប្តាហ៍មុន ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសម៉ាឡេស៊ី មានប្រតិកម្ម យ៉ាងខ្លាំង។ នេះបើតាមកាសែតរយទ័រ (Reuters) ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃ ១៧ មេសា។
មកទល់ពេលនេះ នាវាចម្បាំងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានទៅកានតំបន់មានជម្លោះហើយ នៅក្នុងឈូងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ នេះបើតាមកាសែតអាមេរិក ឌី ញូយកថែមស៍ (The New York Times) ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី ២១ ខែមេសា។
(អត្ថបទដោយលោក ម៉ែន ណាត / ២២ មេសា ២០២០)
.
CWCI Cambodia 