Updated: 16-12-2020
By Nokor
ជីវប្រវត្តិសង្ខេប៖ លោក ម៉ែន ណាត ពីកូនកសិករ ក្លាយជាបញ្ញវន្ត និងជាអ្នកជាតិនិយម
លោក ម៉ែន ណាត (Mèn Nath) ជាកូនកសិករ ក្នុងជីវភាពគ្រួសារមធ្យម មានស្រុកកំណើត នៅភូមិ/ឃុំដូងខ្ពស់ ស្រុកបុរីជលសារ ខេត្តតាកែវ។ លោកកើតនៅក្នុងសម័យសង្គ្រាម ថ្ងៃទី ១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ (បញ្ជីជាតិ ០៥ មករា ១៩៧៦) លោកជាកូនពៅក្នុងចំណោមបងប្អូន ៥នាក់ (ស្រី ៣នាក់)។ ឪពុករបស់លោកឈ្មោះ ម៉ែន មនិន្ទ (Mèn Monint) ហៅតា និន កើតនៅឆ្នាំ១៩២៦ បានទទួលមរណភាពដោយជរាភាព ថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៦ ក្នុងជន្មាយុ ៨០ឆ្នាំ។ ហើយម្តាយមានឈ្មោះ អ៊ុក អូន (Ouk Aun) កើតនៅឆ្នាំ១៩៣៦ រស់នៅឃុំដូងខ្ពស់ ស្រុកបុរីជលសារ ខេត្តតាកែវ។
សព្វថ្ងៃលោក ម៉ែន ណាត រស់នៅប្រទេសន័រវេស៍ (Norway) នៃទ្វីបអឺរ៉ុបខាងជើង។ លោកមានកូន ៣ នាក់ (ប្រុសមួយ ជាកូនច្បង និងកូនស្រី ២ នាក់)។
បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការសិក្សា នៅវិទ្យាល័យព្រៃសណ្តែក ស្រុកទ្រាំង ខេត្តតាកែវ លោក ម៉ែន ណាត បានបន្តការសិក្សា នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ថ្នាក់បរិញ្ញាប័ត្រ មហាវិទ្យាល័យសង្គមវិជ្ជា ជំនាន់ទី៣ (១៩៩៦-២០០០) នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។ ហើយលោក ក៏បានបញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្របូក១ នៅមហាវិទ្យាល័យគរុកោសល្យ ឆ្នាំ២០០១ (សព្វថ្ងៃប្តូរឈ្មោះមកជា វិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ) ជាសាស្ត្រាចារ្យ ឬគ្រូបង្រៀន មុខវិជ្ជាគរុកោសល្យ និងចិត្តវិទ្យា។
ប្រវត្តិការសិក្សា លោក ម៉ែន ណាត ជាសិស្សពូកែ តាំងពីថ្នាក់បឋមសិក្សា ហើយលោកបានប្រឡងជាប់ចូលមហាវិទ្យាល័យ ចំនួន ២ កាលនោះ គឺសង្គមវិជ្ជា និង មន្ទីរពិសោធន៍ នៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសុខាភិបាល ឬសាលាពេទ្យរ៉ុស្ស៊ី។ ប៉ុន្តែលោក មិនបានជ្រើសរើសមុខវិជ្ជាផ្នែកមន្ទីរពិសោធន៍ នៅសាលាពេទ្យទេ។ ក្រៅពីនេះ លោកបានសិក្សាវគ្គបណ្តុះបណ្តាលជំនាញមួយចំនួនទៀត ដូចជាផែ្នករដ្ឋបាលទូទៅ ច្បាប់ ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ការទូត និងវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ។
លោក ម៉ែន ណាត ក៏បានបញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ ផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តអប់រំ នៅសាកលវិទ្យាល័យអាហ្គ័រឌើរ៍ (University Of Agder “UiA”) ប្រទេសន័រវេស៍ (Norway) ឆ្នំា២០១៣ ក្នុងឋានៈជាជនភៀសខ្លួននយោបាយ និងបានទទួលសញ្ជាតិ នៅឆ្នាំ២០១៣។ លោក បានមកដល់ប្រទេសន័រវេស៍ នៅថ្ងៃទី ២៦ មករា ២០០៦។
ការងារតស៊ូមតិដើម្បីកម្ពុជា៖
នៅប្រទេសន័វេស៍សព្វថ្ងៃ លោក ម៉ែន ណាត ជាអ្នកដឹកនាំសហគមន៍ខ្មែរ ជាប្រធានសមាគមពុទ្ធសាសនិកជនខ្មែរ ដែលជាសមាគមលើកស្ទួយប្រពៃណីវប្បធម៌ខ្មែរ សម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសនេះ។ ក្រៅពីនេះ លោកក៏ជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា មានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសន័រវេស៍ និង ជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃ ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីលើកស្ទួយវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និងទឹកដីជាតិ នៅប្រទេសកម្ពុជា។
ក្នុងតួនាទីដែលមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ លោកដឹកនាំសហគមន៍ខ្មែរនៅប្រទេសន័រវេស៍ បានជោគជ័យគួរឲ្យកត់សម្គាល់ក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំមកនេះ គួបផ្សំនឹងការចូលរួមជ្រោមជ្រែងពីបងប្អូនខ្មែរក្នុងសហគមន៍ផង គិតមកត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ ២០២០។ ចំពោះបញ្ហាប្រទេសកម្ពុជាវិញ លោកគឺជាអ្នកតាក់តែងឯកសារនានា ជាមួយក្រុមការងារ នៃចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ កំណើតទី២ (រៀបចំឡើងវិញ និងប្រកាសដំណើរការថ្ងៃទី ០៧ មិថុនា ២០២០) បង្កើនសកម្មភាពតស៊ូមតិ លើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ និងយុត្តិធម៌សង្គម។
លោក ម៉ែន ណាត ធ្លាប់ជាមន្រ្តីរាជការ នៃការិយាល័យកំណត់ហេតុ នាយកដ្ឋាននីតិវិធី រដ្ឋសភាជាតិ ពីឆ្នាំ ១៩៩៩ ដល់ឆ្នាំ ២០០៦។ ក្នុងពេលនោះ លោកក៏បានរៀបចំសមាគមមន្រ្តីរាជការកម្ពុជា នៅឆ្នាំ ២០០៤ ដែលមានឈ្មោះពេញថា សមាគមមន្រ្តីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (Cambodia Independent Civil-servants Association – CICA) ក្នុងគោលបំណងលើកស្ទួយលក្ខខណ្ឌមន្រ្តីរាជការ ជីវភាពមន្រ្តីរាជការ និងសិទ្ធិមនុស្ស។ លោក ជាអ្នកដឹកនាំសមាគមនេះ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០០៦ គឺក្រោយពេលភៀសខ្លួន ទៅកាន់ប្រទេសន័រវេស៍ (Norway) ក្នុងរឿងប្រឆាំងជំទាស់ «សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥» តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ផ្សាយនៅថ្ងៃទី ១១ តុលា ២០០៥ បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញានោះ ជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តីវៀតណាម នៅថ្ងៃទី១០ តុលា។ ការប្រឆាំងជំទាស់សន្ធិសញ្ញានោះ ធ្វើឡើងក្នុងនាមជាសមាជិកនៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោក ម៉ែន ណាត និងក្រុមការងារ ៣ រូបទៀត។ (ឯកសារភាសាអង់គ្លេស និងខ្មែរ – Rong Chhun, Men Nath, …) /(មានអត្ថបទបន្ថែម ជាភាសាអង់គ្លេស – Licadho: Men Nath, CICA President, Mr Rong Chhun, …)។
កាលនៅជានិស្សិត លោក ម៉ែន ណាត បានក្លាយជាយុវជនឆ្នើម និងជាមេដឹកនាំ ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំនៃ ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ (Students’ Movement for Democracy – SMD) ពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩៨ ដែលជាក្រុមយុវជនជាតិនិយម ប្រឆាំងនយោបាយដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (ជាគណបក្សកុម្មុយនីស្ត) ដែលគាំទ្រដោយប្រទេសវៀតណាម។
រៀននៅទីក្រុងភ្នំពេញ លោក ម៉ែន ណាត ជានិស្សិតម្នាក់ ក្នុងចំណោមនិសិ្សតក្រីក្រ មានការតស៊ូព្យាយាមខ្ពស់ បានស្នាក់នៅ កុដិលេខ២ វត្តនាគវ័ន ខណ្ឌបឹងកក់ទី២ ក្រុងភ្នំពេញ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកក៏ជាអ្នកសម្របសម្រួល នៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា (Cambodia Watchdog Council) បង្កើតឡើង នៅថ្ងៃទី ១៦ កញ្ញា ២០០២ ដែលជាបណ្តុំអង្គការ សមាគម និងសហជីព។ ក្រុមប្រឹក្សានេះ គឺបានធ្វើសកម្មភាពខ្លាំងក្លា ទៅលើការលើកកម្ពស់សិទ្ធិកម្មករ សិទ្ធិមន្ត្រីរាជការ សិទ្ធិពលរដ្ឋ យុត្តិធម៌សង្គម និង កិច្ចការព្រំដែន។
ពីឆ្នាំ ២០០០ ដល់ ២០០២ លោក ម៉ែន ណាត ជាអនុប្រធាន រណសិរ្សប្រជាធិបតេយ្យនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ។ រណសិរ្សនិស្សិតនេះ មានលោក ស៊ុត ឌីណា (ម៉ៅ មឿងយ៉ាត) ជាប្រធាន និងអ្នកស្រី ស៊ុន សុគន្ធមាលា ជាអគ្គលេខាធិការ។ ពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០០២ ដល់ ២០០៤ លោក ម៉ែន ណាត ជាប្រធានរណសិរ្សនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ / the Front of Khmer Students and Intellectuals (FKSI) ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំនិស្សិតសំខាន់ៗខ្លះទៀត។ លោក និង លោក អ៊ុំ សំអាន មេដឹកនាំចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពីខែមិថុនា ដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០០២ បានផ្តួចផ្តើមគំនិត និងសម្របសម្រួលរៀបចំឲ្យមាន ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា។
បញ្ជាក់៖ សមាជិកស្ថាបនិកនៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា រួមមាន៖
១. លោក ជា វិជ្ជា ប្រធានសហជីពសេរីកម្មករកម្ពុជា។ លោក ត្រូវបានធ្វើឃាតដោយ ចារកិច្ចរដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន ថ្ងៃទី ២២ មករា ឆ្នាំ ២០០៤ ខណៈពេលជាប់គាំងនយោបាយ ក្រោយការបោះឆ្នាំជាតិ ឆ្នាំ ២០០៣។ (អត្ថបទកាសែត ថ្ងៃបូជាសពលោក ជា វិជ្ជា ២៦ មករា ២០០៤ ជាភាសាអង់គ្លេស៖ Men Nath, Prince Norodon Sirivuth, Sam Rainsy, Heng Pov, …)។
២. លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសមាគមសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជា និង ជាសមាជិកនៃ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) ឆ្នាំ២០១៥ -២០១៧។ លោក ក៏ជាមេដឹកនាំនៃ សហភាពសហជីពម្ពុជា ផងដែរ។
៣. លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រធានចលនានិស្សិតដើម្បីលទិ្ធប្រជាធិបតេយ្យ ដែលសព្វថ្ងៃជាតំណាងរាស្រ្ត នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អាណត្កិទី៥ (២០១៣ -២០១៨)។ ប៉ុន្តែលោក អ៊ុំ សំអាន ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន ចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ (ជាង ២ ឆ្នាំ) ពីខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៦ ដល់សីហា ឆ្នាំ ២០០៨ ក្នុងរឿងរិះគន់ ផែនទីព្រំដែន និងប្រឆាំងជំទាស់ ការបង្គោលព្រំដែនថ្មី ជាមួយវៀតណាម ហៅថា «បោះបង្គោល រំលោភចូលក្នុងទឹកដីខ្មែរ»។
៣. លោក ម៉ែន ណាត ប្រធានសមាគមមន្រ្តីរាជការកម្ពុជា ដែលសព្វថ្ងៃជាប្រធាននៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលម្ពុជា និងជាប្រធានសហគមន៍ខ្មែរ នៅប្រទេស ន័វេស៍ (Norway)។
៤. លោក ឆាំ ឆានី ប្រធានសមាគមកសិការកម្ពុជា ដែលសព្វថ្ងៃ ជាអនុប្រធាន នៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា មានមូលដ្ឋាននៅប្រទេស ន័រវេស៍ (Norway)។
៥. លោក ជា មុន្នី (ប្អូនប្រុសលោក ជា វិជ្ជា) ស្ថាបនិក សហជីពសេរីកម្មករកម្ពុជា ហើយ គឺ ជាប្រធានសហជីពនេះ តាំងពីឆ្នាំ ២០០៤ ដល់សព្វថ្ងៃ។
៦. អ្នកស្រី ឆន សុខា ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា ដែលសព្វថ្ងៃ ជាមន្រ្តិសម្របសម្រួសសិទ្ធិកម្មករ នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សមួយ។
អំពីបុគ្គលិកលក្ខណៈវិញ លោក ម៉ែន ណាត ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថា យុវជនរៀនពូកែតាំងពីកាលនៅរៀន ហើយលោក ជាមនុស្សឧស្សាហ៍ព្យាយាម ស្មោះត្រង់ ចិត្តទូលាយ មានគំនិតអហិង្សានិយម, មិនចេះបង្កជម្លោះជាមួយមិត្តភ័ក្រ្ត ឬអ្នកដទៃ, មានការអធ្យាស្រ័យខ្ពស់ជាមួយជនទូទៅ និង ក្នុងសហគមន៍ផង។
ក្រៅពីនេះលោក ម៉ែន ណាត ជាមនុស្ស ដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់ លើកិច្ចការរដ្ឋបាល និង ជាមនុស្សយកចិត្តទុកដាក់ ចំពោះការងារ និងក្នុងក្រុមការងារ ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍រួម និងសហគមន៍ ក៏ដូចជាប្រទេសជាតិផងដែរ។ លោក ជាមនុស្សរស់នៅជាមួយឧត្តមគតិ មិនក្បត់មនសិការ ក៏ដូចជាមិត្តភ័ក្រ្តក្នុងកិច្ចការងារ។
លោក ម៉ែន ណាត បានភៀសខ្លួន ទៅរស់នៅប្រទេសន័រវ៉េស៍ (Norway) ថ្ងៃទី២៦ មករា ឆ្នាំ ២០០៦ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន គំរាមកំហែង និងតាមចាប់ខ្លួន បន្ទាប់ពីរូបលោក ជាមួយសមាជិកឯទៀតនៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ប្រឆាំងជំទាស់ សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបំពេញបន្ថែម នាខែតុលា ឆ្នាំ ២០០៥ ដែលរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន និងវៀតណាម បានផ្តល់ច្ចាប័នទទួលស្គាល់ឡើងវិញនូវ សន្ធិសញ្ញាកំណត់ដែនរដ្ឋ ឆ្នាំ១៩៨៥ ដែលជាសន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់ ដែលវាផ្ទុយពីមាត្រា២ មាត្រា៥៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឆ្នាំ១៩៩៣ និងផ្ទុយពី កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១។ (ចុចត្រង់នេះ វីដេអូឯកសារ ២០០៥៖ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាចាប់ខ្លួន រ៉ុង ឈុន, ជា មុន្នី, ម៉ែន ណាត, អៀ ចាន់ណា /Khmer border activists)។ ភ្ជាប់ឯកសារតវ៉ារឿងជម្លោះ ប្រាសាទព្រះវិហារ ឆ្នាំ ២០០៩ ជាមួយថៃ (ភាសាអង់គ្លេស – CWCI Cambodia Mr Men Nath)។ ភ្ជាប់បន្ថែមជាមួយលិខិតលោក ម៉ែន ណាត ផ្ញើទៅ អង្គការ UNESCO រឿងប្រាសាទព្រះវិហារ។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ម៉ែន ណាត ក៏ជាប្រឆាំងជំទាស់យ៉ាងខ្លាំងក្លា ក្នុងរឿងជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ជាពិសេសជនជាតិវៀតណាមខុសច្បាប់ នៅកម្ពុជា។
ជាលក្ខណៈផ្ទាល់ខ្លួនជាមួយខ្ញុំ ប៉ាង សុខឿន (ហ្វេសប៊ុក÷ ខ្មែរ សុវណ្ណភូមិ) ពោលគឺលោក ម៉ែន ណាត ក៏មិនខុសពី លោក ទូច វិបុល (អតីតអនុប្រធាន ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សព្វថ្ងៃជាប្រធាន សម្ព័នអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តខ្មែរអាមេរិកាំង នៅសហរដ្ឋអាមេរិក) ក៏ដូចជាលោក អ៊ុំ សំអាន ដែរ ពួកយើងជាមិត្ត និងជាក្រុមការងារដ៏ល្អ។ ហើយអ្វីដែលពិសេសជាងគេ គឺលោក ម៉ែន ណាត និង ប៉ាង សុខឿន ប្រៀបបាននឹងគ្រួសារតែមួយ។ ពួកយើង មកពីខេត្តតាកែវ ដូចគ្នា។ ពួកយើង នឹងបន្តដំណើររបស់យើងរួមគ្នាទៅមុខ ជួយកសាង {កែទម្រង់} មាតុភូមិរបស់យើង ឲ្យខ្លាំងក្លាឡើងវិញ។
(អត្ថបទដោយលោក ប៉ាង សុខឿន (ហ្វេសប៊ុក៖ ខ្មែរ សុវណ្ណភូមិ) / ខែសីហា ២០១៧ / អត្ថបទបន្ថែមដោយ នគរ)
.