VOD Khmer /ដោយ ប៉ុល សម្បត្តិ
09th-5-2025
ចំពេលគ្រួសារ ហ៊ុន មិនផ្តល់សច្ចាប័នលើច្បាប់សមុទ្រ UNCLOS ដែលជាមូលដ្ឋានច្បាប់អន្តរជាតិ ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដី តាមការជំរុញពីមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិនោះ អតីតមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី និយាយថា មានតែពួកក្បត់ជាតិប៉ុណ្ណោះ នៅស្ងៀម មិនបារម្ភរឿងបាត់បង់ទឹកដី។
លោក សម រង្ស៊ី បង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែឧសភានេះ ក្នុងន័យដើមថា «សូម្បីតែបារាំង ក៏គេបារម្ភ គេចេះឈឺឆ្អាល ពីដែនដី ដែនទឹកប្រទេសកម្ពុជាយើងដែរ មានតែពួកក្បត់ជាតិប៉ុណ្ណោះ ដែលនៅស្ងៀម ហើយកាត់ទឹកកាត់ដីឱ្យទៅគេ»។
លោកបញ្ជាក់ថា ចៅក្រមអន្តរជាតិ Horinouchi អគ្គរាជទូតប្រទេសជប៉ុន និងអគ្គរដ្ឋទូតប្រទេសបារាំង លោក ហ្សាក់ បឺឡេ ជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រញាប់ចុះសច្ចាប័ន UNCLOS និងដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ ICJ ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដី កុំឱ្យមានជម្លោះជាមួយប្រទេសជិតខាង។
លោកបន្តទៀតថា បារាំង ស្នើកម្ពុជាឱ្យធ្វើសច្ចាប័នលើច្បាប់សមុទ្រ UNCLOS ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនទឹក ជាមួយប្រទេសជិតខាង។ ហេតុអ្វី លោក ហ៊ុន សែន និង លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនហ៊ានធ្វើ?
លោកអះអាងថា ដើម្បីរួមចំណែកដោះស្រាយជម្លោះនេះ រដ្ឋាភិបាលបារាំង នឹងផ្ញើជូនកម្ពុជា នូវផែនទីចម្លងពីវិទ្យាស្ថានភូមិសាស្ត្រជាតិ ដែលផលិតដោយសេវាភូមិសាស្ត្រឥណ្ឌូចិន តាមរយៈស្ថានទូតបារាំងនៅភ្នំពេញ។
លើសពីនេះ លោក សម រង្ស៊ី ថា បារាំងត្រៀមបញ្ជូនក្រុមអ្នកជំនាញការព្រំដែន គូសវាស់របស់បារាំងទៅព្រំដែនផ្ទាល់ តែតាមសំណើរបស់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងពីរ ឈរលើមូលដ្ឋានឯកភាពគ្នាប៉ុណ្ណោះ។
ករណីនេះ លោក សម រង្ស៊ី ចោទជាសំណួរទៅកាន់មេដឹកនាំកម្ពុជាថា «មកដល់ពេលនេះ ហេតុអ្វី ហ៊ុន សែន និង ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនហ៊ានធ្វើសច្ចាប័នលើច្បាប់សមុទ្រ UNCLOS? លើសពីនេះ លោក សម រង្ស៊ី ថាខាងលិចក៏បាត់ ខាងកើតក៏បង់ ខាងក្នុងកុងត្រា ៩៩ឆ្នាំ អ្វីដែលប្រជាជនយើងនៅសល់ គឺ«បំណុល»។
ជុំវិញការរំលោភបំពានដែនសមុទ្រខ្មែរពីភាគវៀតណាម និងថៃ ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គ្រួសារ ហ៊ុន នេះ ខ្មែរនៅអាមេរិក គ្រោងធ្វើបាតុកម្មជាថ្មីម្តងទៀត ដើម្បីបន្លឺសំឡេង ឱ្យរដ្ឋាភិបាលគ្រួសារ ហ៊ុន ប្តឹងករណីកោះគុត ដែលថៃរំលោភទាំងស្រុង ទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ)។
តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាប់ VOD នៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា នេះថា ពលរដ្ឋខ្មែរនៅសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងធ្វើបាតុកម្មទាមទារឱ្យគ្រួសារ ហ៊ុន ប្តឹងថៃទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីទាមទារចំណែកនៃកោះគុត ដែលប្រទេសថៃ បានរំលោភយក ។
លោកបញ្ជាក់ថា មហាបាតុកម្មនេះធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៩ ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងគោលបំណងផ្ញើសារក្រើនរំឭកមេដឹកនាំគ្រួសារ ហ៊ុន ត្រូវប្តឹងករណីកោះគុត ទៅតុលាការអន្តរជាតិ ICJ។
លោកបន្តថា គោលបំណងមួយទៀត គឺស្នើឱ្យបណ្តាប្រទេសជាដៃគូរសហរដ្ឋអាមេរិកទាំងអស់ បន្តដាក់សម្ពាធមេដឹកនាំគ្រួសារ ហ៊ុន ឱ្យវិលទៅស្តារប្រជាធិបតេយ្យ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងដោះលែងអ្នកទោសមនសិកា ។
លោកយល់ថា បើកម្ពុជាគ្មានការប្រកួតអំណាច តាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យទេ បូរណភាពទឹកដី នឹងបន្តបាត់បង់តជំនាន់។
លោកថា៖ «មូលហេតុដែលពលរដ្ឋខ្មែរយើង ធ្វើបាតុកម្មនៅវ៉ាស៊ីនតោនឌីស៊ី សហរដ្ឋអាមេរិក ហ្នឹងគឺគោលបំណងសំខាន់២។ ទី១ គឺឱ្យរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងប្ដឹងករណីកោះគុត ទៅកាន់តុលាការអន្ដរជាតិ ទី២ គឺឲ្យដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយហើយនៅស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ឲ្យរៀបចំបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា នេះជាគោលបំណងពួកយើង»។
សម្រាប់លោក អ៊ុំ សំអាន មេដឹកនាំដែលគ្មានឆន្ទៈការពារទឹកដី ជាមេដឹកនាំ ក្បត់ឆន្ទៈរាស្រ្ត ក្បត់ជាតិទឹកដី ប្រៀបបាននឹងការធ្វើនយោបាយបម្រើបរទេសឈ្លានពាន។
លោកថា៖ «លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើសន្ធិសញ្ញាស្តីពីតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្ត្រឆ្នាំ១៩៨២ ហ្នឹង បានកាត់កោះត្រល់ និងកោះក្រចកសេះ ទៅឱ្យវៀតណាម ហើយបានកាត់ដែនសមុទ្រខ្មែរយើង ទៅឲ្យវៀតណាម ចំនួន ៣០០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយដាក់សមុទ្រខ្មែររួមជាមួយយួន គេហៅថា តំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្តចំនួន ១០០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩៨៣, ៨៥ ស្តីពីដែនគោកហ្នឹង កាត់ដែនគោករបស់យើង នៅតាមព្រំដែន ទៅឲ្យវៀតណាមយ៉ាងច្រើនទៀត។ ហើយមួយទៀតនៅឆ្នាំ២០០១ គឺលោក ហ៊ុន សែន បានឲ្យលោក សុខ អាន ធ្វើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់ឆ្នាំ២០០១ ហ្នឹង បានកាត់កោះគុតទៅឲ្យថៃ»។
ចំណែក ពលករខ្មែរនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង អ្នកស្រី ឡេង ចិន្តា និយាយថា មេដឹកនាំដែលស្រឡាញ់អំណាច ជាងទឹកដី ជាសញ្ញាជួងប្រកាសអាសន្ន ពីមហន្តរាយជាតិ ដែលពលរដ្ឋខ្មែរ គ្រប់រូបត្រូវរួមគ្នា បន្លឺសំឡងទប់ស្កាត់ ដើម្បីកុំឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយស្តីបន្ទោស។
អ្នកស្រីថា៖ «សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំមើលឃើញថាមេដឹកនាំនេះ គឺជាមេដឹកនាំដែលអសមត្ថភាពបំផុតនៅក្នុងលោក គ្មានមេដឹកនាំណាដែលធ្វើឲ្យប្រទេសខ្លួនឯង បាត់បង់ទៅប្រទេសជិតខាង ហើយមកគំរាមគាបសង្កត់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងអ៊ីចឹងទេ មេដឹកនាំនេះ គឺអត់បានស្រឡាញ់ពលរដ្ឋអីបន្តិចសោះ ហើយមេដឹកនាំនេះ គឺជាមេដឹកនាំអាយ៉ងរបស់គេម៉ង វាអត់មានបានខ្វាយខ្វល់ពីស្រុកទេសខ្លួនឯង»។
VOD មិនទាន់អាចទាក់ទងរដ្ឋមន្រ្ដីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន លោក ឡាំ ជា និងប្រធានរាជ្យបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជារបស់រដ្ឋាភិបាល លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច ដើម្បីសុំការបំភ្លឺជុំវិញ ការជំរុញនេះបានទេ គិតត្រឹមម៉ោងផ្សាយនេះ។
ប៉ុន្តែកន្លងទៅ លោក សុខ ទូច ដែលជាប្រធានក្រុមស្រាវជាវបញ្ហាព្រំដែនផងនោះ ធ្លាប់អះអាងក្នុងភាពប្រយ័ត្នប្រយែងថា UNCLOS មានសារសំខាន់ក៏ពិតមែន។ ប៉ុន្តែលោកសុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយលម្អិត ដោយថាវាជារឿងរស៊ើបខ្លាំង។
លោកថា៖ « រឿងនេះវារសើបខ្លាំង ចំពោះអ្នកនិយាយហ្នឹងវាអត់យល់អ្វីតិចទេ កុំអាលចាក់ចង្កេះឱ្យគេរសើប យើងត្រូវធ្វើឱ្យស្ងាត់ៗសិន ខ្ញុំគ្រាន់តែជម្រាបជូនប្អូនឯង រឿងហ្នឹងខ្ញុំដឹង ប៉ុន្តែអ្នកនិយាយហ្នឹងខ្ញុំដឹងពីណាគេនោះ។ សព្វថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមិនចង់និយាយទេ ឥឡូវនេះខ្ញុំវានៅក្នុងភាពរសើប អាអូនឯង ស្ថាប័នវិទ្យុអាអូនឯងក៏វារសើបដែរ យើងនិយាយត្រង់ៗម៉ងទៅ»។
ដោយឡែក ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ហៅការចូលរួមចំណែកទាមទារឱ្យកម្ពុជាទទួលស្គាល់ច្បាប់សមុទ្រ UNCLOS ជាជម្រើសតែមួយគត់ ដើម្បីសង្គ្រោះកម្ពុជា ពីមហិច្ឆតាលេបទឹកដីខ្មែរតជំនាន់។
លោកថា៖ «យើងគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹង ចំពោះសកម្មភាពទាំងឡាយណា ការការពារបូរណទឹកដីកម្ពុជា សកម្មភាពបាតុកម្មអហិង្សាទាំងឡាយណា ដែលគិតគូរអំពីផលប្រយោជន៍ជាតិរបស់ខ្មែរ គិតគូរអំពីជួយផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះកម្ពុជា ហើយរឿងរងគ្រោះ ដោយសារការបាត់បង់បូរណភាពទឹកដីកម្ពុជានេះ នរណាក៏រងគ្រោះដែរ ឲ្យតែប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ពីព្រោះមេដឹកនាំលោក ហ៊ុន សែន នេះបានឱកាសដឹកនាំជាតិ មិនអនុវត្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវនូវខ្លឹមសាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ បែរជាយកអាកិច្ចព្រមព្រៀងយកសន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់ទាំងឡាយ ជាមួយវៀតណាម ហើយលួចធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយថៃអីហ្នឹង ធ្វើឲ្យបាត់បង់ទឹកដីជាតិ»។
តែផ្ទុយទៅវិញ លោកថា បើគ្រួសារ ហ៊ុន មិនអើពើការពារបូរណភាពទឹកដី ដែលកំពុងរងការលេបត្របាក់ពីប្រទេសជិតខាងដូចពេលនេះ នោះបញ្ជាក់ថា គ្រួសារនេះគ្មានឆន្ទៈការពារទឹកដី សូម្បីតែបន្តិច ដែលនឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរ ទូទាំងប្រទេស រងគ្រោះក្នុងពេលដ៏ខ្លី។
លោកថា៖ «លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវតែជំរុញការលុបចោលនូវសន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងនានា ជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង ដែលវាផ្ទុយនឹងស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលវាផ្ទុយនឹងកិច្ចស្មារតីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស បើលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើរឿងហ្នឹងបាន យើងអាចបើកចិត្តជជែកគ្នាបានច្រើនទៀត ជុំវិញការការពារផលប្រយោជន៍ជាតិ បើ ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅតែអនុវត្តទៅតាមគំរូឪ គាត់គឺគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន ថ្ងៃក្រោយនឹងវិនាស ការវិនាសនេះមិនដឹងថាថ្ងៃស្អែកឬថ្ងៃខានស្អែក ឆ្នាំនេះឬឆ្នាំក្រោយទេ ពីព្រោះមិនអាចទប់ទល់នឹងកំហឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលទាមទារយុត្តិធម៌បានទេ»។
យ៉ាងណា បើតាម លោក ម៉ែន ណាត ច្បាប់សមុទ្រ UNCLOS មានសារៈសំខាន់ណាស់ ព្រោះវាជាកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ ដែលបង្កើតក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ សម្រាប់រាល់សកម្មភាពមានជម្លោះដែនសមុទ្រ និងដែនកោះ រវាងប្រទេសនិងប្រទេស។
លោកថា ជម្រើសតែមួយគត់ដែលមេដឹកនាំគ្រួសារ ហ៊ុន ត្រូវបង្ហាញឆន្ទៈថាខ្លួនពិតជាកាន់អំណាច ដើម្បីបុព្វហេតុជាតិទឹកដីពិតមែននោះ ត្រូវផ្តល់សច្ចាប័នលើច្បាប់សមុទ្រ UNCLOSនេះ បើពុំនោះទេពួកគេនឹងជាប់ឈ្មោះក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាមេដឹកនាំក្បត់ជាតិ កាត់ទឹកដីឱ្យបរទេសដើម្បីតែអំណាច។
បញ្ហាព្រំដែននាសម័យទំនើបនេះ វាបានកក្រើកឡើងវិញអំឡុងឆ្នាំ២០០៥ ដែលពេលនោះលោក ហ៊ុន សែន បានគំរាមរំលាយរបបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញចោល បើព្រះអង្គមិនព្រមឡាយព្រះហស្តលេខា លើសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែម ដែលរងការរិះគន់ថា ធ្វើតាមការចង់បានរបស់មេដឹកនាំវៀតណាម។
សន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥នេះ ត្រូវអ្នកតាមដាន អះអាងថា ធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់ទាំងដែនដីគោក និងដែនសមុទ្រ រួមទាំងប្រជុំកោះក្រចកសេះ និងកោះត្រល់ ជាដើម ធ្លាក់ក្នុងដៃវៀតណាមគ្រប់គ្រងរហូតបច្ចុប្បន្ន ។
មាត្រា៥២នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្តេជ្ញារក្សាការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី អនុវត្តនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិ ដើម្បីការឯកភាពជាតិ។
ដោយឡែក ក្រមព្រហ្មទណ្ឌមាត្រា ៤៤០ ចែងថា «អំពើប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេស នូវដែនដីជាតិទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែក ជាអំពើក្បត់ជាតិ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត»៕
