(អត្ថបទដោយលោក ម៉ែន ណាត នៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា /០៩ មករា ២០២០)
ជនជាតិវៀតណាម មកតាំងលំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែជាប្រធានបទក្តៅ និងបន្តមានការខ្វែងគំនិតគ្នា រវាងរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន និង ក្រុមបញ្ញវន្ត ជាពិសេសក្រុមអ្នកធ្វើកិច្ចការព្រំដែន ព្រមទាំងពលរដ្ឋខ្មែរ។
ភាគីបក្សកាន់អំណាច រួមទាំងព្រះមហាក្សត្របច្ចុប្បន្នផង ត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានទូទៅ មើលឃើញថា មានភាពទន់ភ្លន់ជ្រុលពេក ជាមួយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ជុំវិញការផ្តល់ឯកសារស្របច្បាប់ ដល់ជនជាតិវៀតណាមខុសច្បាប់ (ឬ យួនខុសច្បាប់) នៅកម្ពុជា និងជួយសម្រួលការរស់នៅរបស់ពួកគេ។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវកិច្ចការព្រំដែន ដែលមានគណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា នៅប្រទេសបារាំង និង ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ព្រមទាំង សមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្ត បានយល់ឃើញស្របគ្នាថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនបានគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ១៩៩១ និង រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ១៩៩៣ របស់កម្ពុជាឲ្យត្រឹមត្រូវទេ។ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស តម្រូវឲ្យរដ្ឋាភិបាល ត្រូវលុបចោលរាល់សន្ធិសញ្ញា និង កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណា ធ្វើឡើងនៅមុនទសវត្សរ៍ ១៩៩០។ ហើយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មាត្រា ៥៥ ក៏បានបញ្ជាក់ឡើងវិញយ៉ាងដូច្នោះដែរ។
ករណីជនអន្តោប្រវេសន៍យួន នៅកម្ពុជា គឺចូលមករស់នៅតាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៩ និងឆ្នាំបន្តបន្ទាប់រហូតសព្វថ្ងៃ។ តាមប្រវត្តិសាស្ត្រ គ្មានជនជាតិវៀតណាមណាម រស់លំនៅបានទេ ក្នុងសម័យ លន់ នល់ និងរបបខ្មែរក្រហម ពីព្រោះរបបទាំង ២ នេះ បានបោសសម្អាតរួចហើយ។
មានឯកសារបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ថា រឿងជនជាតិវៀតណាម មកតាំងលំនៅ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ ដោយសារពួកគេ សំអាងលើ សន្ធិសញ្ញា មិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការ រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ថ្ងៃទី ១៨ កុម្ភៈ ១៩៧៩ (សូមទាញយក Download) ដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោក ហេង សំរិន និងលោក ផាម វ៉ាន់ដុង នាយករដ្ឋមន្រ្តី វៀតណាម។ សន្ធិសញ្ញានេះ ជាការបើកផ្លូវឲ្យជនជាតិវៀតណាម ហូរចូលមករស់នៅកម្ពុជាយ៉ាងគំហុក ព្រមទាំងបើកផ្លូវ ឲ្យមានការជួយអន្តរាគមន៍ផែនកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ {ដោយ«ចំហ» នៅមុនឆ្នាំ១៩៩០ និងដោយ «សម្ងាត់» ក្រោយឆ្នាំ១៩៩០} បើសិនភាគីរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវការជំនួយជាចាំបាច់។ ឧទារហរណ៍ជាក់ស្តែងដូចជា វៀតណាម ជួយអន្តរាគមន៍លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍រដ្ឋប្រហារ សម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណប្ញទ្ធិ ពីនាយករដ្ឋមន្រ្តីទី១ កាលពីថ្ងៃទី ០៥-០៦ កក្កដា ១៩៩៧។
ក្រោយមកទៀត វៀតណាម នៅឆ្នាំ១៩៨៦ តម្រូវឲ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន បន្តលើកទឹកចិត្តជនជតិវៀតណាម នៅកម្ពុជា ឲ្យកាន់តែកក្តៅជាងមុននោះ គឺថាលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវចេញ សារាចរណែនាំ ស្តីពីការអនុវត្តគោលនយោបាយ ចំពោះអណិកជនវៀតណាមនៅកម្ពុជា (សូមទាញយក Download) ដោយចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃ ២៦ កុម្ភៈ ១៩៨៦។ ឯកសារនេះ គឺផ្នែកមួយទៀត ដែលធ្វើឲ្យជនជាតិវៀតណាម (យួន) រស់នៅកម្ពុជា ដោយគ្មានចាំបាច់មានឯកសារស្របច្បាប់ត្រឹមត្រូវទេ។ សារាចរនេះ ជួយការពារជនជាតិវៀតណាម រួមមាន ការផ្តល់ដីធ្លី ទីជម្រក ឧបត្ថម្ភ ផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ថែរក្សា និងផ្គត់ផ្គង់។ រហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវតែជួយសម្រួលភាពស្របច្បាប់ ដល់ជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាមខុសច្បាប់ទាំងនោះ ដោយមានការរំលឹកជាញឹកញាប់ និងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ក្នុងរឿងហ្នឹង។ ជាក់ស្តែងដូចជា ករណីរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន សម្រេចផ្តល់ដីធ្លី ៤០ ហិកតា ឲ្យជនជាតិវៀតណាម ជាង ៤០០០ គ្រួសារ ឲ្យធ្វើបម្លាស់ទីពីផ្ទះទឹក លើបឹងទន្លេសាប ទៅរស់នៅលើគោក នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង កាលពីខែ វិច្ឆិកា ២០១៩ កន្លងទៅ។ នេះមិនទាន់រាប់បញ្ចូលអំពី ការធ្វើសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនថ្មីៗ ជាមួយវៀតណាម ដែលធ្វើឲ្យ កម្ពុជា រងការខាតបង់បូរណភាទឹកដី ទៅខាងវៀតណាមផង។
គណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា នៅប្រទេសបារាំង ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ក្រុមបញ្ញវន្តនិយមកណ្តាល និងថ្នាក់ដឹកនាំមួយចំនួន នៃគណបក្សប្រឆាំងផង បន្តទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ឲ្យគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស និង រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឲ្យត្រឹមត្រូវ ហើយត្រូវលុបចោលនូវ សន្ធិសញ្ញា កិច្ចព្រមព្រៀង និងឯកសារមិនស្របច្បាប់ ដើម្បីតម្ក់ល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ និងពលរដ្ឋខ្មែរជាធំ។
បើតាមច្បាប់ «ជនបរទេសស្របច្បាប់» មានន័យថា ជាជនបរទេសដែលកាន់ឯកសារស្របច្បាប់ ពីប្រទេសរបស់ខ្លួន ចូលមកកម្ពុជា តាមរយៈការធ្វើទេសចរណ៍ ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ឬចូលចូលស្នាក់អាស្រ័យ ក្នុងរយៈពេលកំណត់ណាមួយ ស្រតាម ច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍ ឆ្នាំ១៩៩៤ (សូមទាញយក Download)។ ជនបរទេសទាំងនោះ អាចចូលសញ្ជាតិកម្ពុជាបាន ដរាបណាជនបរទេសនោះ បានបំពេញលក្ខខណ្ឌ ស្របតាម ច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិខ្មែរ ឆ្នាំ១៩៩៦ (សូមទាញយក Download) និងត្រូវមាន ព្រះរាជក្រឹត្យ ពីព្រះមហាក្សត្រ និងធ្វើសច្ចាប្រណិធានពី តុលាការកំពូល ផង។ ករណីជនអន្តោប្រវេសន៍បរទេស ដែលកាន់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាត់ិខ្មែរ ដោយគ្មានឯកសារព្រះរាជក្រឹត្យ និងឯកសារពីតុលាការកំពូល មកធ្វើការបញ្ជាក់ទេ នោះជនបរទេសទាំងនោះ គឺថានៅតែខុសច្បាប់ ដោយចាត់ទុកថា «ក្លែងឯកសារ»។
ចំពោះករណី «គ្មានឯកសារស្របច្បាប់» បានន័យថា ជនជាតិវៀតណាម ឬជនជាតិណាក៏ដោយ ដែលរស់នៅកម្ពុជា គឺខុសច្បាប់។ ហេតុនេះរបប ហ៊ុន សែន មិនត្រូវទទួលយកលក្ខខណ្ឌណាៗទាំងអស់ ពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ឬរដ្ឋាភិបាលណាក៏ដោយ ក្នុងការទទួលស្គាល់នូវភាពស្របច្បាប់ សម្រាប់ជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ទេ។ បើតាមច្បាប់ គឺត្រូវតែចាត់វិធានការបញ្ជូនជនបរទេសខុសច្បាប់ ឲ្យទៅប្រទេសដើមវិញ៕
ឯកសារសំខាន់ៗ
– សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ២០១៩ សូមទាញយក Download)
– សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ២០០៥ លើសន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ ឆ្នាំ១៩៨៥ (សូមទាញយក Download)
– សន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ឆ្នាំ ១៩៨៥ ភ្ជាប់ជាមួយបញ្ជីស្ថិតិ ផែនទីព្រំដែន ១៩៨៥ (ដើម) Download
– សន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ រវាងកម្ពុជា និង វៀតណាម ឆ្នាំ ១៩៨៥ (សូមទាញយក Download)
– កំណត់ហេតុប្រជុំ ជាឯកសារសម្ងាត់ ឆ្នាំ២០០៧ ស្តីពីការបោះបង្គោលព្រំដែន កម្ពុជា-វៀតណាម Download
– កិច្ចព្រមព្រៀង ស្តីពីលក្ខន្តិកៈព្រំដែនគោក ថ្ងៃ ២០ កក្កដា ១៩៨៣ Download
– សារាចរណ៍ណែនាំ ថ្ងៃទី ២៦ កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៨៦ ចុះហត្ថលេខាដោយលោក ហ៊ុន សែន បានផ្តល់សិទ្ធិ និងជួយការពារពលរដ្ឋវៀតណាមខុសច្បាប់ នៅកម្ពុជា (Download)
– លិខិតលោក ប្រេវីយេ (Brevie) កោះត្រល់ ថ្ងៃ ៣១ មករា ១៩៣៩ (សូមទាញយក ជាអង់គ្លេស និង ជាបារាំង និងបកប្រែក្រៅផ្លូវការ ភាសាខ្មែរ)
– សន្ធិសញ្ញាតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត ថ្ងៃ ៧ កក្កដា ១៩៨២ រវាងលោក ហ៊ុន សែន និង ង្វៀង កូថាច់ (សូមទាញយក «ច្បាប់ដើម» Download ឬទាញយក «ចម្លង» Download)
– សន្ធិសញ្ញា មិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការ កម្ពុជា-វៀតណាម ១៩៧៩ Download
– កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ១៩៩១ Download
– ច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍ ឆ្នាំ១៩៩៤ Download
– ច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិខ្មែរ ឆ្នាំ១៩៩៦ Download
.
CWCI Cambodia 