អត្ថបទដោយ TCD / 16-6-2020
ក្រុមអ្នកវិភាគនយោបាយសង្គម ថ្កោលទោសថា «សន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ និងឆ្នាំ២០១៩ រវាងកម្ពុជា-វៀតណាម កំពុងគំរាមកំហែងដល់ឯករាជ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជាយ៉ាងខ្លាំង»។ ពួកគេបញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន សែន គ្មានសមត្ថភាពធ្វើនយោបាយ តទល់នឹងរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តវៀតណាមឡើយ។
លោក គឹម សុខ អ្នកវិភាគនយោបាយសង្គមបញ្ជាក់ថា «រដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តក្រុងហាណូយ ជាចៅហ្វាយរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញយ៉ាងពិតប្រាកដ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលនេះ តែងតែអនុវត្តតាមខ្សែញាក់របស់ប្រទេសវៀតណាមជានិច្ច»។
ការអះអាងរបស់លោក គឹម សុខ ធ្វើឡើងក្នុងកម្មវិធី Idea Talk របស់សារព័ត៌មានឌឹខេមបូឌា ឌែលី The Cambodia Daily កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅនេះ។ ក្នុងកម្មវិធី Idea Talk លោក ហុង លីម អតីតតំណាងរាស្ត្រប្រទេសអូស្ត្រាលី ដើមកំណើតខ្មែរ បានលើកឡើងថា សន្ធិសញ្ញានានារវាងកម្ពុជា-វៀតណាម គឺជាការជួយបម្រើល្បិចកលឈ្លានពានរបស់បច្ចាមិត្រមកលើកម្ពុជា ដែលផ្ទុយទៅនឹងស្មារតីសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ទាំងស្រុង។
ចំណែកលោក ម៉ក់ ហឺន អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមមានប្រសាសន៍ថា «រដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តវៀតណាម អាចបន្តមហិច្ឆតាឈ្លានពានកម្ពុជា ទោះមានច្បាប់អន្តរជាតិរារាំងក៏ដោយ ពីព្រោះប្រទេសកុម្មុយនិស្តមួយនេះបានរៀបចំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់មួយជាយូរមកហើយ ដើម្បីជួយសម្រេចមហិច្ឆតានេះ»។
លើសពីនេះទៅទៀត ក្រោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ មិនទាន់ឃើញរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសជាសាធារណៈទាត់ចោលសន្ធិសញ្ញាកម្ពុជា-វៀតណាម ណាមួយនៅឡើយទេ ហើយនេះក៏ជាមូលហេតុដែលបញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន សែន នៅតែបន្តគាំពារគំនិតវៀតទីទឹកដីរបស់បរទេស មកលើរដ្ឋអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន។
ជាងនេះទៅទៀត លោក ហុង លីម បានថ្លែងថា «ការបង្កើតឲ្យមានសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមថ្ងៃទី៣០ វិច្ឆិកា ២០០៥ និងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០១៩ រវាងរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន និងរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តវៀតណាម គឺជាការធានានូវសុពលភាពឡើងវិញ ចំពោះសន្ធិសញ្ញាទាំងឡាយ រវាងកម្ពុជា-វៀតណាម ឆ្នាំ១៩៨២ ១៩៨៣ និង១៩៨៥ ដែលសន្ធិសញ្ញាទាំងនេះ ត្រូវបានធ្វើមោក្ខភាពចោលទាំងអស់ នៅថ្ងៃបង្កើតឲ្យមានសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៩៣ មកម្លេះ»។
កម្ពុជា និងវៀតណាម មានព្រំដែនគោករួមគ្នា ១២៧០ គីឡូម៉ែត្រ និងបង្គោលព្រំដែន ដែលត្រូវបោះចំនួន ៣១៥ បង្គោលរួចហើយ ឬស្មើ ៨៤% តាមសន្ធិសញ្ញាថ្មីៗ ផ្អែកលើសន្ធិសញ្ញាព្រំដែន ឆ្នាំ១៩៨៥ ដែលមិនស្របតាមកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស។ សន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលមិនស្របច្បាប់ រវាងកម្ពុជា-វៀតណាម រួមមាន សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាព មិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការ ឆ្នាំ១៩៧៩, កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្ត្រ ឆ្នាំ១៩៨២, កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីលក្ខន្តិកៈព្រំដែន ឆ្នាំ១៩៨៣ និងសន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ ឆ្នាំ១៩៨៥។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃ ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ លោក អ៊ុំ សំអាន ធ្លាប់ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ថា «សន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋ ឆ្នាំ១៩៨៥ ហើយសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ ដែលផ្អែកលើមូលដ្ឋានសន្ធិសញ្ញា ១៩៨៥ គឺជាសន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់»។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញ មាត្រា២ ចែងថា «បូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា មិនអាចរំលោភបានដាច់ខាត ក្នុងព្រំដែនរបស់ខ្លួន ដែលកំណត់ ក្នុងផែនទីខ្នាត ១/១០០ពាន់ ធ្វើនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៣៣ ដល់ឆ្នាំ ១៩៥៣ ហើយត្រូវបានទទួលស្គាល់ ជាអន្តរជាតិ នៅចន្លោះ ឆ្នាំ១៩៦៣ ដល់ឆ្នាំ ១៩៦៩»។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ មាត្រា៥៥ ចែងថា «សន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណា មិនស្របនឹងឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព និងឯកភាពជាតិរបស់កម្ពុជា ត្រូវលុបចោល»។
អ្នកវិភាគនយោបាយសង្គម លោក គឹម សុខ ថ្លែងថា «វៀតណាមប្រើយុទ្ធសាស្ត្រចងសម្ព័ន្ធមិត្តផង និងគំរាមផង ក្នុងការសម្រេចផែនការឈ្លានពានប្រទេសកម្ពុជា»។ លោកបន្តថា «ការពង្រាយកម្លាំងយោធាបោះតង់តាមបណ្តោយព្រំដែន លើទឹកដីកម្ពុជា ជាង ២៥៦ តង់ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ គឺជាការគម្រាមដល់រដ្ឋាភិបាល ដែលកំពុងងាករេទៅរកប្រទេសចិន»។ លោកបញ្ជាក់ថា «លោក ហ៊ុន សែន កំពុងស្ថិតក្នុងការសម្រេចចិត្តដ៏លំបាកមួយថា តើគួរពឹងមិត្តដែកថែបចិន ឬនៅធ្វើជាខ្ញុំនយោបាយរបស់វៀតណាម បន្តទៀត ឬក៏ងាកមកសម្រុះសម្រួលខ្មែរ និងខ្មែរ ដើម្បីលាឈប់ពីជីវិតនយោបាយខ្ញុំកញ្ជះនេះ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលនៅក្រៅប្រទេសទាំងនេះ ជុំរុញឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ប្រើជីវិតនយោបាយចុងក្រោយរបស់លោក ដើម្បីធ្វើជាវីរៈបុរសជាតិរបស់ខ្មែរ។ ពួកគេយល់ស្របគ្នាថា ពលរដ្ឋខ្មែរនឹងសំដែងការសាទរ បើសិនលោក ហ៊ុន សែន វិលទៅរកការបង្រួបបង្រួម និងឯកភាពជាតិមែននោះ៕
.
CWCI Cambodia 