ដោយលោក សុខ ខេមរា /VOA Khmer / 28-5-2020
វ៉ាស៊ីនតោន — ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាព្រំដែន បាននិយាយថា សកម្មភាពប្រទេសជិតខាង ដូចជាវៀតណាម និងថៃ ចុងក្រោយដែលចូលមកបោះតង់ និងសង់រោង នៅតំបន់ហាមឃាត់ ឬទឹកដីកម្ពុជាគឺជាសកម្មភាពរំលោភបំពានបូរណភាពដែនដីកម្ពុជា ដោយឥតកោតក្រែង ច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ។
ការអះអាងដូច្នេះ គឺយោងទៅលើការចូលមកបោះតង់ របស់កងទ័ពវៀតណាម នៅក្នុងតំបន់ស ក្នុងស្រុកលើកដែក និងស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្តាល តាមព្រំប្រទល់ដែន នៃប្រទេសទាំងពីរ កាលពីសប្តាហ៍ថ្មីៗកន្លងទៅ និងការសង់រោង នៅខេត្តប៉ៃលិននៃភាគីទាហាន ថៃ កាលពីសប្តាហ៍ថ្មីៗកន្លងទៅដែរ ដើម្បីអ្វីមួយដែលគេអធិប្បាយថា ជាការបង្ការការរាតត្បាតនៃ ជំងឺកូវីដ១៩ ហើយនឹងទប់ស្កាត់ពលករចំណាកស្រុក ក្នុងពេលមានការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ដែលព្រំដែននៃ ប្រទេសជិតខាងទាំងនេះត្រូវបិទមិនឲ្យឆ្លងកាត់លើកលែងតែទំនិញនោះ។
លោក ឌី ការ៉េត ប្រធានគណ:កម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា ប្រចាំស្រុកបារាំង បានថ្លែងថា ទាំងភាគីវៀតណាម និងថៃ ដែលជាប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា តែងតែបន្តសកម្មភាពជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីរំលោភបំពានទឹកដីកម្ពុជា ឥតឈប់ឈរ ដោយសារការមិនគោរពបូរណភាពដែនដីកម្ពុជា។
លោក ឌី ការ៉េត ថា «ខ្ញុំយល់ឃើញថា ទាំងវៀតណាមក្តី ទាំងថៃក្តី គេគ្មានគោរពអីព្រំដែនរបស់យើងទេ គេចង់ធ្វើអី គេធ្វើហ្នឹងទៅស្រេចតែគេចង់បានចង់ធ្វើ អាហ្នឹងវាអីចឹង តាំងពីយូរណាស់មកហើយ»។
លោកថា ទោះជាកម្ពុជា មានសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម និងសិទ្ធិសញ្ញាផ្លូវការនានាក្តី តែប្រទេសជិតខាងតែងបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍ ធ្វើសកម្មភាពជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីជាលេស ចូលមកកាន់កាប់ទឹកដីកម្ពុជា តាមព្រំប្រទល់ដែន។ «ចង់ដាក់តង់ ដាក់អីការពារវីរុសកូរ៉ូណា ឬ កូវីដ១៩ ដាក់ក្នុងដីខ្លួនទៅ រឿងហ្នឹងវាមិនទាន់ចូលក្នុងដីខ្លួនផង ខ្លួនមកដាក់ក្នុងដីគេយ៉ាងម៉េច? ដាក់ក្នុងដីខ្លួនទៅ មានទាស់អី»។
លោក ឌី ការ៉េត អះអាងថា ក្នុងពេលប្រទេសនីមួយៗ បិទព្រំដែនរៀងខ្លួន កងទ័ពគួរតែស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីរបស់ខ្លួន។ លោកបានទទូចថា កម្ពុជាត្រូវមានការការពារបូរណភាពដែនដី ឲ្យបានប្រាកដប្រជា មានឆ្មាំការពារជាប្រចាំ មានការដោះស្រាយភ្លាមៗ ហើយត្រូវពិនិត្យរាល់ពាក្យបណ្តឹងរបស់ពលរដ្ឋ តាមព្រំដែន ដែលនិយាយអំពីការរំលោភបំពានឲ្យបានដិតដល់ និងពន្យល់ពលរដ្ឋឲ្យដឹង និងទៅពិនិត្យមើលថា កន្លែងណាជាខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជា ឬទឹកដីខ្លួន ដោយមិនត្រូវចោទប្រកាន់ពលរដ្ឋថា ទៅរំលោភដីប្រទេសណាមួយ នៅពេលដែលពលរដ្ឋខ្លួន លោកដឹងច្បាស់តាំងពីដើមមកថា ជាដីរបស់កម្ពុជាទៅហើយនោះ។
ប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសជិតខាង ដូចជាវៀតណាម ថៃ និង ឡាវ នៅមានបញ្ហាវិវាទព្រំដែនយូរៗម្តងដោយសារកន្លែងខ្លះ មិនទាន់បានបោះបង្គោលចប់សព្វគ្រប់ ហើយការកំណត់ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន នៅមានភាពស្មុកស្មាញ និងបន្តចរចាគ្នានៅឡើយ។ ការណ៍នេះ បង្កឲ្យមានភាពតានតឹងផ្នែកយោធាជួរមុខពេលខ្លះផងដែរ។
តែការដោះស្រាយពីរលើកចុងក្រោយនេះ ដែលមានការសង់រោងពីភាគីថៃ នៅតាមព្រំដែន ខេត្តប៉ៃលិន និងបោះតង់ ពីភាគីវៀតណាម នៅតាមបណ្តោយព្រំដែន នៅខេត្តកណ្តាលនោះ គេមិនបានសង្កេតឃើញថា មានភាពតានតឹង កើតឡើងខ្លាំងដូចពេលមុនទេ ក្រោយពេលមន្ត្រីខេត្តអានយ៉ាង នៃប្រទេសវៀតណាម ជាប់ខេត្តកណ្តាល នៃប្រទេសកម្ពុជា បានជូនដំណឹងជាផ្លូវការដល់កម្ពុជា អំពីការបោះតង់នោះ ថាជារឿងបណ្តោះអាសន្ន ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩។ ហើយភាគីវៀតណាម បានសន្យាថា នឹងរើតង់ចំនួន ៣១ កន្លែងចេញ ក្រោយពីមានសេចក្តីរាយការណ៍ថា ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានបញ្ជូនកំណត់ទូតតវ៉ាអំពីរឿងបោះតង់នៅលើតំបន់ហាមឃាត់ឬតំបន់សនោះ។ ដោយឡែកភាគីថៃ បាន រើរោងយោធាជួរមុខចេញដោយសន្តិវិធី ដែលគេមិនទាន់ឃើញមានការពន្យល់ជាផ្លូវការដែរ។
ក្រុមមន្ត្រីកម្ពុជា ធ្លាប់បាននិយាយថា កម្ពុជាធ្លាប់អះអាងថា មិនអាចឲ្យទឹកដីរបស់ខ្លួន ត្រូវបាត់បង់សូម្បីតែ ១ មីលីម៉ែត្រ ហើយក៏មិនចង់បានចំណេញទឹកដីប្រទេសជិតខាងណាមួយដែរ។
លោក ម៉ែន ណាត ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ប្រចាំប្រទេសន័រវែស ដែលមាននិន្នាការទៅរកក្រុមជំទាស់ បានកត់សម្គាល់ថា ប្រទេសជិតខាង តែងតែឆ្លៀតឳកាសរំលោភយកទឹកដីកម្ពុជា នៅតាមព្រំដែន គឺទាំងព្រំដែនគោក និងព្រំដែនទឹក ជាពិសេសនៅពេលភាគីនយោបាយខ្មែរ មានការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុង និងមានភាពវឹកវរនយោបាយ។ លោកបានទទូចថា ដើម្បីបញ្ចប់បញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវលុបចោលសន្ធិសញ្ញា ដែលលោកចាត់ទុកថា ខុសច្បាប់ ឬផ្ទុយពីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ជាមួយប្រទេសជិតខាងទាំងអស់ចោល តាមរយ:សភា ហើយដាក់ពាក្យប្តឹងទៅសហប្រធាននៃ សន្ធិសញ្ញាទីក្រុងប៉ារីស និង តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ដើម្បីបញ្ចប់បញ្ហា។ {លោកថ្លែងថា} «មានតែអីចឹងទេ ដែលយើងអាចដោះស្រាយដែលធានាបាននូវយុត្តិធម៌ទាំងអស់គ្នា»។
លោកថា ការធ្វើដូច្នេះ មិនត្រឹមតែបញ្ចប់បញ្ហារំលោភបំពានព្រំដែន រវាងកម្ពុជា និងប្រទេសជិតខាងដោយយុត្តិធម៌ប៉ុណ្ណោះទេ តែនឹងបញ្ចប់អរិភាព រវាងអ្នកនយោបាយ និងពលរដ្ឋកម្ពុជាផងដែរ។
លោកបានបន្ថែមថា បញ្ហាកូវីដគ្រាន់តែជារឿងមួយនៅពេលនេះ ដែលនាំឲ្យកើតបញ្ហា តែលោកបន្តថានៅមានរឿងបន្តបន្ទាប់ និងកន្លែងបន្តបន្ទាប់ទៀត ដែលនឹងមានរឿងកើតឡើង បើសិនជាកម្ពុជា មិនអាចបញ្ចប់បញ្ហាព្រំដែន តាមច្បាប់អន្តរជាតិបាន ហើយឥទ្ធិពលនយោបាយចិន គ្របដណ្តប់លើកម្ពុជា កាន់តែខ្លាំងឡើងនោះ។ «ហើយដល់ពេលអាចុងក្រោយហ្នឹង គេមកធ្វើនៅខាងខេត្តកណ្តាល ហើយគេអាចធ្វើនៅកន្លែងផ្សេងៗទៀត»។
លោក វ៉ា គឹមហុង ប្រធានគណ:កម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនអាចទាក់ទងបានដើម្បីអត្ថាធិប្បាយបានទេ ដោយទូរសព្ទលោករោទិ៍ តែគ្មានអ្នកទទួល។
យ៉ាងណាក្តីលោក ម៉ែន ណាត បានអំពាវនាវឲ្យអ្នកនយោបាយកម្ពុជា ធ្វើការជាមួយគ្នា ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រទេស និងបូរណភាពដែនដី។
បញ្ហាសន្ធិសញ្ញាព្រំដែន និងបូរណភាពទឹកដីដ៏ម្រូងចម្រាស និងស្មុគស្មាញនេះ ត្រូវគេដឹងថា មានការបកស្រាយរៀងៗខ្លួន រវាងគូប្រជែងនយោបាយ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏ត្រូវបានអ្នកនយោបាយខ្លះ យកមកធ្វើជាប្រធានបទសំខាន់បំផុតមួយផងដែរ ដើម្បីបំផុសគំនិតជាតិនិយម ហើយនឹងទាក់ទាញប្រជាប្រិយភាព ជាពិសេសក្នុងពេលនៃការឃោសនារកសម្លេងឆ្នោត៕
.
CWCI Cambodia 