អត្ថបទដោយលោក ម៉ែន ណាត
១០ ឧសភា ២០២០
របាយការណ៍អភិវឌ្ឍរបស់អង្គការ UNDP ស្តីពីគម្របព្រៃឈើ ថាគម្របព្រៃឈើ នៅកម្ពុជា បានថយចុះពី ៧៣% នៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ធ្លាក់មកត្រឹមប្រមាណ ៤៧% នៅឆ្នាំ ២០១៨។ ព្រៃឈើខ្មែរ មកដល់ខែមសា ២០២០ ធ្លាក់មកត្រឹមប្រមាណ ៤១%។ នេះបើតាមក្រសួងបរិស្ថានកម្ពុជា ពីថ្ងៃទី ២៤ មេសា ២០២០ បានបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា បច្ចុប្បន្ននេះ មានតំបន់ការពារធម្មជាតិ និងរបៀងអភិរក្សជីវៈចម្រុះ សរុបចំនួន ៦០ កន្លែង ដែលគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដី ប្រមាណជាង ៧,២ លានហិកាតា ស្មើប្រមាណ ៤១% នៃផ្ទៃដីសរុបរបស់កម្ពុជា។ – (ដោយលោក ម៉ែន ណាត)
សកម្មជនការពារព្រៃឈើ លោក ហេង ស្រស់ បានរាយការណ៍ថា ក្រុមសកម្មជន រកឃើញទីតាំងកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ចំនួន ២ កន្លែង នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ ស្ថិតក្នុងតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ និងនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃ ភ្នំឱរ៉ាល់ បន្ទាប់ពីក្រុមសកម្មជន ចុះល្បាតពីថ្ងៃទី ២៨ ខែមេសា ដល់ថ្ងៃទី ៤ ខែឧសភា។
លោក ហេង ស្រស់ លើកឡើងថា លោកចង់ឲ្យមាន «ការរឹតបន្តឹងច្បាប់ ដើម្បីបង្រ្កាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ នៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ និងតំបន់នានាទូទាំងប្រទេស ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព» ជំនួសឲ្យការបង្កើតស្នាក់ការបរិស្ថានបន្ថែម ពីក្រសួងបរិស្ថាន។ នេះបើតាមការផ្សាយរបស់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី ១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០។ ការលើកឡើងរបស់លោក ហេង ស្រស់ នេះ ជាការជូនយោបល់ទៅលោក សៅ សុភាព រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន កាលពីថ្ងៃទី ៧ ឧសភា ដែលបានចុះពិនិត្យទីតាំង នៅជុំវិញព្រៃឡង់ ភូមិសាស្ត្រខេត្តកំពង់ធំ និងព្រះវិហារ សម្រាប់សាងសង់ស្នាក់ការរួម ដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃ «តំបន់ព្រៃឡង់»។
ក្រសួងបរិស្ថាន កាលពីថ្ងៃទី ២៤ ខែមេសា បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ព្រមានក្រុមសកម្មជនបរិស្ថាន មិនឲ្យចុះល្បាតព្រៃ និងឃ្លាំមើលក្រុមជនល្មើស នៅតំបន់ព្រៃឡង់ ដោយចោទប្រកាន់ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានថា «ធ្វើសកម្មភាពគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាត»។ ប៉ុន្តែក្រុមសកម្មជន ឆ្លើយតបវិញថា «ពួកគេបានជូនដំណឹងទៅអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលរួចហើយ» ហើយថា ពួកគេចុះល្បាតព្រៃ «ជាការចូលរួមការពារថែរក្សាព្រៃឈើ ជាធនធានធម្មជាតិចុងក្រោយនៅកម្ពុជា»។
ក្រុមអ្នកស្រឡាញ់ធនធានធម្មជាតិ បានហៅក្រសួងបរិស្ថានថា «ចង់ធ្វើតួឯក» ក្នុងការការពារព្រៃឈើ ខណៈព្រៃឈើខ្មែរ កាន់តែហិនហោច ដោយសារក្រុមឈ្មួញមានអំណាច និងមន្រ្តីពុករលួយ ឃុបឃឹតគ្នាជាប្រព័ន្ធ ក្នុងការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើទាំងនោះ។
សកម្មជនព្រៃឈើ កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ ចេញរបាយកាណ៍រកឃើញថា ឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញ ក្នុងការបំផ្លាញឈើខ្មែរ មានទ្រព្យសម្បត្តិដ៏មហាសាលជាង ១០០០ លានដុល្លារ ក្នុងចំណោមក្រុមឧកញ៉ាជាច្រើន ដែលរកស៊ីកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ដែលពួកគេ រាប់អានយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ជាមួយគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីខ្មែរ។ លោក ទ្រី ភាព បានបើកក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្មរកស៊ីឈើ ២១ កន្លែង ក្នុងនោះបានទទួលដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសចំនួន ១៤ ក្រុមហ៊ុនពីរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដែលមានផ្ទៃដីសរុបជិត ៧ ម៉ឺន ហិកតា។ (មានឯកសារភ្ជាប់)។ លោក ទ្រី ភាព ក៏រាប់អានយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយ លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងបរិស្ថាន។
សកម្មជនព្រៃឈើ លោក ហេង ស្រស់ បានចុះទៅឃើញផ្ទាល់អំពីបទល្មើសព្រៃឈើ ក្នុងទីតាំងកាប់ឈើ ២ កន្លែងនៅខេត្តពោធិសាត់ គឺស្ថិតនៅតំបន់ក្រចុះព្រះ ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃ ភ្នំឱរ៉ាល់ និងតំបន់វាលថ្មធំ ក្នុងជួរភ្នំក្រវាញ ក្នុងនោះឃើញមានឈើ ដែលគេកាប់ផ្ដួល អារច្រៀក និងខ្លះទៀត ជាឈើរាជកុល ដែលជាប្រភេទឈើដ៏ល្អជាងគេ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់គេហទំព័រសារព័ត៌មានភ្នំពេញប៉ុស្ត្តិ៍ កាលពីថ្ងៃទី ០៨ ឧសភា។
លោក ហេង ស្រស់ បញ្ជាក់ថា «ឃើញមានរថយន្តប៉ាកុង ប្រហែល ១៥ គ្រឿង រួមទាំងគោយន្តរាប់រយគ្រឿងផ្សេងៗទៀត ដែលក្រុមកម្មករស៊ីឈ្នួលកាប់ឈើ បានប្រើប្រាស់សម្រាប់ដឹកឈើ ដែលអារច្រៀករួចយកទៅលក់ឱ្យមេការ ឈ្មោះ កោះ សុភី ហៅ ហ៊ុំ ហយ ជាទាហានផ្កាយ ២ និងឈ្មោះ ហាយ ថុង ហៅថា តាថុង ដែលជាអ្នករកស៊ីឈើដ៏ល្បី នៅខេត្តពោធិ៍សាត់។ លោក ហេង ស្រស់ បន្តថា៖ «ក្រុមកម្មករ ត្រូវបានគេជួលឱ្យកាប់ ហើយអារច្រៀក ដើម្បីដឹកយកទៅឱ្យគេ គឺក្នុង ១ ម៉ែត្រគុប គេឱ្យថ្លៃឈ្នួល ៤០ ម៉ឺនរៀល ប្រសិនបើកម្មករ មានម៉ាស៊ីន។ ចំណែកប្រេង និងបាយទឹក លើគេ គឺក្នុង ១ ម៉ែត្រគុប បានថ្លៃឈ្នួលតែ ១៥ ម៉ឺនរៀលទេ។ អ្នកជួលកម្មករហ្នឹង គឺឈ្មោះ តាថុង និងមួយទៀតឈ្មោះ កោះ សុភី។ ពួកគេទាំង ២ នេះថែមទាំងបានអះអាងប្រាប់ខ្ញុំទៀតថា គាត់បានបង់លុយ ទៅថ្នាក់ខេត្តរាប់ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីជាថ្នូររកស៊ីកាប់ និងដឹកជញ្ជូនឈើ»។ នេះបើតាមគេហទំព័រសារព័ត៌មានភ្នំពេញប៉ុស្ត្តិ៍ ដដែល។
ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថាន ខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក ប៉ាន់ មរកត បានឆ្លើយបដិសេធ ចំពោះការចោទប្រកាន់ដែលថា មន្ត្រីបានទទួលសំណូកសូកប៉ាន់ ពីក្រុមជនល្មើសព្រៃឈើ។ លោក បានបញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីទទួលបានសេចក្ដីរាយការណ៍ភ្លាម គឺលោក បានចាត់មន្ត្រីឱ្យចុះទៅពិនិត្យទីតាំងទាំងនោះ តាំងពីល្ងាចថ្ងៃទី ៥ ខែឧសភា។
ដោយឡែកនៅខេត្តរតនគីរី មានសកម្មភាពដឹកជញ្ជូន «ឈើខុសច្បាប់» យកទៅលក់ឲ្យថៅកែយួន (វៀតណាម) កំពុងតែកម្រើកឡើងវិញហើយ បន្ទាប់ពីច្រករបៀងមួយចំនួន បានបើកលួចលាក់ប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ។ នេះបើតាមសារព័ត៌មានកោះសន្តិភាព ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី ១០ ខែឧសភា។ សារព័ត៌មានដដែលនេះ សរសេរថា ឈើសុក្រំ ដឹកពេញមួយរថយន្តកែច្នៃ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបាន នៅចំនុចចំការស្វាយចន្ទី ជិតព្រំប្រទល់ខេត្តក្រចេះ ស្ថិតក្នុងភូមិឆ្នែង ឃុំស្រែខ្ទុម ស្រុកកែវសីមា។ ក្រុមឈ្មួញ មានបំណងនាំឈើទាំងនោះ ឆ្លងដែនតាមច្រករបៀងនៃស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ទៅកាន់វៀតណាម៕
.
CWCI Cambodia 