បញ្ជាក់៖
កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សម្រេចលុបចោលទាំងអស់ ចំពោះការអនុញ្ញាតឱ្យដោះដូរ និងអភិវឌ្ឍតំបន់ភ្នំតាម៉ៅ បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនទាំង៣ បានឈូសឆាយព្រៃនៅឧទ្យានសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ អស់ប្រមាណជិត ៦០០ហិកតារក្នុងចំណោមដីព្រៃ ១៥០០ហិកតារ ដែលលោក ហ៊ុន សែន ផ្ដល់ឲ្យក្រោមគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់ក្រុមហ៊ុន។
ក្រុមហ៊ុនឯកជនទាំង ៣ រួមមានក្រុមហ៊ុន Bati Tourism & Development, ក្រុមហ៊ុន TP Moral Group និងក្រុមហ៊ុន China Poipet Satellite City ដែលសហការគ្នា ដោយមានការឯកភាពពី ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ តាមសេចក្តីសម្រេចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មុនពេលឈូសឆាយព្រៃភ្នំតាម៉ៅនោះ។ ឧទ្យានសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ ស្ថិតនៅក្នុងឃុំកណ្ដឹង ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ។ (ដកស្រង់ពីអត្ថបទ The Cambodia Daily)។
កូនឈើនៅភ្នំតាម៉ៅ ដាំក្រោយព្រៃឈើឈូសឆាយអស់ ខ្វះការថែទាំ
វិទ្យុអាស៊ីសេរី RFA /ដោយលោក មាន ប្ញទ្ធិ
16-8-2023
ប្រជាពលរដ្ឋ និងសកម្មជនបរិស្ថាន ព្រួយបារម្ភថា ព្រៃឈើនៅភ្នំតាម៉ៅ នឹងមិនអាចស្ដារឡើងវិញបាន ដោយសារកូនឈើ ដែលដាំជួសការឈូសឆាយទាំងនោះ មិនសូវលូតលាស់ និងងាប់ដោយអន្លើៗ។ សង្គមស៊ីវិលផ្នែកបរិស្ថានថា អាជ្ញាធរត្រូវយកចិត្តទុកដាក់មើលថែកូនឈើទាំងនោះ និង មិនត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យមានការចេញចូលធ្វើអាជីវកម្មកម្សាន្តនៅទីនោះឡើយ។
កូនឈើមួយចំនួន នៅតំបន់ព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ដែលប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរដាំស្ដារឡើងវិញ ក្រោយរងការឈូសឆាយដោយក្រុមហ៊ុនឧកញ៉ា ឡេង ណាវ៉ាត្រា កាលពីឆ្នាំមុននោះ កំពុងខ្វះការថែទាំ ដោយខ្លះនៅសល់តែដើម គ្មានស្លឹក និងមួយចំនួនទៀត ងាប់តែម្ដង។
ពលរដ្ឋនៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅ លោក ឃ្លាំង សុផាត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ថា បច្ចុប្បន្នទីវាលនេះ បានក្លាយជាកន្លែងកម្សាន្តរបស់ពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន ដោយមានអាជីវករលក់អាហារ កន្លែងក្មេងលេង និងមនុស្សមកជួបជុំផឹកស៊ីនៅទីនោះ។ លោកបន្តថា ដោយសារឡាន ម៉ូតូ ចេញចូលច្រើន បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កូនឈើ ដោយសារការជិះកិនប៉ះពារលើរុក្ខជាតិទាំងនោះ។ ជាងនេះទៅទៀត លោកថា អ្នកមកកម្សាន្តនៅទីនោះ តែងបោះចោលសម្រាមពាសវាលពាសកាលទាំងលើដី និង ក្នុងស្រះទឹក ដែលយកទៅស្រោចស្រពរុក្ខជាតិផងដែរ។
លោក ឃ្លាំង សុផាត៖ «កន្លែងខ្លះ គេថតមិនអស់ដែរ។ ដល់ច្រើនពេកទៅ កម្មករក៏ប្រមូលអត់អស់ដែរ។ បើសៅរ៍អាទិត្យកាន់តែណែន»។
ការលើកឡើងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរ បានអនុញ្ញាតឱ្យអាជីវករលក់ដូរ នៅតំបន់ដាំកូនឈើ ហើយប្រជាពលរដ្ឋដែលមកកម្សាន្តនៅទីនោះ មានរ៉ឺម៉ក ម៉ូតូ និងរថយន្ត ដោយពួកគាត់ យកបរិវេណដាំកូនឈើ មកធ្វើជាំចំណត ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កូនឈើមួយចំនួន។ ក្នុងនោះ កូនឈើមួយចំនួនបានបាក់ មួយចំនួនក្រិនជ្រុះស្លឹកអស់ និងមួយចំនួនទៀតងាប់។
សកម្មជនបរិស្ថានចលនាមាតាធម្មជាតិ កញ្ញា មាន លីសា បារម្ភថា ព្រៃឈើនៅភ្នំតាម៉ៅ នឹងមិនអាចវិលរកសភាពដើម បើអាជ្ញាធរ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ មិនអើពើ និងថែរក្សាឱ្យបានដិតដល់បែបនេះ។ កញ្ញាបន្តថា អាជ្ញាធរគួរលើកទឹកចិត្ត ឱ្យប្រជាំពលរដ្ឋមានការចូលរួមថែរក្សា និងដាំដុះកូនឈើឡើងវិញ ដើម្បីឱ្យព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ក្លាយជាព្រៃធម្មជាតិ ដូចពីមុន។
កញ្ញា មាន លីសា៖ «ខ្ញុំសូមឱ្យតំបន់ភ្នំតាម៉ៅ ហ្នឹង ជាតំបន់បទពិសោធន៍មួយ សម្រាប់អាជ្ញាធរ បន្ទាប់ពីត្រូវបានបំផ្លាញអស់ជាង ៦រយហិកតារហ្នឹង ក៏គួរតែលលើកកម្ពស់ ឱ្យមានការចូលរួមកិច្ចការពារបរិស្ថានពីប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេស យុវជន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីស្ដារព្រៃឈើឡើងវិញ ទោះបីក្នុងកំឡុងប៉ុន្មានទសវត្សទៅមុខ បានវាធំដូចដើម ក៏ត្រូវតែធ្វើវាចាប់ពីពេលហ្នឹង»។
តំបន់ភ្នំតាម៉ៅ ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រ ចេញព្រះរាជក្រឹត្យកាលពីថ្ងៃទី១៩ សីហា ឆ្នាំ២០២២ ដាក់ឱ្យទៅជាឧទ្យានសួនសត្វ ព្រៃការពារ និងសួនភូតគាម ភ្នំតាម៉ៅ ដែលមានផ្ទៃដីសរុប ២០២៥ ហិកតារ ដោយបង្កើតជាឧទ្យានសួនសត្វ ដើម្បីថែរក្សា អភិរក្សព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃ។ ការដាក់ព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ចូលជាតំបន់ការពារនេះ គឺក្រោយពេលក្រុមហ៊ុនឧកញ៉ា ឡេង ណាវ៉ាត្រា ដែលទទួលបានសិទ្ធិអភិវឌ្ឍ បានឈូសឆាយព្រៃអស់ជាង ៥រយហិកតារ តែត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែន បញ្ឈប់ទៅវិញ ដោយសារមានការរិះគន់ពីមហាជន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
ក្រោយបាត់បង់សិទ្ធិអភិវឌ្ឍ លោក ឡេង ណាវ៉ាត្រា ប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរ បានរួមគ្នាដាំកូនឈើនៅតំបន់នោះឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែការដាំឡើងវិញបែបនេះមិនងាយស្រួល និងមិនអាចស្ដារព្រៃឈើភ្នំតាម៉ៅ ឱ្យមករកស្ថានភាពដើម ដូចការបំផ្លាញ ដែលប្រើពេលត្រឹមតែមួយសប្ដាហ៍នោះបានឡើយ ខណៈកន្លងទៅ មួយឆ្នាំទៅហើយក្ដី កូនឈើទាំងនោះ នៅតែមិនលូតលាស់ និងងាប់អស់មួយចំនួនទៅវិញ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក្ដី មន្ត្រីគម្រោងសង្គ្រោះ និងថែរក្សាសត្វព្រៃ នៃអង្គការសម្ព័ន្ធសត្វព្រៃ លោក ទ្រី ស៊ីថេង ឱ្យដឹងថា កូនឈើភាគច្រើននៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅ ដុះលូតលាស់ល្អ ក្នុងនោះ មានតែកូនឈើដែលដាំនៅជិតស្រះទឹកមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ដែលដុះលូតលាស់មិនសូវល្អ ព្រោះដីទីនោះ ជាដីបាតស្រះគ្មានជីជាតិ។ លោកបន្តថា នៅទីតាំងដែលប្រជាពលរដ្ឋមកកម្សាន្តនោះ មានដាំកូនឈើ ដូចជា ក្រញូង ធ្នង់ បេង និងកកោះ ហើយកូនឈើទាំងនេះ ត្រូវការការថែទាំខ្ពស់ ដើម្បីឱ្យធំលូតលាស់ល្អ។
លោក ទ្រី ស៊ីថេង៖ «វាមានការប៉ះពាល់ដែរ ដូចជាការថយឡាន ងាកឆ្វេង ងាកស្ដាំអី អាចនឹងមានផលប៉ះពាល់កូនឈើ អាហ្នឹងជារឿងមួយប៉ះពាល់ដែរ ព្រោះកូនឈើ តែកាលណាវាប៉ះ មានអីហើយ ការលូតលាស់របស់វានឹងកាន់តែខ្សោយថែមទៀត»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអភិបាលខេត្តតាកែវ លោក អ៊ួច ភា និងប្រធានមន្ទីរបរិស្ថាន ខេត្តតាកែវ លោក ឆយ ម៉ុនលី ដើម្បីសុំការបកស្រាយរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៦ សីហា។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិនៃ សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង មើលឃើញថា កូនឈើនៅតំបន់ព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ពិបាកលូតលាស់ជាងតំបន់ផ្សេងៗ ដោយទីនោះ សម្បូរដីខ្សាច់ ខណៈការស្រោចស្រពមិនសូវទៀងទាត់ បណ្ដាលឱ្យកូនឈើខ្លះងាប់ជាបន្តបន្ទាប់។ លោកយល់ឃើញថា ការបើកឱ្យមនុស្សចូលទៅកម្សាន្ត រួមទាំងការបន្សល់សំរាមប្លាស្ទិក បែបនេះ បានរំខានដល់ការលូតលាស់របស់រុក្ខជាតិ។ លោកជំរុញឱ្យ អាជ្ញាធរបង្កើនការថែទាំ និងត្រូវរកកន្លែងសមគួរ សម្រាប់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋលក់ដូរ ដើម្បីថែរក្សាតំបន់ការពារ ដែលកំពុងស្ដារឡើងវិញបែបនេះ។
លោក ហេង គឹមហុង៖ «ខ្ញុំយល់ថា ដើម្បីស្ដារគម្របព្រៃឈើ នៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅ ឡើងវិញទៅបាន ទាល់តែមានការមើលថែទាំឱ្យបានទៀងទាត់ ជាពិសេសគឺ ការស្រោចទឹកកូនឈើនៅរដូវប្រាំង និងការថែទាំនៅរដូវវស្សា កុំឱ្យមានសកម្មភាពមនុស្ស ឬសកម្មភាពសត្វណា ដែលធ្វើឱ្យខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដល់គម្របព្រៃឈើ ដែលកំពុងត្រូវបានដាំស្ដារឡើងវិញ»។
ពលរដ្ឋ សកម្មជនបរិស្ថាន និងសង្គមស៊ីវិល បារម្ភថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន នៅតែមិនយកចិត្តទុកដាក់ថែរក្សា ការពារ និងលើកទឹកចិត្តឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមដាំដុះកូនឈើទេនោះ កូនឈើនៅភ្នំតាម៉ៅ អាចនឹងចំណាយពេលកាន់តែយូរ ដើម្បីស្ដារឡើងវិញ៕
CWCI Cambodia 