ដោយ អាស៊ីសេរី
RFA : 14-11-2017
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ដែលបង្ខំបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នៅក្នុងកាលៈទេសៈប្រទេសកម្ពុជា គ្មានឯកភាពជាតិ និងកំពុងមានវិបត្តិនយោបាយធ្ងន់ធ្ងរ។ អង្គការដដែលបានបង្ហាញទៀតថា សកម្មភាពបែបនេះ ជាការអនុវត្តផ្ទុយពីច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ចាត់ទុកសកម្មភាពរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានបង្ខំបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ថា បានអនុវត្តផ្ទុយពីឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងផ្ទុយពីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត បញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា បានចាត់ទុកការប្ដេជ្ញារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម ង្វៀន ស៊ុងហ៊្វុក (Nguyen Xuan Phuc) ថានឹងបញ្ចប់ការបោះបង្គោលព្រំដែន ឲ្យរួចរាល់នៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខនោះ គឺជាការនាំឲ្យកម្ពុជា ខាតបង់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ការប្ដេជ្ញានេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងជំនួបមេដឹកនាំទាំងពីរក្នុងអំឡុងពេលប្រជុំកំពូល អេប៉ិច (APEC) កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ នៅខេត្តដាណាង ប្រទេសវៀតណាម។
លោក ម៉ែន ណាត ថ្លែងថា លោកមិនឯកភាព ចំពោះការបង្ខំបោះបង្គោលព្រំដែន រវាងមេដឹកនាំកម្ពុជា និងវៀតណាម ក្នុងពេលប្រទេសកម្ពុជា មិនទាន់មានឯកភាពជាតិនេះទេ ៖ «បើយើងបង្ខំបោះបង្គោលព្រំដែន ទាំងតក់ក្រហល់បែបនេះ មានន័យថា យើងកំពុងបម្រើតាមការចង់បានរបស់វៀតណាម។ បញ្ហានេះ យើងត្រូវតែរង់ចាំឲ្យកម្ពុជា មានឯកភាពផ្ទៃក្នុងជាតិជាមុនសិន គឺគ្រប់ភាគីនយោបាយ មិនថាអ្នកជំនាញការព្រំដែន និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទេ ត្រូវតែមានឱកាសជួបជជែកគ្នា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយត្រឹមត្រូវ រវាងបញ្ហាព្រំដែននេះ ពីព្រោះរឿងនេះ ធ្ងន់ធ្ងរណាស់ និងជាហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរណាស់ សម្រាប់ជាតិយើង។ ឥឡូវនេះ យើងឃើញស្រាប់ហើយ ប្រទេសទាំងពីរបានបង្ខំបោះបង្គោលព្រំដែនថ្មីៗ ហ្នឹងនៅខេត្តព្រៃវែង បង្គោលធំ និងនៅខេត្តក្រចេះ បង្គោលធំហ្នឹងគឺបានបោះរួចហើយៗ នៅបោះបង្គោលរណបមួយចំនួនទៀតហ្នឹង គឺវាមិនជាល្អទេ»។
អាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចទាក់ទងលោក វ៉ា គឹមហុង ប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា និងលោកបណ្ឌិត សុខ ទូច ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីបំភ្លឺជុំវិញការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា តាមទូរស័ព្ទបានទេ នៅល្ងាចថ្ងៃចន្ទ ទី១៣ ខែវិច្ឆិកា។
អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា អ្នកស្រី កុយ ពិសី បានបញ្ជាក់ប្រាប់កាសែតក្នុងស្រុក កាលពីសប្ដាហ៍មុនថា កម្ពុជា-វៀតណាម បានបោះបង្គោលព្រំដែនធំ នៅខេត្តព្រៃវែង ជាមួយខេត្តដុងថាប់ និងខេត្តក្រចេះ ជាមួយខេត្តប៉ិញភឿក រួចរាល់ ១០០ ភាគរយហើយ ហើយភាគីទាំងពីរ ត្រូវបន្តបោះបង្គោលព្រំដែនបន្ថែមមួយចំនួនទៀត ឲ្យចប់នៅដំណាច់ ឆ្នាំ២០១៧។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យបញ្ឈប់ការបោះបង្គោលព្រំដែន រវាងកម្ពុជា-វៀតណាម ជាបន្ទាប់ដោយរង់ចាំរហូតដល់កម្ពុជា មានឯកភាពជាតិ និងមានប្រក្រតីភាពនយោបាយជាមុនសិន។
អ្នកឃ្លាំមើលព្រំដែន លោក ម៉ែន ណាត សង្កត់ធ្ងន់ថា ការបោះបង្គោលព្រំដែន ដែលនាំឲ្យមានមន្ទិលសង្ស័យ និងមិនប្រក្រតីកន្លងមក រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភា ត្រូវតែពិនិត្យ និងសើរើឡើងវិញ ដើម្បីធានានូវដែនអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដីរបស់កម្ពុជា ដែលមានកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ដែលជាឆ្អឹងខ្នងដ៏រឹងមាំ ក្នុងការបញ្ចៀសការរំលោភឈ្លានពានពីវៀតណាម។
លោក ម៉ែន ណាត ៖ «បើសិនជារដ្ឋាភិបាលនៅតែធ្វើអ៊ីចឹង នៅថ្ងៃអនាគតពេលយើងមានរដ្ឋាភិបាលថ្មី គឺយើងនឹងត្រូវតែទាមទារសើរើឡើងវិញ នូវឯកសារព្រំដែនទាំងអស់។ ក្នុងនោះរឿងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ ហ្នឹង ក៏វាមិនត្រឹមត្រូវតាមកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស និងមិនត្រឹមត្រូវតាមខ្លឹមសារមាត្រា២ និងមាត្រា៥៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែរ។ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាល ត្រូវតែពិចារណាឡើងវិញ ទៅលើរឿងបោះបង្គោលព្រំដែននេះ ព្រោះវាគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ជាតិយើង គឺមិនត្រឹមតែសម្រាប់កូនចៅ លោក ហ៊ុន សែន ឬកូនចៅ លោក ស ខេង នោះទេ គឺរងគ្រោះទាំងកូនចៅបក្សប្រឆាំង និងបក្សកាន់អំណាច និងបក្សផ្សេង គឺនឹងទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ដូចគ្នានៅថ្ងៃអនាគត។ ដូច្នេះយើងត្រូវខិតខំនាំគ្នាថែរក្សាបញ្ហាជាតិ»។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម លោក ង្វៀន ស៊ុងហ៊្វុក នៅក្នុងជំនួបអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំកំពូល អេប៉ិច កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា នាខេត្តដាណាង ប្រទេសវៀតណាម បានសន្យារួមគ្នាថា នឹងបញ្ចប់ការបោះបង្គោលព្រំដែនឲ្យរួចរាល់នៅឆ្នាំ២០១៨ និងកសាងព្រំដែនរួមគ្នាមួយ ប្រកបដោយសន្តិភាព និងស្ថិរភាព។
ក្នុងជំនួបដដែលនោះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម សន្យាថា នឹងបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៃប្រទេសទាំងពីរ ឲ្យកាន់តែរឹងមាំខ្លាំងឡើងក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្មទេសចរណ៍។ ទំនាក់ទំនងការទូត និងជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរដំណើរទស្សនកិច្ច ពីគ្រប់វិស័យ ព្រមទាំងរឹតចំណងមិត្តភាព រវាងប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងវៀតណាម ឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើងទ្វេថែមទៀត៕