ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើល អំពីបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា បានប្រតិកម្មទៅនឹង ការចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា ស្ដីពីកម្មវិធីសហប្រតិបត្តិការ រវាងអង្គការរណសិរ្សទាំង ៣ ប្រទេស មានកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ ថាអាចជាមហិច្ឆតារបស់វៀតណាម ក្នុងការលេបយកកម្ពុជា ដើម្បីពង្រីកអំណាច សហព័ន្ធឥណ្ឌូចិន។
Update 18-8-2017 /(ដោយ តាំង សារ៉ាដា, RFA, 10th-12-2011)
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលអំពីបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា នៅឯនាយសមុទ្រ បានសំដែងការព្រួយបារម្ភចំពោះការចុះអនុស្សារណៈ ស្ដីពីកម្មវិធីសហប្រតិបត្តិការ រវាងអង្គការរណសិរ្សទាំងបីប្រទេស មានកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែវិច្ឆិកា នោះថា អាចជាល្បិចកលរបស់វៀតណាម ក្នុងការលេបត្របាក់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយពង្រីកទឹកដីរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។
អនុស្សរណៈរវាងប្រទេសបីនេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងកសាង ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនសន្តិភាព មិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការ ខណៈក្រុមអ្នកឃ្លាំមើល អះអាងថានេះជាយុទ្ធសាស្ត្រថ្មី របស់វៀតណាម ដើម្បីឈានទៅរកការបើកចំហព្រំដែន រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ដូចគ្នាទៅនឹងការបើកចំហព្រំដែន រវាងវៀតណាម និង ឡាវ ដូច្នោះដែរ។
លោក ស៊ាន ប៉េងសែ ដែលជាប្រធាន គណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសបារាំង មានប្រសាសន៍ថា វៀតណាម កំពុងប្រើគ្រប់រូបមន្ត ដើម្បីពង្រីកទឹកដីរបស់ខ្លួន ពីព្រោះវៀតណាមមានប្រជាជនជាង ៨០ លាននាក់ ដែលត្រូវការផ្ទៃដីថែមទៀត ដើម្បីចិញ្ចឹមប្រជាជនរបស់គេ។
លោក ស៊ាន ប៉េងសែ៖ «ពីព្រោះខ្ញុំដឹងយូរហើយ ហើយកូនចៅរបស់យើងទាំងអស់គ្នាដឹងយូរមកហើយថា យួន ហ្នឹងមិនចង់ឲ្យខ្មែរយើង ចេញពីឥណ្ឌូចិន ដែលបារាំង ទុកឲ្យទេ ពីព្រោះហេតុផលធំបំផុតហ្នឹង វាមានប្រជាជនច្រើនណាស់ ជាង ៨០ លាន ហើយឡាវ មានមិនដល់ ៦ ទៅ ៧ លាន អីអ៊ីចឹងទៅ ហើយខ្មែរយើងមានប្រជាជន ១៤ លាននាក់ ហើយពី ៣ ទៅ ៤ លានហ្នឹង សុទ្ធតែប្រជាជនយួន។ ដូច្នេះយួន គាត់ត្រូវការទឹកដី ដើម្បីឲ្យប្រជាជនគេមកនៅជាមួយយើង»។
អនុស្សារណៈស្ដីពីកម្មវិធីសហប្រតិបត្តិការ រវាងអង្គការរណសិរ្សទាំង ៣ ប្រទេសនេះ បានដឹកនាំធ្វើឡើងដោយលោក ហេង សំរិន ប្រធានកិត្តិយសនៃ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ភាគីវៀតណាម មានលោក ហ្វិញ ដាម ប្រធានគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សរណសិរ្សមាតុភូមិវៀតណាម រីឯភាគីឡាវ មានលោក ផាញ់ ដួងចិត្ត វស្សា ជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្ដាលបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ឡាវ ហើយភាគីទាំង ៣ បានប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនថា នឹងខិតខំថែរក្សានូវលទ្ធផលទាំងឡាយ ដែលកើតចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នា ដើម្បីពង្រីកប្រពៃណីដ៏ល្អនៃ ប្រទេសទាំងបី និងប្ដេជ្ញាចិត្ត ជួយឧបត្ថម្ភគ្នាទៅវិញទៅមក ទាំងស្មារតី សម្ភារៈ និងថវិកា រវាងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់ខេត្ត និងថ្នាក់ខេត្ត ហើយថ្នាក់ស្រុក និងថ្នាក់ស្រុក។
របាយការណ៍របស់ គណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា ឲ្យដឹងថា កម្ពុជាតែងបាត់បង់ទឹកដីរបស់ខ្លួន តាមរយៈការចុះសន្ធិសញ្ញា ឬការចុះអនុស្សារណៈផ្សេងៗ ជាមួយប្រទេសវៀតណាម។ ក្រុមនេះក៏បានឲ្យដឹងផងដែរថា កិច្ចព្រមព្រៀងព្រំដែនទឹក រវាងកម្ពុជា ដែលចុះហត្ថលេខា នៅថ្ងៃទី ៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៨២ ដោយលោក ហ៊ុន សែន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ជាមួយលោក ង្វៀង កូថាច់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសវៀតណាម បានបាត់ព្រំដែនទឹកទំហំ ៣ ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយបានដាក់តំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្ត្ររួមជាមួយវៀតណាម ទំហំ ១ ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រការ៉េ ផ្សេងទៀត ដើម្បីរកស៊ីរួមគ្នាជាមួយវៀតណាម។ កិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ១៩៨២ នេះ បាននាំឲ្យខ្មែរបាត់បង់ កោះត្រល់ និង កោះក្រចកសេះ របស់ខ្លួន ដែលមានទំហំស្មើប្រទេសប៊ែលហ្ស៊ិក (Belgium) ទាំងមូល។
ចំពោះសន្ធិសញ្ញាមួយទៀត ដែលចុះហត្ថលេខាដោយ លោក ហ៊ុន សែន កាលលោក នៅជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ធ្វើឡើងជាមួយលោក ង្វៀង កូថាច់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសវៀតណាម នៅថ្ងៃទី ២៧ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៨៥ កំណត់ហេតុរបស់គណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា ប្រចាំក្នុងប្រទេសបារាំង បានឲ្យដឹង គឺជាសន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់ ព្រោះសន្ធិសញ្ញានេះ បានធ្វើឡើង ខណៈកម្ពុជា ស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់កងទ័ពវៀតណាម។
កំណត់ហេតុរបស់ គណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា ប្រចាំក្នុងប្រទេសបារាំង ចាត់ទុកថា សន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់ ឆ្នាំ ១៩៨៥ នេះ បានធ្វើឲ្យបាត់ព្រំដែនគោករបស់កម្ពុជា ប្រមាណពី ៤ ពាន់ ទៅ ៦ ពាន់គីឡូម៉ែត្រក្រឡា។
ទាក់ទិនទៅនឹងការចោទប្រកាន់អំពីការបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរនេះដែរ លោក ស៊ាន ប៉េងសែ បានបន្ទោសទាំងស្រុង ដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថា បានកាត់ទឹកដីរបស់ខ្លួនទៅឲ្យវៀតណាម ដោយខុសច្បាប់៖ «ក្មួយឯងឃើញស្រាប់ថា ខ្ញុំមានអាយុ ៧៤ឆ្នាំ ហើយថា អ្នកណាដែលហ៊ានទទួលស្គាល់ កោះត្រល់ កោះពូលូប៉ងហ្សង់ហ្នឹង ជារបស់យួនហ្នឹង រួចខ្ញុំនិយាយរួចហើយថា អ្នកណាដែលទទួលស្គាល់ដីខ្មែរថា ជារបស់គេ ហ្នឹងគឺជាមនុស្សក្បត់ជាតិ… អ្នកណាក៏ដោយ ឪពុកខ្ញុំក៏ដោយ។ សម្រាប់ខ្ញុំគិតថា លោក ហ៊ុន សែន ជាមនុស្សក្បត់ជាតិ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំសេចក្ដីអត្ថាធិប្បាយពីលោក ឡេ មិញង៉ុក (Le Minh Ngoc) អ្នកនាំពាក្យនៃស្ថានទូតវៀតណាម ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានទេ ជុំវិញបញ្ហានៃការចុះអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នា អំពីការអភិវឌ្ឍតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ នោះ។
អគ្គលេខាធិការនៃ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា មានមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេសន័រវ៉េ (Norway) លោក អៀរ ចាន់ណា មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាតែងភ្លេចខ្លួន ពីការលេបទឹកដីរបស់ខ្លួនដោយប្រទេសវៀតណាម ប៉ុន្តែវៀតណាម មិនដែលភ្លេចខ្លួនក្នុងការឆក់យកទឹកដីខ្មែរម្ដងណាឡើយ។ លោក បន្តថា ការចុះអនុស្សារណៈ រវាងកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ ដើម្បីកសាងខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនសន្តិភាព មិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ គឺជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់កម្ពុជា៖ «ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា មានការព្រួយបារម្ភជាងអ្វីទាំងអស់ លោក ហ៊ុន សែន គណបក្សប្រជាជនទាំងមូល មិនដែលយកផលប្រយោជន៍ជាតិ ជាធំទេ។ យើងឃើញហើយថា គណបក្សប្រជាជន បានប្រឹងប្រែងគ្រប់មធ្យោបាយ ធ្វើឲ្យសន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់ទាំងអម្បាលមាន ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាព្រំដែនហ្នឹង ឲ្យក្លាយទៅជាស្របច្បាប់ ហើយយកមកអនុវត្តបំពាន ទៅលើបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា ដែលជាទឹកដីរបស់ខ្លួនឯងហ្នឹង ហើយជាទង្វើដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដល់បូរណភាពទឹកដីរបស់កម្ពុជា»។
ទេសរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេសកិច្ចការព្រំដែន និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែនកម្ពុជា លោក វ៉ា គឹមហុង ប្រតិកម្មថា ការរិះគន់របស់ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលអំពីព្រំប្រទល់កម្ពុជា ទាំងនោះ គ្រាន់តែនាំឲ្យមានការភ័ណ្ឌច្រឡំ ហើយដែលជាការរិះគន់ មិនបានការប៉ុណ្ណោះ៖ «រដ្ឋាភិបាល បានបង្ហាញការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន ទៅតាមសន្តិវិធី ទៅតាមការចរចាអីហ្នឹង មានអីអាក្រក់? គឺយើងត្រូវការចរចា។ រឿងបញ្ហាព្រំដែនយើង ទៅបង្ខំគេយ៉ាងម៉េច ថាទេទីនោះជាព្រំដែនខ្ញុំទេ យើងធ្វើដូច្នេះយ៉ាងម៉េចនឹងកើត។ សូម្បីស្រែចម្ការយើង ក៏ត្រូវការចរចារឹតតែច្រើនថែមទៀតហើយ យើងមានផ្ដិតមេដៃ ហើយយើងទៅបញ្ជាក់ ហើយអ្នកជិតខាង ត្រូវទៅបញ្ជាក់ថា អាព្រំដីហ្នឹងវាត្រឹមត្រូវ ឬមិនត្រឹមត្រូវទេ ទម្រាំពីរដងបីដង មិនទាន់បានកម្មសិទ្ធិផង។ ចុះនេះរឿងព្រំដែនគ្រាន់តែដាក់ប៉ុណ្ណឹង មានខុសអី ខ្ញុំដូចវាឆ្ងល់ដែរ។ ពួកអ្នកទិតៀន គ្រាន់តែទិតៀនឲ្យតែគេចាប់អារម្មណ៍ ដែលបានការអីទេ? ពាក្យគេថា ឆ្កែចេះតែព្រូស មនុស្សចេះតែដើរ»។
កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែធ្នូ កន្លងទៅនេះ កម្ពុជា និង វៀតណាម បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយ ប្ដេជ្ញាបន្តប្រពៃណីមិត្តភាព សាមគ្គីភាព និងសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយគ្នាយូរអង្វែងទៅមុខទៀត។ ភាគីទាំងពីរ បានបញ្ជាក់ពីភាពប្ដេជ្ញាចិត្តរៀងៗខ្លួន ក្នុងការជំរុញឲ្យមានការកំណត់ព្រំដែន និងបោះបង្គោលព្រំដែនគោក នៃប្រទេសទាំងពីរ ឲ្យបានឆាប់។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមនោះ ក៏បានឲ្យដឹងផងដែរថា ភាគីទាំងពីរ ក៏បានឯកភាពបង្កើនជំនួប និងទំនាក់ទំនងរវាងថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ ជាប្រចាំ។ បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យ រវាងអង្គការនីតិប្បញ្ញត្តិ និងនីតិប្រតិបត្តិ នៃប្រទេសទាំងពីរ។ លើកទឹកចិត្តដល់ការបើកទូលាយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជួយឧបត្ថម្ភគ្នាទៅវិញទៅមក រវាងអង្គការមហាជន និងជាអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានតាមព្រំដែន ហើយជាពិសេស គឺរវាងយុវវ័យនៃ ប្រទេសទាំងពីរ ផងដែរ។
ប្រធានសហព័ន្ធខ្មែរក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងរដ្ឋញូវចេស្ស៊ី (New Jersey) សហរដ្ឋអាមេរិក លោក ថាច់ ង៉ុកថាច់ មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម នៅតែប្រើយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ ហូ ជីមិញ ដែលមានឈ្មោះថា ដំណើរឆ្ពោះទៅទិសខាងលិច ក្នុងមហិច្ឆតាលេបយកកម្ពុជា និង ឡាវ ដើម្បីពង្រីកអំណាចសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិន។ លោក ថ្លែងថា ពលរដ្ឋខ្មែរកណ្ដាល សព្វថ្ងៃត្រូវតែភ្ញាក់ខ្លួន ដើម្បីទប់ទល់នឹងគ្រោះកាចអាសន្ន កំពុងមកដល់ ហើយខ្មែរទាំងអស់ ត្រូវចេះរួបរួមគ្នាស្រោចស្រង់ប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន ដើម្បីកុំឲ្យបាត់បង់ ដូចទឹកដីខ្មែរក្រោមទៀត។
លោក ថាច់ ង៉ុកថាច់៖ «នេះជាផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាល យួន ទៅតាមគន្លងផែនការរបស់ហូ ជីមិញ ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រទេសទាំង ៣ ទៅជាសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិន ម្ល៉ោះហើយឃើញគេមានសហការជាស្រេច ដូចដែលយើងបានឃើញទីក្រុងមួយ ទៅទីក្រុងមួយ។ ឧទាហរណ៍ដូចជាទីក្រុងភ្នំពេញ ទៅទីក្រុងព្រៃនគរ ដែលសព្វថ្ងៃហៅថា ហូជីមិញ ហើយខេត្តតាមខេត្ត ស្រុកតាមស្រុក។ នេះជាភាពអាសន្នមួយ ដែលបងប្អូនខ្មែរយើងទាំងអស់ ទាំងនៅក្នុងប្រទេស ក្រៅប្រទេស ត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់ឲ្យមែនទែន។ យើងឃើញអនុសញ្ញាបន្ថែម ដែលយើងឃើញគេធ្វើឲ្យមានការប្ដូរទាំងពីវប្បធម៌ អរិយធម៌ ទៅវិញទៅមក។ ការបើកឲ្យមានព្រំដែនទូលំទូលាយ ធ្វើឲ្យជនជាតិយួន ហូរចូលទឹកដីខ្មែរ រាប់ម៉ឺនរាប់ពាន់នាក់ ដែលនេះជាគ្រោះថ្នាក់មួយ សម្រាប់ប្រទេសខ្មែរយើង»។
លោក ថាច់ ង៉ុកថាច់ បន្តថា យុទ្ធសាស្ត្រធំៗនៃដំណើរឆ្ពោះទៅទិសខាងលិច របស់អតីតប្រធានាធិបតីវៀតណាម ហូ ជីមិញ រួមមាន «ការជំរុញប្រជាជនវៀតណាម ទៅបោះទីតាំងមុនទើបរដ្ឋាភិបាលចូលតាមក្រោយ»។ ការប្រែក្លាយពូជសាសន៍ វប្បធម៌ប្រពៃណី ទំនៀបទំលាប់។ ការធ្វើឲ្យមានអសន្តិសុខវិឆេតកម្ម និងឧក្រិដ្ឋកម្ម ក្នុងសង្គម រួមនិងការបន្លំយកដីធ្លីក្នុងលក្ខណៈស្របច្បាប់ជាដើម។
ប្រធានគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែនកម្ពុជា លោក វ៉ា គឹមហុង មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនកម្ពុជា មិនមានការប្រុងប្រយ័ត្ននោះ វាអាចនាំឲ្យមានការថ្លោះធ្លោយទៅថ្ងៃមុខ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ថាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនអាចបណ្ដោយឲ្យបញ្ហានោះកើតបានទេ។
លោក វ៉ា គឹមហុង៖ «យើងទាំងអស់ដឹងហើយថា ប្រសិនបើមិនមានការប្រុងប្រយ័ត្ន នោះវាអាចថ្លោះធ្លោយ។ ប៉ុន្តែមានសម្ដេចតេជោជាអ្នកដឹកនាំគិតថា លោកមិនបានគិតពីរឿងអស់ទាំងហ្នឹងទេ បើមិនអ៊ីចឹងទេលោកមិនធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទេ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីជាអ្នកទទួលខុសត្រូវទាំងអស់នៅក្នុងកិច្ចការគ្រប់ជំនាញ។ លោកមិនបណ្ដែតបណ្ដោយឲ្យគេលេបទឹកដីទេ គ្រាន់តែថា បណ្តាំហូជីមិញអីហ្នឹង ចុះអារឿងការដាក់អាណានិគមអីហ្នឹង ហេតុអីយើងមិនខ្លាចគេដាក់អាណានិគមហ្នឹងទៀតទៅ?»។
នៅក្នុងអង្គសវនាការជំនុំជម្រះ ក្រុមអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម កាលពីដើមខែធ្នូ លោក នួន ជា បងធំទី២ នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បានឆ្លើយបន្ទោសវៀតណាម ថាបានបង្កឲ្យមានភាពច្របូកច្របល់ នៅកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩៧៥ ហើយថា វៀតណាម កំពុងប្រើយុទ្ធសាស្ត្រ «ពស់ថ្លាន់ រឹតកូនឈ្លូស ឲ្យទន់ឆ្អឹង រួចលេបតែម្ដង»។
អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតវៀតណាម ប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក ឡេ មិញ ង៉ុក បានជំទាស់ទៅនឹងការលើកឡើងរបស់ លោក នួន ជា លោកធ្លាប់បានថ្លែងប្រាប់វិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) ថាលោក នួន ជា កំពុងប្រើពាក្យមួលបង្កាច់ ហើយថា កងទ័ពវៀតណាម កាលណោះ គឺជាអ្នករំដោះកម្ពុជា ឲ្យរួចផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ដែលមិនមានគំនិតលេបទឹកដីកម្ពុជា នោះទេ។
ទន្ទឹមនឹងគ្នានេះផងដែរ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការព្រំដែន ក៏បានបដិសេធការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយ ហើយបញ្ជាក់ថា ការចុះអនុស្សរណៈស្ដីពីកម្មវិធីសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ នោះ គឺជាយន្តការល្អមួយ សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន រវាងប្រទេសទាំង ៣ ដោយសន្តិវិធី៕
.
CWCI Cambodia 