អត្ថបទសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily
26-3-2025

មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​បក្ស​ប្រឆាំង​ លើកឡើង​ថា លុះត្រាតែ​មេដឹកនាំ​ខ្មែរ​ មាន​រឿង​លាក់​បាំង​នឹង​ពលរដ្ឋ​ខ្លួនឯង ទើប​មិន​ហ៊ាន​ប្តឹង​ករណី​នានា​ជាមួយ​ថៃ ដូចជា ប្រាសាទ​តាមាន់ធំ ប្រាសាទ​តាមាន់តូច ប្រាសាទ​តាក្របី និង​កោះ​គុត/គុជ ជាដើម ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ។

តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាប់​សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅ​ថ្ងៃទី​២៤ មីនា នេះ​ថា ពេល​ពាក្យបណ្ដឹង​របស់​កម្ពុជា ​ចូល​ដល់​តុលាការ​អន្តរជាតិ ភស្តុតាង​នានា​ក៏​ត្រូវ​បញ្ជូន​ទៅ​ឱ្យ​តុលាការ​នេះ​ដែរ ហើយ​រឿងរ៉ាវ​អាថ៌កំបាំង​ទាំងឡាយ ​ក៏​នឹង​ត្រូវ​លាតត្រដាង​នៅ​ពេល​នោះ ដូច្នេះ​បើ​មេដឹកនាំ​ខ្មែរ​គ្មាន​អាថ៌កំបាំង​អ្វី​ ដែល​ត្រូវ​លាក់បាំង​ជាមួយ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទេ ជម្រើស​នៃ​ការ​ប្ដឹង​ថៃ ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ​ គឺជា​ការ​ជ្រើសរើស​ដ៏​ល្អ​បំផុត។

លោក អ៊ុំ សំអាន លើកឡើង​ថា ដើម្បី​ចៀសវាង​ការ​ប្រឈម​ដាក់​គ្នា​ ក្នុង​នាម​ប្រទេស​ជា​មិត្ត និង​ជា​អ្នក​ជិតខាង​ជុំវិញ​ទំនាស់​បូរណភាព​ទឹកដី កម្ពុជា​គ្មាន​ជម្រើស​ផ្សេង​ក្រៅ​ពី​ប្តឹង​ប្រទេស​ថៃ ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ​ឡើយ ព្រោះ​មាន​តែ​តុលាការ​អាជ្ញាកណ្ដាល​នេះ​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​អាច​ផ្ដល់​យុត្តិធម៌​ សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​គ្មាន​ជម្លោះ​ជាមួយ​ប្រទេស​ជា​មិត្ត​ថែម​ទៀត។

មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង​រូប​នេះ​បញ្ជាក់​ថា ទោះ​លទ្ធផល​បែប​ណា​ក៏ដោយ ក៏​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​អាច​ទទួល​យក​បាន​ដែរ ព្រោះ​អ្នក​ដែល​ចង់​ការពារ​ទឹកដី​ មិនមែន​មាន​តែ​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម​ ដែល​កំពុង​ដឹកនាំ​រដ្ឋាភិបាល​នេះ​ទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ បើ​រដ្ឋាភិបាល​នេះ ​មិន​ព្រម​ប្តឹង​ករណី​ទាំងនោះ ​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ ហាក់ដូចជា​ចាត់ទុក​ថា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ​ដែល​ជា​ម្ចាស់​វាសនា​ប្រទេស​ជាតិ​ មិន​ស្នេហា​ជាតិ មិន​ស្នេហា​ទឹកដី​ដូច​ក្រុម​ខ្លួន​ទៅវិញ។

ក្នុង​វីដេអូ​ឃ្លីប​មួយ​ប្រវែង​ជាង ២​នាទី ត្រូវ​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក​ អំពី​ការ​ឆ្លើយឆ្លង​គ្នា​ រវាង​កងទ័ព​ថៃ និង​កងទ័ព​កម្ពុជា ដែល​ប៉ះទង្គិច​ពាក្យសម្ដី​គ្នា​នៅ​ព្រំប្រទល់​លើ​ប្រាសាទ​តាមាន់ធំ ដែល​ក្នុង​នោះ ទាហាន​ខ្មែរ​និយាយ​ទៅ​កាន់​ទាហាន​ថៃ ថា បើ​ពួកគេ​ចង់​ឆ្លង​មក​ចូល​ទឹកដី​របស់​កម្ពុជា ត្រូវ​រាយការណ៍​ជា​មុន ប៉ុន្តែ​បើ​មក​ឆៅៗ​បែប​នេះ គឺ​ភាគី​កម្ពុជា​មិន​អនុញ្ញាត​ដាច់ខាត។ ទាហាន​ខ្មែរ​ដែល​ប្រចាំការ​នៅ​តំបន់​ប្រាសាទ​តាមាន់ធំ ព្រមាន​ទាហាន​ថៃ ថា បើ​ហ៊ាន​មក​ម្ដង​ទៀត ច្បាស់​មាន​បញ្ហា​មិន​ខាន។

កាលពី​ពាក់កណ្តាល​ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២៥ មាន​ការ​ប៉ះទង្គិច​គ្នា​មួយ​បាន​កើត​ឡើង​ រវាង​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ជាមួយ​ទាហាន​ថៃ ដែល​ឈរជើង​យាមកាម​នៅ​ទីនោះ បន្ទាប់ពី​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ នាំគ្នា​ច្រៀង​ចម្រៀង​ជាតិ​បទ​ដែនដី​ខ្មែរ​ប្រែ​ថា​សុវណ្ណ​ភូមិ។

ជុំវិញ​ការ​ប៉ះទង្គិច​គ្នា​នេះ ឧត្តមសេនីយ៍ត្រី នាក់ វង្ស មេបញ្ជាការ​កងពលតូច​ថ្មើរ​ជើង​លេខ​៤២ យោធភូមិភាគ​៤ ព្រមាន​ទៅ​កាន់​ទាហាន​ថៃ ថា បើ​មាន​ពលរដ្ឋ​ថៃ មក​តំបន់​ប្រាសាទ​តាមាន់ធំ ក៏​មិន​ត្រូវ​ឱ្យ​មាន​ការ​ច្រៀង​ចម្រៀង​ជាតិ​ថៃ ដែរ។ លោក​បញ្ជា​ទៅ​កាន់​កងទ័ព​ខ្មែរ​ថា កម្ពុជា​មិន​ខ្លាច​ទេ បើ​ថៃ​បាញ់ ខ្មែរ​ក៏​បាញ់​វិញ​ដែរ៕


អ្នក​ឃ្លាំមើល​ចាត់ទុក​សម្ដី​លោក ថាក់ស៊ីន ដែល​ថា​ ក្រុម​ប្រឆាំង​កម្ពុជា​អុជអាល​រឿង​ព្រំដែន​ ជា​ចេតនា​ញុះញង់​ខ្មែរ

អត្ថបទសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily
26-3-2025

អ្នក​ឃ្លាំមើល​ស្ថានការណ៍​កម្ពុជា ចាត់ទុក​សម្ដី​អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ដែល​ថា​ក្រុម​ប្រឆាំង​កម្ពុជា​អុជអាល​ឲ្យ​មាន​អរិយភាព​ព្រំដែន​រវាង​កម្ពុជា និង​ថៃ ថា​ជា​ចេតនា​ញុះញង់​បំបែក​បំបាក់​សាមគ្គី​ជាតិ​ខ្មែរ។

ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ប្រាប់​សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅ​ថ្ងៃទី​២៤ មីនា នេះ​ថា ការ​លើកឡើង​របស់​អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ ​រូប​នេះ ​ហាក់​កំពុង​បង្ហាញ​ពី​ការ​គប់គិត​ជាមួយ​គ្រួសារ​លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បី​ជា​លេស​បង្ក្រាប​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ​ខ្មែរ ទាំង​នៅ​កម្ពុជា និង​ទាំង​នៅ​ប្រទេស​ថៃ។

លោក ម៉ែន ណាត លើកឡើង​ថា បើ​លោក ហ៊ុន សែន ជឿ​តាម​លោក ថាក់ស៊ីន នោះ​កម្ពុជា​នឹង​បន្ត​ចាញ់​កល​ល្បិច​ញុះញង់​របស់​ថៃ ដែល​កំពុង​មាន​មហិច្ឆតា​ឈ្លានពាន​ លើ​បូរណភាព​ទឹកដី​ខ្មែរ​ ដូច​ករណី​ថៃ កំពុង​គ្រប់គ្រង​កោះ​គុត និង​ប្រាសាទ​តាមាន់តូច ហើយ​កំពុង​បន្ត​មហិច្ឆតា​លេប​យក​ប្រាសាទ​តាមាន់ធំ ប្រាសាទ​តាក្របី រួម​ទាំង​តំបន់​សមុទ្រ​ត្រួតស៊ីគ្នា OCA [Overlapping Claims Area] ដូច្នោះ​ដែរ។

អ្នក​ឃ្លាំមើល​សង្គម​រូប​នេះ ​អះអាង​ថា ល្បិចកល​របស់​ថៃ គឺជា​ការ​រំលោភ​បំពាន​សន្ធិសញ្ញា​បារាំង-សៀម ឆ្នាំ​១៩០៤ ឆ្នាំ​១៩០៧ រួម​ទាំង​បំពាន​ច្បាប់​សមុទ្រ​អន្តរជាតិ UNCLOS ឆ្នាំ​១៩៨២ និង​រំលោភ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ឆ្នាំ​១៩៩១ ស្ដីពី​បូរណភាព​ទឹកដី និង​អធិបតេយ្យភាព​របស់​កម្ពុជា ដែល​ប្រទេស​ថៃ ក៏​ជា​ភាគី​ហត្ថលេខី​ដែរ​នោះ។

លោក ម៉ែន ណាត បញ្ជាក់​ថា ដើម្បី​ចៀសវាង​ការ​ប្រឈម​ដាក់​គ្នា​ក្នុង​នាម​ប្រទេស​ជា​មិត្ត និង​ជា​អ្នក​ជិតខាង កម្ពុជា​ត្រូវតែ​ប្តឹង​ថៃ នូវ​សំណុំរឿង​ប្រាសាទ​តាមាន់ធំ ប្រាសាទ​តាមាន់តូច ប្រាសាទ​តាក្របី រួម​ទាំង​រឿង​កោះ​គុត​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ​ ឱ្យខាងតែ​បាន។

កាលពី​ថ្ងៃទី​២៣ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០២៥ សារព័ត៌មាន Thai Enquirer បាន​ស្រង់​សម្ដី​អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ថា​ក្រុម​ប្រឆាំង​កម្ពុជា​ បាន​ប៉ុនប៉ង​បង្ក​ជម្លោះ​អំពី​បញ្ហា​ព្រំដែន​កម្ពុជា-ថៃ ប៉ុន្តែ​សកម្មភាព​របស់​ពួកគេ​ មិន​ត្រូវ​បាន​អើពើ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ឡើយ។

អតីត​មេដឹកនាំ​ថៃ​រូប​នេះ​បញ្ជាក់​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​រដ្ឋាភិបាល​ថៃ មាន​ការ​យល់ដឹង​យ៉ាង​ច្បាស់​ អំពី​សន្ធិសញ្ញា​ទាក់ទង​នឹង​តំបន់​ជម្លោះ ដោយ​ភាគី​ទាំង​ពីរ​ បាន​ទទួល​ស្គាល់​គោលជំហរ​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក​រួច​ហើយ ស្រប​ពេល​ដែល​ទំនាក់ទំនង​របស់​លោក​ ជាមួយ​លោក ហ៊ុន សែន នៅតែ​រឹងមាំ​ដូច​មុន​ដដែល។ ជាង​នេះ​ទៀត កូនស្រី​របស់​លោក គឺ​អ្នកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ដែល​ជា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​នៅ​ពេលនេះ និង​កូនប្រុស​របស់​លោក ហ៊ុន សែន គឺ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែល​ជា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ដែរ​នោះ ក៏​មាន​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​នឹង​គ្នា​ដែរ។

រយៈពេល​ជាង ៤​ទសវត្សរ៍ កម្ពុជា​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​ត្រកូល​ ហ៊ុន ត្រូវ​គេ​កត់សម្គាល់​ឃើញ​ថា ​ទឹកដី​ខ្មែរ​ភាគ​ខាងលិច​ ត្រូវ​បាត់បង់​ទៅ​ប្រទេស​ថៃ​ ជាច្រើន​អន្លើ មិន​ខុស​ពី​ទឹកដី​ភាគ​ខាងកើត ​ដែល​បាត់បង់​ទៅ​ប្រទេស​វៀតណាម នោះ​ទេ ដូចជា​ប្រាសាទ​តាមាន់តូច ប្រាសាទ​តាមាន់ធំ ប្រាសាទ​តាក្របី និង​ដែនសមុទ្រ​ទំហំ ៣​ម៉ឺន​គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា ជាដើម៕


អត្ថបទដើម​របបស់លោក ម៉ែន ណាត (ថ្ងៃទី​២៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥) ដូចខាង​ក្រោម ៖

ការលើកឡើងរបស់លោក ថាក់ស៊ីន សេណាវ៉ាត្រា អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ដែលថា ក្រុមអ្នកប្រឆាំងកម្ពុជា ជាអ្នកអុជអាលឲ្យមានអារិភាព វិវាទព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ នោះ​គឺ​ជា​ការចោទ​ប្រកាន់​ដោយ​មិន​សមហេតុផល​ទាល់​តែ​សោះ

យើងខ្ញុំ​សូមច្រានចោល​ការចោទប្រកាន់​យ៉ាង​អយុត្តិធម៌​ និង​ញុះញង់​បំបែក​បំបាក​ស្មារតី​ជាតិ​ខ្មែរ​នេះ។

ការលើកឡើងរបស់លោក ថាក់ស៊ីន របៀបនេះ ហាក់កំពុងតែគប់គិត​ជាមួយ​គ្រួសារ​លោក ហ៊ុន សែន នៃ​កម្ពុជា ដើម្បីជាលេសបង្រ្កាបអ្នកប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរ ទាំងនៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា និង​ទាំង​នៅ​ប្រទេស​ថៃ។

ករណីលោក ហ៊ុន សែន បន្តជឿតាមលោក ថាក់ស៊ីន នោះ​កម្ពុជា​​នឹង​បន្ត​ចាញ់កលល្បិចញុះញង់របស់​ថៃ ដែល​កំពុង​មាន​ហិច្ឆតា​ឈ្លានពាន លើបូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដូចជា ថៃ​កំពុងគ្រប់គ្រងកោះគុត និង ប្រាសាទតាមាន់តូច ហើយបោះពួយច្បាមយកប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាក្របី រួមទាំង​តំបន់សមុទ្រ​ត្រួតស៊ីគ្នា OCA [Overlapping Claims Area] ផងទៀត។

ល្បិចកលរបស់ថៃ នេះ គឺជាការរំលោភបំពានសន្ធិសញ្ញាបារាំងសៀម ឆ្នាំ​១៩០៤ និង​ឆ្នាំ​១៩០៧, បំពាន​ច្បាប់សមុទ្រអន្តរជាតិ (UNCLOS ឆ្នាំ១៩៨២) និង រំលោភ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុងប៉ារីស​ឆ្នាំ​១៩៩១ ស្តីពី​បូរណភាណទឹកដី និង​អធិបតេយ្យភាព​របស់​កម្ពុជា ដែល​ប្រទេសថៃ ក៏​ជា​ភាគី​ហត្ថលេខីដែរ។

ដោយហេតុនេះ ដើម្បីចៀសវាងការប្រឈមដាក់គ្នា កម្ពុជាត្រូវ​តែប្តឹងប្រទេសថៃ ទៅតុលាការអន្តរជាតិ នូវសំណុំរឿង ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច ប្រាសាទតាក្របី រួមទាំងរឿង កោះគុត។ ត្រូវប្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ ពីព្រោះភាគីទាំងពីរ ចរចាទ្វេភាគី​​ជិត ២០ឆ្នាំហើយ មិនមានលទ្ធផលល្អសម្រាប់កម្ពុជាទេ នៅក្នុងសំណុំរឿងប្រាសាទបូរាណខ្មែរទាំងនេះ តាំងពីឆ្នាំ​២០០៨ ហើយការចរចាទ្វេភាគី លើសំណុំរឿង តំបន់សមុទ្រ​ត្រួតស៊ីគ្នា OCA ជាង ២៣​ឆ្នាំហើយដែរ តាំងពីឆ្នាំ២០០១ មក។

ការប្តឹងប្រទេសថៃ ទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បី​បញ្ចៀសរឿងមួយចំនួន៖
១. បញ្ចៀសការរងប្រឈមមុខដាក់គ្នា នូវកងកម្លាំងយោធា។
២. បញ្ចៀសការប៉ះទង្គិចទឹកចិត្តរវាងពលរដ្ឋ នៃប្រទេសទាំងពីរ ជាពិសេសការងារពលករខ្មែរ នៅប្រទេសថៃ។
៣. រក្សាទំនាក់ទំនងល្អ លើវិស័យការទូតកម្រិតខ្ពស់ដដែល។
៤. រក្សាទំនាក់ទំនងល្អ ចំពោះការដោះដូរសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម រវាងប្រទេសទាំងពីរ។

អត្ថបទដោយ ម៉ែន ណាត
(ប្រទេសន័រវែស ថ្ងៃទី២៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥)

Photo (from left): Hun Sen, Um Sam An, Men Nath & Hun Manet
Photo (from left): Hun Sen, Um Sam An, Men Nath & Hun Manet
Picture: Hun Sen (Cambodia) & Thaksin Shinawatra (Thailand)
Picture: Hun Sen (Cambodia) & Thaksin Shinawatra (Thailand)