វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA /ដោយ យ៉ង ចាន់តារា
13-8-2023
ក្រុមយុវជន មិនពេញចិត្តចំពោះការផ្ទេរអំណាចតពូជ នៅកម្ពុជានោះទេ។ ពួកគាត់យល់ឃើញថា ការផ្ទេរអំណាចពីឪពុកម្ដាយទៅកូនៗរបស់ពួកគេ បង្ហាញពីអសមត្ថភាព និងភាពអាម៉ាស់ ដែលនឹងអាចប៉ះពាល់ដល់អនាគតប្រទេសជាតិ។
ក្រុមយុវជនដែលសកម្មការងារសង្គម យល់ឃើញស្រដៀងៗគ្នាថា គណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ដែលរៀបចំឡើងដោយការផ្ទេរអំណាចតពូជជាប្រព័ន្ធ នឹងបន្តធ្វើឱ្យជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែក្រីក្រ និងមិនអាចលុបបំបាត់អំពើពុករលួយបានទេ។
និស្សិតផ្នែកអក្សរសាស្ត្រអង់គ្លេស ឆ្នាំទី៤ នៃសកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រ លោក វណ្ណី ចិត្រា មិនរំពឹងថា គណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ដែលកើតចេញពីការបន្តអំណាចពីឪពុកម្ដាយទៅកូន នឹងអាចកាត់បន្ថយអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ បាននោះឡើយ ព្រោះការផ្ទេរអំណាចតពូជបែបនេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការការពារអំណាចគ្រួសារ នៅតាមក្រសួងនីមួយៗ ជាជាងការលើកកម្ពស់ ឱ្យអ្នកដែលមានសមត្ថភាពពិតប្រាកដ ធ្វើជាអ្នកដឹកនាំតាមក្រសួង។ លោកបន្ថែមថា ការផ្ទេរអំណាចតាមបែបបន្តពូជពង្សវង្សត្រកូលបែបនេះ ជាការដាក់បន្ទុកទៅដល់អ្នកបន្តវេន ហើយនឹងធ្វើឱ្យអ្នកដឹកនាំជំនាន់ថ្មីទាំងនេះ បាក់មុខមាត់ ព្រោះពួកគេ មិនបានតួនាទីដោយផ្អែកទៅលើសមត្ថភាពផ្ទាល់ខ្លួននោះឡើយ។
ស្រដៀងគ្នានេះ និស្សិតឆ្នាំទី៤ ជំនាញព័ត៌មានវិទ្យា លោក ហេង លីហ័ង លើកឡើងថា ស្ថាប័នរដ្ឋមិនមែនជាក្រុមហ៊ុនឯកជននោះឡើយ ដូច្នេះលោកមិនគាំទ្រ ចំពោះការផ្ទេរអំណាចតពូជឱ្យកូនចៅ ដឹកនាំស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលនោះឡើយ។ លោកបន្ថែមថា ការផ្ទេរអំណាចតពូជ ឱ្យដឹកនាំស្ថាប័នជាតិកំពូលៗបែបនេះ ក៏ជាគំរូអាក្រក់ សម្រាប់ការជ្រើសរើសមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមជាតិផងដែរ ព្រោះមិនបានបង្ហាញពីតម្លាភាព និងការប្រកួតប្រជែងឱ្យបានស្មើភាពនោះទេ។
ដូចគ្នានេះដែរ និស្សិតផ្នែកកសិឧស្សាហកម្មឆ្នាំទី៤ នៃសកលវិទ្យាភូមិន្ទកសិកម្ម កញ្ញា ជិន ឆវិន យល់ឃើញថា ការផ្ទេរអំណាចបន្តពូជជាប្រព័ន្ធ មិនមែនជាការលើកកម្ពស់កិត្តិយសអ្នកបន្តវេន ដោយពិតប្រាកដនោះទេ ព្រោះការផ្ទេរអំណាចបែបនេះ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការដឹកនាំប្រទេសបែបផ្ដាច់ការ។ «»
ការលើកឡើងរបស់ក្រុមយុវជនទាំងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានប្រកាសជាផ្លូវការនូវសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ដែលភាគច្រើន ជាកូន កូនប្រសា ឬជាក្មួយរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគ្រាក់ៗ ដែលបានគ្រប់គ្រងក្រសួងទាំងនោះ រាប់ទសវត្សមកហើយ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែសីហា។
ក្រៅពីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានទទួលតួនាទីជានាយករដ្ឋមន្ត្រីពីឪពុកនោះ លោកមានសាច់ញាតិ បក្ខពួកច្រើនជាងគេ នៅក្នុងជួរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មី។ សម្រាប់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សកាន់អំណាច និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមួយចំនួន ពួកគេក៏បានចែកផ្ទេរតួនាទីទៅឲ្យកូនរបស់ពួកគេរៀងៗខ្លួន ហាក់ដូចជាក្រុមហ៊ុនឯកជន ដោយគ្មានសេចក្តីខ្មាសអៀនឡើយ។ អ្នកទាំងនោះ ដូចជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារជាតិ ជាដើម សុទ្ធតែត្រូវបានតែងតាំងបន្តពីឪពុករបស់ពួកគេ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ដើម្បីបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបានទេ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែសីហា។ ប៉ុន្តែ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់អះអាងថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល។ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា ការលើកឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ពេលលោកនៅមានជីវិតនេះ ជាការបញ្ចៀសការបង្ហូរឈាមគ្នា រវាងសមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដណ្ដើមតួនាទីនាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅពេលលោកស្លាប់។ «»
ផ្ទុយពីការលើកឡើងនេះ អ្នកវិភាគនយោបាយយល់ឃើញថា ការលាលែងតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី របស់លោក ហ៊ុន សែន មិនមែនជាការគិតគូរអំពីស្ថិរភាពនយោបាយអ្វីនោះឡើយ ប៉ុន្តែគឺជាការពង្រឹងអំណាចរបស់គ្រួសារត្រកូល ហ៊ុន ប៉ុណ្ណោះ។
ជុំវិញរឿងនេះដែរ ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តបាត់ដំបង លោក ស៊ាង ម៉េងសាង យល់ឃើញថា ការបន្តអំណាចពីឪពុកម្ដាយទៅកូន ឱ្យដឹកនាំស្ថាប័ន នឹងផ្ដល់ផលអាក្រក់ច្រើនជាងផលល្អ។ លោកប្រៀបធៀបការផ្ទេរអំណាចតពូជដូច្នេះ ប្រៀបដូចជាការកែប្រែក្រសួង ឱ្យក្លាយទៅជាមុខរបរ ដើម្បីរក្សាផលប្រយោជន៍គ្រួសារ ជាជាងដោះស្រាយបញ្ហារបស់សង្គមជាតិ។
អ្នកវិភាគនយោបាយលើកឡើងថា ការផ្ទេរអំណាចពីឪពុកម្ដាយទៅកូន លក្ខណៈជាចង្កោមដូច្នេះ គឺជារឿងដែលមិនធ្លាប់មានឡើយ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនយោបាយលើពិភពលោក។ បើទោះបីជាកូនៗ ដែលជាអ្នកដឹកនាំបន្តវេនពីឪពុកម្ដាយភាគច្រើន បានបញ្ចប់ការសិក្សាពីបណ្ដាប្រទេសនាំមុខលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្ដី ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគនយោបាយភាគច្រើន មិនរំពឹងថា អ្នកដឹកនាំបន្តវេនទាំងនោះ នឹងលុបបំបាត់អំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋនោះឡើយ ព្រោះពួកគេទាំងនោះ ស្ដាប់ការបង្គាប់បញ្ជាពីឪពុកម្ដាយ ជាជាងទ្រឹស្ដីត្រឹមត្រូវដែលរៀននៅសាលា៕