អត្ថបទដោយ TCD / 18-6-2020
បញ្ញវន្តខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស រិះគន់ថា អ្នកនយោបាយខ្មែរ យកទីលាននយោបាយ ដើម្បីដោះស្រាយគំនុំបុគ្គលផ្ទាល់ខ្លួន ជាជាងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេសជាតិ។ ពួកគេនិយាយថា គំនុំសងសឹករបស់អ្នកនយោបាយ ជាដើមហេតុធ្វើឲ្យខ្មែរបែកបាក់សាមគ្គី បាត់បង់ភាតរភាព និងធ្វើឲ្យមុខមាត់ប្រទេសជាតិចុះអន់ថយ។ នេះបើតាមកម្មវិធី Idea Talk នៃសារព័ត៌មាន ឌឹខេមបូឌា ឌែលី (The Cambodia Daily) កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅ។
លោក អ៊ុន ជឹម សព្វថ្ងៃនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ជាអនុប្រធានគណបក្សឯកភាពជាតិខ្មែរ ដែលទើបបង្កើតថ្មី ថ្លែងថា មេដឹកនាំបក្សនយោបាយ គួរតែបញ្ឈប់ការលាបពណ៌ និងការបញ្ឈប់ការផ្តួលរំលំគ្នា ដើម្បីអំណាចបក្ខពួករបស់ខ្លួនបន្តទៀត។ លោកផ្តល់អនុសាសន៍ថា អ្នកនយោបាយគ្រប់ភាគី គួរតែចាប់ដៃគ្នាដោយសន្តិវិធី ហើយចូលតុចរចា ដើម្បីពិភាក្សារកដំណោះស្រាយ ជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដោយតម្កល់ប្រយោជន៍ជាតិជាគោល។
ចំណែកលោក សេក សុជាតិ និស្សិតថ្នាក់បណ្ឌិតនៅប្រទេសចិន បានថ្លែងក្នុងកម្មវិធី Idea Talk នេះដែរថា កម្ពុជានឹងមិនមានសន្តិភាពនោះទេ បើមេដឹកនាំបក្សនយោបាយ នៅតែប្រកាន់នយោបាយហិង្សា លើជាតិសាសន៍ខ្លួនឯង។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា «មេដឹកនាំ ត្រូវតែប្រកាន់យុត្តិធម៌ ក្នុងបក្សរបស់ខ្លួន ក្នុងការអនុវត្តបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងបក្ស និងហ៊ានសារភាព នូវកំហុសដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ត។ លើសពីនេះទៀតក្រមសីលធម៌ សម្រាប់មេបក្សនយោបាយ ក្នុងការដឹកនាំ ក៏ជាកត្តាសំខាន់ មិនអាចខ្វះបាន ដើម្បីធ្វើជាគំរូល្អ ដល់សមាជិកគ្រប់រូប»។
លោក អ៊ុន ជឹម មានប្រសាសន៍ថា សមរភូមិនយោបាយនៅកម្ពុជា ត្រូវតែបញ្ជៀសនូវនយោបាយវាយប្រហារគ្នា ជៀសវាងការបង្កើតពាក្យចចាមអារាម គម្រាមកំហែង និងដាក់ការសង្ស័យលើគ្នា ដែលបង្ករឲ្យមានការបែកបាក់សាមគ្គីជាតិ ផ្ទុយទៅវិញ ត្រូវលើកតម្កើងសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ជុំរុញឲ្យមានសិទ្ធិចូលរួមនយោបាយ ឲ្យបានទូលំទួលាយជាងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ លោកបន្តថា ដើម្បឲ្យកម្ពុជាមានឯករាជ្យពិតប្រាកដ អ្នកនយោបាយ ត្រូវរួបរួមសាមគ្គីគ្នា ដើម្បីធ្វើការទូតឲ្យបានល្អ ជាមួយប្រទេសលើពិភពលោក ដោយមិនប្រកាន់របបដឹកនាំណាមួយឡើយ។ វិបត្តិនយោបាយ គឺជាបន្ទុកដ៏សែនធ្ងន់ សម្រាប់ជាតិខ្មែរទាំងមូល ដែលកើតចេញពីការដណ្តើមអំណាច របស់អ្នកនយោបាយបក្ខពួកនិយម។
ជាក់ស្តែងកាលពីថ្ងៃទី ០៣ កញ្ញា ២០១៧ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បានចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ដាក់គុក។ រួចមករដ្ឋាភិបាល ប្រើតុលាការកំពូល ឲ្យរំលាយគណបក្សនេះ នៅថ្ងៃទី ១៦ វិច្ឆកា ២០១៧ ដោយចោទប្រកាន់ថា បានពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសក្បត់ជាតិ និង ផ្អាកសកម្មភាពនយោបាយរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៃ គណបក្សប្រឆាំងនេះ ចំនួន ១១៨ រូប រយៈពេល ៥ឆ្នាំ ព្រមទាំងដកហូតកៅអីក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ជាង ៥០០៧ ផងទៀត។ ក្រោយពេលរំលោយគណបក្សនេះ ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏សម្រេចលុបឈ្មោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចេញពីបញ្ជីគណបក្សនយោបាយភ្លាមៗផងដែរ។ បច្ចុប្បន្នលោក កឹម សុខា ត្រូវបានតុលាការដាក់កម្រិតសេរីភាពរបស់លោក អាចដើរហើរនៅក្នុងប្រទេសបាន ប៉ុន្តែសិទ្ធិនយោបាយ ត្រូវបានហាមឃាតដដែល ក្រោមរង្វង់ប្រព័ន្ធច្បាប់អយុត្តិធម៌។
លោក John Sifton នាយកខាងផ្នែកតស៊ូមតិនៃ អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch សម្រាប់តំបន់អាស៊ី រិះគន់ថា អស់រយៈពេលជាង ៣០ ឆ្នាំនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា គំរាមកំហែង ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងការចោទប្រកាន់បែបប្រឌិតតាមច្បាប់ ដើម្បីបន្តកាន់អំណាច ហើយជាក់ស្តែង លោក ហ៊ុន សែន កាន់តែពង្រីកការវាយប្រហារ ទៅលើក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកនយោបាយជំទាស់។
លោក អ៊ុន ជឹម សំដែងការសោកស្តាយ ចំពោះអ្នកនយោបាយ ដែលនៅតែប្រើវប្បធម៌យកឈ្នះគ្នា ដោយការផ្តួលរំលំគ្នា និងលាបពណ៌ ស្របពេលប្រទេសរបស់ខ្លួន កំពុងស្ថិតក្នុងជំងឺមហារីកនយោបាយរ៉ាំរ៉ៃរាប់សិបឆ្នាំមកហើយនោះ។ លោកបានរំលឹកអតីតមេបក្សប្រឆាំងថា គួរតែក្រឡេកមើលចំណុចខ្សោយ របស់ខ្លួនឡើងវិញ មិនត្រូវព្រងើយកន្តើយ ចំពោះការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងគណបក្សរបស់ខ្លួនឡើយ។
លោក សេក សុជាតិ មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងកែប្រែមុខមាត់កម្ពុជា លើឆាកអន្តរជាតិឲ្យបានល្អឡើងវិញ អ្នកនយោបាយត្រូវតែវិលមករកការសន្ទនាជាថ្មីឲ្យខានតែបាន៕
.