VOD Khmer /ដោយ ប៉ុល សម្បត្តិ
11th-7-2025
ទីបំផុតទៅរដ្ឋសភា បានអនុម័តទាំងស្រុងលើការស្នើច្បាប់ដកសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត តាមការចង់បានរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ដែលការណ៍នេះ រងការរិះគន់ថា រដ្ឋសភាដែលស៊ីប្រាក់ខែរាស្ត្រម្នាក់ ៥ ពាន់ដុល្លារ កំពុងចូលរួមចំណែកបិទបាំងមហិច្ឆតាបរទេសលេបទឹកដីខ្មែរ។
ដូចការគ្រោងទុក នៅថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា នេះ រដ្ឋសភាបានអនុម័តទាំងស្រុង លើសេចក្តីស្នើឱ្យរុះរើមាត្រា៣៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត តាមការចង់បានរបស់ លោក ហ៊ុន សែន។
ភ្លាមៗ ក្រោយតំណាងរាស្ត្រលើដៃអនុម័ត រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ ដែលជាសេនាធិការរបស់រដ្ឋាភិបាលនោះ បានចេញការពារបំណង លោក ហ៊ុន សែន ។
លោក កើត រិទ្ធ បាននិយាយក្នុងសន្និសីទកាសែត នៅថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា នេះថា ការកែច្បាប់ដើម្បីដកសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើតនេះ គឺអនុវត្តលើពលរដ្ឋខ្មែរណា ដែលគប់គិតជាមួយបរទេស ប្រព្រឹត្តអំពើក្បត់ជាតិខ្មែរ ឬគប់គិតជាមួយបរទេសដើម្បីបំផ្លាញជាតិខ្មែរ។
លោកថា ៖ «ដើម្បីដកសញ្ជាតិខ្មែរ ដើម្បីការពាររដ្ឋ ពិសេសប្រឆាំងនឹងពលរដ្ឋ ដែលគប់គិតជាមួយបរទេសប្រព្រឹត្តអំពើក្បត់ជាតិ ឬធ្វើសកម្មភាពប៉ះពាល់ដល់វិស័យសន្តិសុខជាតិធ្ងន់ធ្ងរ សេចក្ដីសុខសាន្តរបស់ប្រជាជន និងឧត្តមប្រយោជន៍របស់ប្រទេសជាតិ»។
ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកថា ការធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា៣៣ នេះ ដើម្បីក្រើនរំឭកពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ត្រូវតម្កល់ផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ មិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយ ទោះដោយផ្ទាល់ក្ដី ឬដោយប្រយោលក្ដី នាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ ឬប្រជាជាតិខ្មែរនោះទេ។
ផ្ទុយពីនេះ តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន និយាយថា ការអនុម័តច្បាប់ដកសញ្ជាតិខ្មែរនេះ មិនមែនធ្វើឡើងដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិខ្មែរនោះទេ។
លោកថា ជាការធ្វើនេះ ធ្វើតាមការចង្អុលបង្ហាញរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលលោក ហ៊ុន សែន មិនហ៊ានប្រកួតអំណាចតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ ហើយប្រើច្បាប់ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញធ្វើជាឧបករណ៍ ដើម្បីពង្រឹងអំណាចផ្តាច់ការ។
សម្រាប់លោក អ៊ុំ សំអាន អ្នកដែលបំផ្លាញខ្មែរ មិនមែនពលរដ្ឋឬគណបក្សប្រឆាំងដែលគ្មានអំណាចទេ គឺអ្នកកាន់អំណាច ដែលគាត់ធ្លាប់កាត់ដីឱ្យបរទេស ដើម្បីឱ្យបាននៅបន្តគ្រប់គ្រងអំណាច។
លោកថា ៖ «អ្នកដែលក្បត់ជាតិពិតប្រាកដ គឺលោក ហ៊ុន សែន ព្រោះលោក ហ៊ុន សែន ក៏បានកាត់ទឹកដីខ្មែរយើង ទៅឱ្យវៀតណាម តាមសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ ដែលយកតាមរយៈសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩៨៥ បានធ្វើឲ្យបាត់ទឹកដីខ្មែរយ៉ាងច្រើននៅតាមព្រំដែន នៅពេលដែលបោះបង្គោលម្ដងៗហ្នឹង ប្រជាពលរដ្ឋស្រែកយំបាត់ដីស្រែចម្ការ។ កាលណាប្រជាពលរដ្ឋស្រែកយំបាត់ដីស្រែចម្ការ មានន័យថា បាត់ដីខ្មែរយើងហើយ ហើយដឹងហើយ កាលពីឆ្នាំ១៩៨២ គាត់បានធ្វើសន្ធិសញ្ញាស្តីពីតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្ត្រ ហ្នឹង បានធ្វើឱ្យបាត់ កោះត្រល់ កោះក្រចកសេះ ដែនសមុទ្រខ្មែរយើង ៣០ ពាន់គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយនឹងដាក់ដែនសមុទ្រខ្មែរយើង រួមជាមួយវៀតណាម ហ្នឹងចំនួន ១០ ពាន់គីឡូម៉ែត្រការ៉េទៀត»។
សម្រាប់ លោក អ៊ុំ សំអាន អ្វីដែលរដ្ឋសភាត្រូវធ្វើ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ជាតិពិតប្រាកដនោះ គួរតែប្រញាប់ផ្តល់សច្ចាប័នលើច្បាប់សមុទ្រ (UNCLOS) ដើម្បីទាមទារដែនសមុទ្រដែលថៃ និង វៀតណាម បានរំលោភយក។
លើសពីនេះ សភាត្រូវសួរដេញដោលរដ្ឋាភិបាល ជុំវិញការអនុវត្តច្បាប់ ពាក់ព័ន្ធនឹងលំហូរជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាមខុសច្បាប់ បទឧក្រិដ្ឋឆ្លងដែន និង អំពើឆបោក ដែលកំពុងបន្សល់ទុកជនរងគ្រោះរាប់លាននាក់ ដែលបានបន្សល់ទុកច្រើនឆ្នាំទៅនេះ។
លើសពីនេះ សភាគួរតែជំរុញដ្ឋាភិបាលឱ្យពន្លឿនការប្តឹងថៃ ទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ដើម្បីទប់ស្កាត់ការឈ្លានពានពីភាគីថៃ មិនមែនត្រូវធ្វើច្បាប់ដកសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត ដើម្បីកម្ទេចខ្មែរគ្នាឯងយ៉ាងប្រញាប់ប្រញាល តាមការចង់បានពីលោក ហ៊ុន សែន នោះទេ។
បន្ទរតាមពីក្រោយ លោក កើត រិទ្ធ តំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលភ្នំពេញ អ្នកស្រី គ្រួច សំអាន អះអាងប្រហាក់នឹងលោក កើត រិទ្ធ ដែរ ដោយអ្នកស្រីថា ការរុះរើមាត្រា៣៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យមានច្បាប់ដកសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើតនេះ គឺដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិ។
អ្នកស្រីថា ៖ «ការធ្វើវិសោធនកម្មលើកនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងសំខាន់ គឺដើម្បីបើកផ្លូវអនុញ្ញាតឲ្យមានការរៀបចំក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ សម្រាប់ដកសញ្ជាតិខ្មែរពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរណា ដែលបានប្រព្រឹត្តអំពើក្បត់ជាតិ ឬធ្វើសកម្មភាពប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ផលប្រយោជន៍របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា»។
លើសពីនេះ សមាជិកសភា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ឈាង វុន និយាយថា ច្បាប់ដកសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត គឺដើម្បីដកអាវុធពីដៃក្រុមប្រឆាំង ដែលលោកថា គប់គិតជាមួយបរទេស ចង់ធ្វើវិទ្ធង្សនាបំផ្លាញជាតិខ្មែរប៉ុណ្ណោះ។
លោកថា ៖ «ឱ្យជាតិមានលទ្ធភាពដកសញ្ជាតិពីជនក្បត់ជាតិ ឱ្យជាតិមានលទ្ធភាពដកសញ្ជាតិពីជនដែលធ្វើឲ្យខូចខាតផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ ដកសញ្ជាតិជនដែលគប់គិតជាមួយនឹងជនបរទេស ធ្វើឲ្យខូចខាត ហើយថ្ងៃក្រោយទៅ ធ្វើឱ្យបាត់ទឹកដី អានេះយើងនិយាយឱ្យច្បាស់ថា បើកឲ្យជាតិដកសញ្ជាតិមនុស្សដែលមិនការពារជាតិ»។
តែផ្ទុយពីនេះ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ហៅសកម្មភាពរបស់រដ្ឋសភា បន្តដើរលើបន្ទាត់នយោបាយ លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីកម្ចាត់ខ្មែរគ្នាឯង និងដើម្បីបិទបាំងទង្វើកាត់ទឹកដីឱ្យបរទេស ក្រោយពេលវៀតណាម លើកបន្ទុបលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យឡើងកាន់អំណាច ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ មក។
លោកអះអាងថា លោក ហ៊ុន សែន មិនដែលធ្វើអ្វីដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិខ្មែរទេ ចាប់តាំងពីវៀតណាមលើកបន្តុបមក ប៉ុន្តែលោកថា លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាងក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ ដើម្បីតែការពារអំណាច ដូចធ្លាប់គំរាមព្រះមហាក្សត្រ កាត់ទឹកដីឱ្យវៀតណាម រំលាយបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចាប់ចងអ្នកនយោបាយ និងថ្មីៗនេះ ធ្វើច្បាប់ដកសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត ទៀត។
លោកថា ៖ «ក្នុងកាលៈទេសៈដែលកម្ពុជាកំពុងប្រឈមជាមួយថៃ ប្រឈមនឹងការចោទប្រកាន់ ពីបទឆបោកអនឡាញល្បីល្បាញរន្ទឺលើឆាកអន្តរជាតិ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាសម្ពាធជាច្រើនទៀតហ្នឹង គួរតែទម្លាក់ចោលវិញ នូវអាការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ព្រោះអាហ្នឹង ជាការបំបែកបំបាក់ស្មារតីជាតិ មិនមែនជាការផ្សះផ្សាជាតិ ឯកភាពជាតិទេ វាមិនស្របតាមស្មារតីដើមនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយក៏វាមិនស្របតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស៍ដែរ អ៊ីចឹងបើយកល្អ លោក ហ៊ុន សែន .. បើសិន លោក ហ៊ុន សែន ប្រាប់ថា គាត់ដូរចិត្តហើយ ពួកសភា ពួកព្រឹទ្ធសភាទាំងអស់ ព្រមទាំងរដ្ឋាភិបាល នឹងធ្វើតាមចិត្តលោក ហ៊ុន សែន ១៨០អង្សា ឱ្យតែលោក ហ៊ុន សែន ព្រមដូរចិត្ត»។
បន្ថែមពីនេះ សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ធ្លាប់បង្ហាញការព្រួយបារម្ភថា បន្ទាត់នយោបាយដែលប្រាសចាកពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ គួបផ្សំនឹងការបន្សល់ទុកបញ្ហាចាក់ស្រែះ បង្កឱ្យមានជនរងគ្រោះកាន់តែច្រើនទៅៗ កម្ពុជាអាចនឹងជួបវិបត្តិដូចពីអតីតកាល ។
លោកថា ៖ «បើសិនយើងបង្កើតគោលការណ៍ច្បាប់មួយចំនួន យើងមិនបានជួយជំរុញឲ្យពលរដ្ឋមានសុខរម្យណីយកម្មទេ វាជំរុញមានភាពបែកបាក់ ភាពប្រេះឆាគ្នាទេ សង្គមយើងឈានទៅរកការបញ្ហាដូចពីអតីតកាល យើងបារម្ភខ្លាំង ព្រោះបើយើងដូរមកគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ បោះឆ្នោតអ៊ីចឹងមែន ក៏ប៉ុន្តែអ្វីក៏អាចប្រែប្រួលបានដែរ ប្រសិនបើសង្គមនោះ គេអត់មានស្ថេរភាព និងសុខដុមនីយកម្ម អ្នកនយោបាយគួរតែគិតលើបញ្ហាហ្នឹងជាចម្បង»។
យ៉ាងនេះក្តី ច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ មាត្រា ១៣៩ បានចងដៃសភា មិនឱ្យងាកចេញពីបន្ទាត់នយោបាយរបស់គណបក្សនោះទេ បើទោះបីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ បានផ្តល់អភ័យឯកសិទ្ធិទៅតំណាងរាស្ត្រ អាចបោះឆ្នោតទម្លាក់នាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏ដោយ។
មាត្រា១៣៩ ត្រង់ចំនុចមួយ ចែងថា សមាជិករដ្ឋសភាត្រូវបាត់បង់សមាជិកភាពជាស្វ័យប្រវត្តិ នៅពេល «សាមីខ្លួនបាត់បង់សមាជិកភាពពីគណបក្សនយោបាយរបស់ខ្លួន »។
ចំណងនេះ ដែលគេមើលឃើញថា តំណាងរាស្ត្រទាំងអស់ខ្លាចមេបក្ស បម្រើបក្ស មិនខ្លាចរាស្ត្រ ឬបម្រើរាស្ត្រ ដើម្បីបង្ហាញការទទួលខុសត្រូវ ដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញទេ។
មានត្រា៣៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា «ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច។ សេចក្តីស្នើទាំងឡាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបានទទួលការពិនិត្យនិងដោះស្រាយយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីអង្គការរដ្ឋ»។
លើសពីនេះ មាត្រា៥១ ចែងថា «កម្ពុជាអនុវត្តនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាម្ចាស់វាសនានៃប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន។ អំណាចទាំងអស់ជារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
ការធ្វើច្បាប់ចង់ដៃសភានេះ គេសង្កេតឃើញសភាសកម្មតែលើកដៃអនុម័តច្បាប់ តាមការចង្អុលបង្ហាញរបស់មេបក្ស តែអសកម្មចុះជួយពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះ ទោះសមាជិកសភាទទួលបានប្រាក់ខែម្នាក់ ៥ ពាន់ដុល្លារ ក្នុងមួយខែ ពីពលរដ្ឋអ្នកបង់ពន្ធក្តី។
មួយវិញទៀត ចំណងនេះ បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាក់មុខលើឆាកអន្តរជាតិ ជុំវិញការស្តីបន្ទោសពីទង្វើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាប្រព័ន្ធ រីករាលដាលនៃបទឧក្រិដ្ឋឆ្លងដែន និងធ្វើឱ្យការប្រកួតអំណាច ដើរចេញពីកន្លងប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក វិធិត មុនថាប៊ន អ្នករាយការណ៍ពិសេស [របស់ UN] ស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា បានថ្លែងនៅឯសម័យប្រជុំលើកទី៥៧ នៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស ដែលបានធ្វើឡើងនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ កាលពីអំឡុងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ បានរិះគន់ចំៗថា «ការផ្ទេរអំណាចនៅកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០២៣ ធ្វើឡើងតែនៅក្នុងរង្វង់ក្រុមគ្រួសារ ដែលជាការបន្តក្តោបក្តាប់អំណាចដោយគ្មានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យ និងតម្លាភាព»៕
