វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA Khmer /ដោយ ហ៊ុំ ចំរើន
26-3-2024
សាច់ញាតិជនរងគ្រោះ ដែលបក្ខពួកតារាតិកតុក (TikTok) ជនជាតិចិន បុកបណ្ដាលឱ្យស្លាប់ កាលពីចុងខែកុម្ភៈ សម្រេចទាមទារសំណងពីក្រុមជនបង្ក ដោយសារតែគាត់ដឹងថា ទោះបន្តតតាំងក្ដីក៏គ្មានសង្ឃឹម តុលាការនឹងផ្ដន្ទាទោសអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់នោះទេ។
អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ ព្រមានថា ពលរដ្ឋបន្តស្លាប់តាមដងផ្លូវកាន់តែច្រើន ប្រសិនបើគ្មានការអនុវត្តច្បាប់តឹងរ៉ឹង និងបណ្ដោយឱ្យក្រុមជនបង្ក បង់លុយដល់ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ ដើម្បីបំបិទមាត់បញ្ចប់រឿង។
សាច់ញាតិជនរងគ្រោះដែលក្រុមគូកនរបស់តារាតិកតុក ឈ្មោះ ប៉ាហ្វីដូ (Pafido) បុកស្លាប់ទាមទារសំណងជាទឹកប្រាក់ចំនួន ២ម៉ឺនដុល្លារ ពីក្រុមជនបង្កគ្រោះថ្នាក់ ដើម្បីបញ្ចប់សំណុំរឿងមួយនេះក្រៅតុលាការ។
ប្អូនស្រីជនរងគ្រោះ លោក សោន សឹត គឺកញ្ញា សោន សួម ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមីនាថា កញ្ញានៅតែសោកស្ដាយ និងបញ្ជាក់ថា សំណងជាទឹកប្រាក់ ២ម៉ឺនដុល្លារនេះ មិនអាចប្រៀបស្មើអាយុជីវិតរបស់បងប្រុសកញ្ញាបានទេ។ កញ្ញាឱ្យដឹងទៀតថា មូលហេតុសម្រេចទាមទារសំណងជាទឹកប្រាក់នេះ ដោយសារក្រុមគ្រួសារមានជីវភាពក្រីក្រ និងជាកូនកំព្រាឪពុកម្ដាយ ម្យ៉ាងទៀតក្នុងអំឡុងតុលាការសាកសួរក្រុមជនបង្កកញ្ញាពុំមានអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកច្បាប់នោះទេ។
កញ្ញា សោន សួម ឱ្យដឹងទៀតថា មុនពេលផ្ដិតមេដៃទទួលសំណង កញ្ញាបានដាក់ពាក្យប្ដឹងជនបង្ក និងអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធ ព្យាយាមរត់គេចខ្លួន ដោយមិនចេញមុខមកទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់នោះទេ ដូច្នេះកញ្ញាមើលឃើញថា ទោះបន្តតតាំងក្ដីក៏មិនឈ្នះក្រុមជនបង្កទាំងនោះឡើយ ទើបសម្រេចទទួលសំណង ២ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីយកមករៀបចំពិធីបុណ្យសពបងប្រុស នៅស្រុកកំណើត ក្នុងខេត្តសៀមរាប។
កញ្ញា សោន សួម៖ «ពេលខ្លះគិតថា ទារច្រើនជាងហ្នឹងខ្លាចអត់បាន ការបាត់បង់ខ្ញុំសោកស្ដាយខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែគិតថា គាត់ស្លាប់ទៅហើយ ខ្ញុំត្រឹមជារាស្ត្រសាមញ្ញធម្មតា អត់មានសមត្ថភាពដើរក្ដីជាមួយគេច្រើនទៀត ក៏សម្រេចទាមទារសំណង យកធ្វើបុណ្យបងប្រុសតាមលទ្ធភាព ដោយសារខ្ញុំជាអ្នកជនបទអត់សូវដឹងថា ច្បាប់ គ្រាន់តែទារសំណងគេបានខ្លះ សម្រាប់ធ្វើបុណ្យបង ហើយក៏ដកពាក្យបណ្ដឹងបញ្ចប់»។
សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីចុងខែកុម្ភៈ សម្រេចឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នជនជាតិចិន គឺឈ្មោះ ហ្វូ ចុងហ័រ (Fu Zhong Hua) ដែលជាបក្ខពួកតារាតិកតុក ឈ្មោះ ប៉ាហ្វីដូ ដែលបើកបររថយន្តសេរីទំនើបក្នុងស្ថានភាពស្រវឹង បុកពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់បណ្ដាលស្លាប់ កាលពីថ្ងៃទី២៣ កុម្ភៈ កន្លងទៅ នៅពន្ធនាគាររាជធានីភ្នំពេញ ឬហៅកាត់ថា ប៉េហ្ស៊ី (PJ)។ ចំណែក ជនជាតិចិនម្នាក់ឈ្មោះ ប៉ាហ្វីដូ ជាបក្ខពួកស្ថិតក្នុងហេតុការណ៍ជាមួយគ្នា និងជាម្ចាស់រថយន្តបង្ក សមត្ថកិច្ច និងតុលាការពុំមានចំណាត់ណាមួយនោះទេ និងបន្តមានសេរីភាពដើរជួបជុំផឹកស៊ីជាមួយក្រុមមន្ត្រីគ្រាក់ៗមួយចំនួន ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលថែមទៀតផង។
ក្នុងហេតុការណ៍គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដែលរថយន្តសេរីទំនើប ឡាំបូហ្គីនី (Lamborghini) បើកបរដោយបុរសជនជាតិចិន ២ នាក់ បុកពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ស្លាប់ នៅបណ្ដោយផ្លូវសហព័ន្ធរុស្ស៊ី កាលពីយប់ថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ភ្លាមៗពេលមានឧបទ្ទវហេតុ ក្រុមជនបង្កបានព្យាយាមរត់គេចខ្លួន។ ក្រៅពីនេះ ទោះបីជាជនជាតិចិនឈ្មោះ ប៉ាហ្វីដូ បកស្រាយថា ខ្លួនមិនមែនជាជនបង្កក្ដី ប៉ុន្តែក្រោយកើតហេតុ លោក និងបក្ខពួក ព្យាយាមបើកឡានរត់គេច រហូតធ្វើដំណើរមកដល់ម្ដុំផ្លូវ ២០០៤ ក្នុងសង្កាត់អូរបែកក្អម បុរសជនជាតិចិនឈ្មោះ ប៉ាហ្វីដូ រួមដំណើរជាមួយទាំងក្នុងស្ថានភាពស្រវឹងដូចគ្នានោះ ថែមទាំងព្យាយាមរត់គេចខ្លួន ដោយមានរថយន្តទំនើបមួយគ្រឿងទៀតម៉ាក ប៊ី អឹម ដាប់ប៊យូ (BMW) ព្យាយាមជម្លៀសលោកថែមទៀតផង។
អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ពន្យល់ថា ជនបង្ក និងអ្នករួមចំណែកបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកដទៃរហូតស្លាប់ ហើយព្យាយាមរត់គេចខ្លួននោះ ត្រឹមតែផ្ដល់សំណងដល់ជនរងគ្រោះ គឺមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ ពោលក្រុមជនបង្កត្រូវទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងតារាតិកតុក ឈ្មោះ ប៉ាហ្វីដូ ដើម្បីសុំអត្ថាធិប្បាយជុំវិញរឿងនេះបានទេនៅថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា។ ចំណែក អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ និងអ្នកនាំពាក្យស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក សំ វិច្ឆិកា ក៏មិនអាចទាក់ទងដើម្បីបកស្រាយរឿងនេះបន្ថែមបានទេ។
មកទល់ពេលនេះ ក្រៅពីគ្មានចំណាត់តាមផ្លូវច្បាប់ តារាតិកតុក ឈ្មោះ ប៉ាហ្វីដូ បន្តមានសេរីភាព និងបង្ហាញពីភាពហ៊ឺហាឡូយឆាយ ព្រមទាំងបង្កើតទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ពេលជួបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ លោក ទៀ សីហា ក្នុងពិធីបុណ្យទន្លេ នៅខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា និងបានជួបជុំស៊ីផឹក ជាមួយមន្ត្រីគ្រាក់ៗមួយចំនួន ដូចជា អគ្គមេបញ្ជាការរង នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការ នៃអគ្គបញ្ជាការដ្ឋានកងអង្គរក្សនាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺ លោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង ជាដើម។
អ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់ លោក វ៉ន ចាន់ឡូត រិះគន់ថា ការណ៍ដែលសមត្ថកិច្ច និងតុលាការ គ្មានការស៊ើបអង្កេតករណីជនជាតិចិនរូបនេះថា ជាអនុវត្តច្បាប់គ្មានប្រសិទ្ធភាព និងជាការពង្រឹងវប្បធម៌និទ្ទណ្ឌភាព។ លោកពន្យល់ថា ទោះបីជាលោក ប៉ាហ្វីដូ មិនមែនជាអ្នកបើករថយន្តបង្ក ប៉ុន្តែបុរសជនជាតិចិនរូបនេះ គឺជាស្ថិតក្នុងហេតុការណ៍ជាក់ស្ដែង និងជាអ្នករួមដំណើរទាំងស្ថានភាពស្រវឹង បណ្ដោយឱ្យក្រុមបក្ខពួក ព្យាយាមបើកឡានរត់គេចខ្លួន ដែលបំពានច្បាប់ចរាចរណ៍។
លោក វ៉ន ចាន់ឡូត ៖ «ប្រសិនជាអ្នកទាំងនោះ ជាបុគ្គលល្បីជាអ្នកមានមុខមាត់ គាត់គួរណាតែដឹងអំពីរឿងរ៉ាវច្បាប់ទម្លាប់សង្គមទាំងអស់ហ្នឹង ហើយគាត់ក៏គួរជាអ្នកគោរពលើច្បាប់។ ម្ល៉ោះហើយនៅពេលអ្នកទាំងអស់នោះបង្ក ហើយព្យាយាមរត់គេចថែមទៀត កន្លែងនេះ ច្បាប់ត្រូវការស្រាវជ្រាវឱ្យឃើញជាក់ច្បាស់ដើមហេតុ។ ហេតុអីគាត់ព្យាយាមរត់គេច? ដោយសារតែគាត់ខ្លាចគេផ្សព្វផ្សាយ ថតទៅជាប់គាត់ ប៉ះពាល់កិត្តិយសគាត់ ប៉ុន្តែទាំងដែលគាត់ជាអ្នករួមចំណែកមួយ ក្នុងការបង្កមហន្តរាយធ្វើឱ្យបាត់បង់ជីវិត ហើយព្យាយាមគិតថា កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់គាត់បែរជាមានតម្លៃជាងអាយុជីវិតមនុស្ស។ អ៊ីចឹងកន្លែងនេះ ខាងតុលាការ ឬនគរបាលស្រាវជ្រាវបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់កន្លែងហ្នឹង ដើម្បីធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យជនរងគ្រោះ បាត់បង់សមាជិកគ្រួសារហើយហ្នឹង គាត់ទទួលបានយុត្តិធម៌»។
ចំណែក ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ព្រួយបារម្ភចំពោះការដោះលែងជនជាប់ឃុំដោយស្ងាត់ៗ ដោយសារតែអំពើពុករលួយ ខណៈបក្ខពួកជនជាប់ចោទ នៅតែបន្តមានសេរីភាព និងព្យាយាមបង្កើតទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ជាមួយក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីកំពូលៗគ្រាក់ៗមួយចំនួន ជាបន្តបន្ទាប់។
លោក ម៉ែន ណាត ៖ «ពីព្រោះពួកហ្នឹងពាក់ព័ន្ធការគប់គិតអំពើទុច្ចរិត ហ្នឹងរ កស៊ីជាមួយគ្នា បិទភ្នែកម្ខាង បើកម្ខាង អត់អនុវត្តច្បាប់របស់ជាតិឱ្យបានរឹងមាំទេ។ ដល់ពេលផឹកស៊ី ស៊ីផឹក រាប់អានគ្នាទៅ វាមានការយល់យោគគ្នា អធ្យាស្រ័យគ្នាទៅ ឱ្យរួចទោសរួចទណ្ឌទៅ លាងមុខលាងមាត់កេរ្តិ៍ឈ្មោះអាក្រក់លើអន្តរជាតិម៉េចបាន ព្រោះពួកអស់ហ្នឹង នៅតែប្រព្រឹត្តអំពើផ្ដេសផ្ដាស អ៊ីចឹង»។
អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ និងអ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថា ការណ៍ដែលជនបង្កព្យាយាមអែបអប ជាមួយមន្ត្រីថ្នាក់ៗដឹកនាំកំពូលបែបនេះ គឺក្នុងគោលបំណងឱ្យជួយការពារពីការរួចទោសទណ្ឌ និងការពារផលប្រយោជន៍មុខជំនួញឯកជនពួកគេ ហើយជាថ្នូរដែលក្រុមអ្នកលុយទាំងនោះផ្ដល់លាភសម្ភារៈ ឬលុយកាកដល់ក្រុមមន្ត្រីគ្រាក់ៗទាំងនោះផងដែរ។
អ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់លោក វ៉ន ចាន់ឡូត ព្រួយបារម្ភថា សោកនាដកម្មពលរដ្ឋស្លាប់តាមដងផ្លូវ នៅតែបន្តកើនឡើង បើអាជ្ញាធរគ្មានចំណាត់ការត្រឹមត្រូវ និងបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យក្រុមជនបង្កប្រើប្រាស់លុយ និងបង្ខំក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះទទួលការផ្ដល់សំណងទាំងបង្ខំ ហើយរួចផុតពីការទទួលទោសទណ្ឌនោះ៕
CWCI Cambodia 