RFA Khmer /ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
31-7-2024
ក្នុងពេលពលរដ្ឋខ្មែរទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស កំពុងជ្រួលច្របល់ជំទាស់ នឹងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ត្រីកោណកម្ពុជា-ឡាវ និងវៀតណាម (CLV) លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏ឆ្លៀតធ្វើដំណើរតាមតំបន់ព្រំដែន ក្នុងខេត្តក្រចេះ និងខេត្តមណ្ឌលគិរី ដើម្បីពិនិត្យមើលពីស្ថានភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋ និងការអភិវឌ្ឍតាមតំបន់ព្រំដែន។
ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល មើលឃើញថា សកម្មភាពរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីបែបនេះពុំមែនជាដំណោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនោះឡើយ។ រយៈពេល ២ថ្ងៃ ចុងខែកក្កដា នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជិះឡានទៅមើលតំបន់ព្រំដែនមួយចំនួន ដើម្បីពិនិត្យសកម្មភាពជួសជុលផ្លូវ តាមបន្ទាត់ព្រំដែនរបស់កងវិស្វកម្ម នៃអគ្គបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ក្នុងខេត្តក្រចេះ និងខេត្តមណ្ឌលគីរី។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល មើលឃើញថា សកម្មភាពរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្រាន់តែជាដំណើរកម្សាន្តធម្មតា ដើម្បីសម្ដែងឱ្យល្អមើលតែប៉ុណ្ណោះ ពុំមែនចុះទៅកន្លែង ដែលមានជម្លោះព្រំដែន រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ដែលពលរដ្ឋខ្មែរបាត់បង់ដីស្រែចម្ការ ទៅខាងវៀតណាម កាន់កាប់ជាបន្តបន្ទាប់ នៅតាមតំបន់ព្រំដែន ដូចជា នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ និង ខេត្តស្វាយរៀង ជាដើមនោះឡើយ។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា នៅប្រទេសន័រវែស (Norway) លោក ម៉ែន ណាត យល់ថា ប្រសិនបើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត មានឆន្ទៈដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន លោកត្រូវស្នើទៅរដ្ឋសភា លុបចោលសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ ២០០៥ និង សន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ ២០១៩ ដែលយកតាមសន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋឆ្នាំ ១៩៨៥ ក្នុងសម័យវៀតណាមគ្រប់គ្រងកម្ពុជា ផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉រីស។
លោក ម៉ែន ណាត ៖ «មធ្យោបាយធំបំផុតគឺ រដ្ឋសភា ជាអ្នកធ្វើនិរាករណ៍លើឯកសារអស់ហ្នឹង សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនគោកក៏ដោយ ព្រំដែនទឹកក៏ដោយ កិច្ចព្រមព្រៀងតំបន់ (CLV) ព្រំដែនក៏ដោយ សុទ្ធតែវាអសន្តិភាពទាំងអស់។ អ៊ីចឹង មានតែធ្វើនិរាករណ៍ខ្យល់ អាហ្នឹង ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើមុនគេ។ យួនមិនសប្បាយចិត្ត គេតវ៉ា គេដាក់សម្ពាធមកលើ ហ៊ុន ម៉ាណែត តាមរយៈ ហ៊ុន សែន អញ្ចឹងទៅ។ ហ៊ុន ម៉ាណែត តំណាងឱ្យរដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន គ្មានសិទ្ធិអាងឡាងទេ»។
លោក ម៉ែន ណាត បន្ថែមថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរតែយកកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ធ្វើជាមូលដ្ឋាន និងយកមរតករបស់បារាំង មកប្រើប្រាស់ ក្នុងការកំណត់ព្រំដែន កម្ពុជា-វៀតណាម រួមមាន អនុសញ្ញាកម្ពុជាកូសាំងស៊ីន (Cochinchine) ឆ្នាំ១៨៧៣ ដោយមានបង្គោលបារាំងចំនួន ១២៤ បង្គោល ដើម្បីកំណត់ខណ្ឌសីមាព្រំដែនជាតិ ជាមួយវៀតណាម។
ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏ត្រូវយកផែនទីបោន (Bonne) ខ្នាត ១/១០០ពាន់ ចំនួន ២៦ ផ្ទាំង ដែលតម្កល់នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ យកមកប្រើប្រាស់ ដើម្បីធ្វើជាមូលដ្ឋានកំណត់បង្គោលព្រំដែនជាតិឡើងវិញ។
ក្នុងពេលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើដំណើរតាមរថយន្ត ទៅមើលតំបន់ព្រំដែន វីដេអូនិងរូបភាពសកម្មភាពរបស់លោក ត្រូវបានបង្ហោះតាមបណ្ដាញសង្គមហ្វេសបុក (Facebook) បង្ហាញពីទិដ្ឋភាពព្រំដែន និងបង្គោលព្រំដែនមួយចំនួន ដែលលោកបានចុះទៅដោយផ្ទាល់ ហែហមដោយពួកមន្ត្រី។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងសារ បង្ហោះតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា កម្លាំងដែលអាចការពារបូរណភាពទឹកដី តាមបណ្ដោយព្រំដែន ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពយូរអង្វែង គឺប្រជាជន មិនមែនកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនោះទេ។
លោកថា ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម រួមទាំងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតភ្ជាប់ ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនជាការចាំបាច់។
ជុំវិញរឿងនេះ អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលធ្លាប់ជាប់ពន្ធនាគារ ដោយសារតែតស៊ូមតិបញ្ហាព្រំដែន គឺលោក អ៊ុំ សំអាន ស្នើជាថ្មីទៀត ឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវប្ដឹងវៀតណាម ទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនប្រកបដោយយុត្តិធម៌ និងប្រសិទ្ធភាព។
លោកអះអាងថា បើពុំដូច្នេះទេ នាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះ នៅតែមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនបាននោះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជា បាត់បង់ដីខ្មែរទៅវៀតណាមបន្ថែមទៀត។
លោក អ៊ុំ សំអាន ៖ «ការទៅមើលព្រំដែនរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នេះ គ្រាន់ជាការធ្វើដំណើរតាមធម្មតាប៉ុណ្ណឹងឯង។ តែលោកមិនបានចុះទៅមើលតំបន់ព្រំដែនវៀតណាម ដែលប្រជាពលរដ្ឋគាត់មានជម្លោះព្រំដែនបាត់បង់ដីស្រែចម្ការទៅខាងវៀតណាមនោះទេ។ គាត់មិនហ៊ានសើរើព្រំដែន បង្គោលដែលបាត់បង់ដីខ្មែរ ក៏គាត់មិនអាចការពារទឹកដីបូរណភាពខ្មែរនោះដែរ យកខ្សែទាហានមកការពារត្រកូល ហ៊ុន នៅតែរាជធានី តែមិនយកទាហានមកការពារព្រំដែន»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន នៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ឡាំ ជា ដែលអមដំណើរលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែរនោះ បាននៅឡើយទេនៅថ្ងៃទី៣១ កក្កដា ដោយទូរស័ព្ទហៅចូលច្រើនដង តែគ្មានអ្នកលើក។
កន្លងទៅ ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ តែងតែអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី ដោះស្រាយបញ្ហាដីស្រែចម្ការ និងភូមិមួយចំនួន របស់ពួកគាត់ដែរនោះ បានបាត់បង់ទៅវៀតណាម ក្រោយពេលបោះបង្គោលព្រំដែនកន្លងទៅ។
ពលរដ្ឋទាំងនោះ រស់នៅឃុំចាន់មូល ឃុំរូង និងឃុំជាំ ស្រុកមេមត់ តែងតែលើកគ្នាតវ៉ា និងខឹងសម្បានឹងមន្ត្រីជំនាញ ដែលបោះបង្គោលព្រំដែន ចំកណ្ដាលដីស្រែចម្ការកេរឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគាត់។
ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ថ្លែងសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ព្រោះបារម្ភពីសុវត្ថិភាព អះអាងថា ភូមិចាន់សាលា ឋិតនៅចំណុចវាលត្បូង ដែលជាភូមិបុរាណមួយពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅទីនោះច្រើនជំនាន់មកហើយ បច្ចុប្បន្នបានក្លាយជាវាលរហោឋាន គ្រប់គ្រងដោយវៀតណាម។
រីឯនៅភូមិតានង ក្នុងឃុំចាន់មូល ឋិតនៅចន្លោះបង្គោលព្រំដែនលេខ ៩៧ រហូតដល់ ៩៩ មានដីស្រែជាច្រើនហិកតារ ត្រូវវៀតណាមគ្រប់គ្រង ដោយមានបង្គោលព្រំដែនខ្លះ បោះចំកណ្ដាលដីស្រែអ្នកភូមិ។
ជាមួយគ្នានេះ ភូមិអំផុល និងភូមិភោគ ដែលជាភូមិដ៏ចំណាស់ ឋិតក្នុងឃុំចាន់មូល បច្ចុប្បន្ន ក៏ត្រូវបានវៀតណាមកាន់កាប់ដែរ ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលបោះបង្គោលព្រំដែនជាមួយវៀតណាមរួចរាល់ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១០ រហូតដល់ឆ្នាំ២០២២។
កម្ពុជាមានព្រំដែនជាប់នឹងប្រទេសវៀតណាមចំនួន ១.២៧០ គីឡូម៉ែត្រ ដែលត្រូវបោះបង្គោលព្រំដែនសរុបចំនួន ៣៧១ បង្គោល។ បច្ចុប្បន្នប្រទេសទាំងពីរ បានបោះបង្គោលរួចរាល់ចំនួន ៣១៥ បង្គោល ឬស្មើនិង ៨៤ ភាគរយហើយ។ ចំណែកបង្គោលនៅសេសសល់ ចំនួន ៥៦ ទៀត ដែលនឹងត្រូវបោះបន្ត គឺឋិតក្នុងខេត្តរតនគិរី មណ្ឌលគិរី ត្បូងឃ្មុំ ស្វាយរៀង ខេត្តកណ្ដាល និងខេត្តតាកែវ៕
