ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា សូមអរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ដល់ប្រជាជាតិខ្មែរគ្រប់ភាគី និងគ្រប់និន្នាការនយោបាយទាំងអស់ ដែលមានស្មារតីរួមគ្នា ប្រតិកម្មប្រឆាំងជំទាស់ ចំពោះមហិច្ឆតាឈ្លានពានរបស់វៀតណាមម្តងហើយម្តងទៀត មកលើប្រទេសកម្ពុជា។
យើ់ងខ្ញុំជម្រុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន លើកករណីជម្លោះព្រំដែននេះ ទៅកាន់សហប្រធាននៃ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស និងតុលាការអន្តរជាតិ វាប្រសើរជាជាងការដោះស្រាយដោយទ្វេភាគី ដែលភាគីកម្ពុជា មិនដែលទទួលបានស្មើភាពជាមួយវៀតណាមម្តងណាឡើយ។
(អត្ថបទបន្ថែមដោយលោក ម៉ែន ណាត ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា នៃប្រទេសន័រវេស៍)
សង្គមស៊ីវិល បក្សប្រឆាំង និងក្រុមយុវជន ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើកំណត់ទូតទៅវៀតណាម ឱ្យរើតង់ទាំង ៩ ចេញពីដីកម្ពុជា
ដោយ សុជីវី /RFA Khmer / 30-4-2020
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា គណបក្សប្រឆាំង និងក្រុមយុវជនទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាល ផ្ញើកំណត់ទូតទៅប្រទេសវៀតណាម ទាក់ទិនករណី រំលោភអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ជាថ្មីទៀត។ ចំណែកក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា អះអាងថា កម្ពុជាត្រៀមផ្ញើកំណត់ទូតទៅភាគីវៀតណាមដែរ ប៉ុន្តែរង់ចាំរបាយការណ៍ពិស្ដារ ពីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធសិន។
ការបោះតង់ចំនួន ៩ {កន្លែង} ចូលដីខ្មែរ ក្នុងស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្តាល ពីសំណាក់ភាគីវៀតណាម គឺជាប្រធានបទក្ដៅ ដែលក្រុមយុវជន ពលរដ្ឋ គណបក្សប្រឆាំង និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាល មានជំហរមុតមាំ ជំរុញឱ្យវៀតណាមរុះរើតង់ចំនួន ៩ និងត្រូវដកកងកម្លាំងយោធាប្រដាប់អាវុធ ចេញពីតំបន់នោះ ជាបន្ទាន់។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន ចាត់ទុកទង្វើរបស់វៀតណាម ជាមហិច្ឆតាឈ្លានពានទឹកដីខ្មែរបន្តទៀត ហើយលោកចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាល ដោះស្រាយបញ្ហានេះ ផ្អែកតាមច្បាប់អន្តរជាតិ និងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ១៩៩១ ជាមូលដ្ឋាន។ តែយ៉ាងណា លោក កោតសរសើរអាជ្ញាធរខេត្តកណ្ដាល ដែលបានបញ្ជូនសមត្ថកិច្ចចម្រុះ ចុះអន្តរាគមន៍ ទាហានវៀតណាម ឆ្លងចូលដីខ្មែរ និងបានផ្តល់ដំណឹងបញ្ហានេះទាន់ពេលវេលា។ លោក ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាល ត្រូវពង្រឹងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ចុះល្បាត ការពារព្រំដែនតំបន់នោះ និងត្រូវបន្ថែមល្បឿនអភិវឌ្ឍន៍ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ តាមបណ្ដោយព្រំដែន៖ «រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែធ្វើលិខិតមួយ សុំអន្តរាគមន៍ ឬយើងប្តឹងទៅ ប្រទេសម្ចាស់ហត្ថលេខី នៃកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស ស្ដីពីបញ្ហាកម្ពុជា ឱ្យជួយធ្វើអន្តរាគមន៍ ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហា យួន ឈ្លានពាន អធិបតេយ្យនៃកម្ពុជាយើង។ អាហ្នឹង យើងអាចរកដំណោះស្រាយ ការពារអធិបតេយ្យដែនដី របស់កម្ពុជាយើងបាន»។
អាស៊ីសេរី បានព្យាយាមទាក់ទង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោក កុយ គួង ដើម្បីសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ តែទូរស័ព្ទហៅចូលច្រើនដង គ្មានអ្នកទទួល នៅថ្ងៃទី ៣០ មេសា។
តែយ៉ាងណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស លោក ប្រាក់ សុខុន ធ្លាប់អាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី ២៩ មេសាថា ក្រសួងនៅរង់ចាំរបាយការណ៍ផ្លូវការពីក្រសួង និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីចាត់វិធានការឆ្លើយតបតាមការទូត។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៥ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានចេញកំណត់ទូត ស្នើទៅប្រទេសវៀតណាម ឲ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ នូវការជីកដីធ្វើគ្រឹះសង់ប៉ុស្តិ៍យោធា នៅតំបន់នោះ បន្ទាប់ពីមានតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង ពលរដ្ឋ និងយុវជនអះអាងថា ជាការឈ្លានពានបូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ពីសំណាក់ភាគីវៀតណាម។ ប៉ុន្តែរហូតមកទល់ពេលនេះ អាស៊ីសេរី នៅមិនទាន់ទទួលព័ត៌មានថា តើវៀតណាម នឹងឈប់សាងសង់ប៉ុស្តិ៍យោធា នៅតំបន់នោះ តាមសំណើរបស់ភាគីកម្ពុជា ឬយ៉ាងណាទេ?
របាយការណ៍ ក្រុមការងារ ១០០ រាត្រីបង្ហាញថា កន្លងទៅ ពលរដ្ឋរស់នៅជិតព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាម រួមមាន ខេត្តស្វាយរៀង ខេត្តកំពត ខេត្តកណ្ដាល និងខេត្តត្បូងឃ្មុំ ជាដើម ត្រូវបានយោធាវៀតណាម ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ មិនឱ្យធ្វើស្រែលើដីរបស់ខ្លួន ដែនលកាន់កាប់តាំងពីដូនតា និងមិនឱ្យសង់លំនៅឋានជាដើម។
ក្រុមពលរដ្ឋមួយចំនួន រស់នៅជិតព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាម នាខេត្តត្បូងឃ្មុំ បានត្អូញត្អែរ ចំពោះការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម។ ពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកពញាក្រែក និងស្រុកមេមត់ ចោទអាជ្ញាធរវៀតណាម ថាបានគំរាមកំហែងមិនឱ្យអ្នកភូមិ ធ្វើស្រែលើដីរបស់ខ្លួន ដែលពួកគេធ្លាប់បានបង្កបង្កើនផលតាំងពីបុរាណមក។ ក្រុមពលរដ្ឋមួយចំនួន បានស្រែកយំ បង្ហាញពីទុក្ខកង្វល់ទាំងនេះ នៅចំពោះមុខក្រុមយុវជន ដែលចុះទៅពិនិត្យបង្គោលព្រំដែន នៅតំបន់នោះ កាលពីពេលកន្លងទៅ៖ «ខ្ញុំធ្វើដីនេះតាំងពីអាយុខ្ញុំ ១២ឆ្នាំ តាខ្ញុំ និងយាយខ្ញុំរស់នៅ ឥឡូវនេះគេ (វៀតណាម) យកហើយនេះ។ ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត ម៉ែ និងឪខ្ញុំអត់មានប្រកាសថា កូនអើយទឹកដីខ្ញុំត្រឹមនេះ ឬត្រឹមនោះ គឺអត់មានតែល្បាក់ទីមួយ គឺវាយកមួយល្បាក់ហើយ គឺវាយកមកដល់ជាំប្រាំល្វែងនេះ វាយកមកត្រឹមបុស្ស»។
ប្រធានក្រុមការងារ ១០០រាត្រី និងជាប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ លោក មួង សូនី សង្កេតឃើញថា ប្រព័ន្ធការពារព្រំដែន របស់រដ្ឋាភិបាលទន់ខ្សោយខ្លាំង ជាពិសេស អាជ្ញាធរខ្មែរ បណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យប្រជាជនវៀតណាម មកសង់លំនៅឋាន លើទឹកដីខ្មែរ ក្បែរព្រំដែនខុសច្បាប់៖ «ការដែលយើង អត់មានភាពច្បាស់លាស់ ក្នុងការការពារព្រំដែនហ្នឹងហើយ ដែលធ្វើឱ្យវៀតណាម ឆ្លៀតឱកាសទន្ទ្រានមកមុខ ទៅតាមអ្វីដែលគេអាចធ្វើទៅបាន។ រដ្ឋាភិបាលយើង ក្នុងការពារព្រំដែន នៅមានកម្រិតទាបណាស់ បើយើងប្រៀបធៀបជាមួយវៀតណាម។ វៀតណាម មានភាពច្បាស់លាស់ ក្នុងការ ការពារព្រំដែន ទាំងផ្លូវច្បាប់ វិស្សកម្ម និងផ្លូវនយោបាយ។ យើងឃើញ តំបន់មិនទាន់ឯកភាពគ្នា វៀតណាមធ្វើការគ្រប់គ្រងដោយមានប្រៀប មកលើកម្ពុជា ដូចជាតំបន់ដាក់ដាំ ដាក់ហ៊ួដ ជាដើម»។
កាលពីថ្ងៃទី ១៧ មករា ឆ្នាំ១៩៩៥ ភាគីកម្ពុជា និងវៀតណាម បានឯកភាពគ្នា ចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួមមួយ ស្ដីពីរក្សាតំបន់មិនទាន់ឯកភាពគ្នា បោះបង្គោលព្រំដែន ឱ្យនៅស្ថានភាពដដែល ពោលគឺ គ្មានការអភិវឌ្ឍអ្វីទាំងអស់។ ក៏ប៉ុន្តែកាលពីឆ្នាំ ២០១៥ វៀតណាម បានសង់ប៉ុស្តិ៍យោធាមួយ នៅតំបន់នោះ រំលោភកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ហើយកាលពីថ្មីៗនេះ ភាគីវៀតណាម បានបោះតង់ចំនួន ៩ និងបញ្ជូនកម្លាំងយោធាប្រដាប់អាវុធ ឆ្លងចូលដីខ្មែរ ឋិតនៅភូមិព្រែកស្បូវ ឃុំសំពៅពូន ស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្តាល ជាប់ខេត្តអានយ៉ាង (An Giang ) ប្រទេសវៀតណាម៕
.
CWCI Cambodia 